USDA: Thương mại gạo toàn cầu có thể giảm năm thứ hai liên tiếp

Tại hội thảo đối thoại chính sách Việt Nam - châu Phi: “Hợp tác Nam – Nam hỗ trợ chuyển đổi hệ thống lương thực”, ông Ralph Bean, Tham tán Công sứ Nông nghiệp Đại sứ quán Mỹ cho biết ngành lúa gạo đang chứng kiến mức độ tiêu dùng, nhu cầu của người dân tăng cao, đặc biệt tại khu vực cận Sahara, châu Phi, Đông Nam Á.

Xuất khẩu gạo toàn cầu năm 2023 được dự báo ở mức 53,3 triệu, giảm 2,8 triệu so với năm ngoái. Một phần là do Ấn Độ ban hành lệnh cấm gạo non-basmati vào cuối tháng 7.

Ngoài ra, nguồn cung có thể xuất khẩu từ Thái Lan và Việt Nam còn hạn chế và các nước Pakistan và Myanmar có sản lượng thấp hơn trong niên vụ 2022-2023.

Vào năm 2024, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo thương mại gạo toàn cầu sẽ giảm năm thứ hai liên tiếp, nguyên nhân chủ yếu là những tác động chính sách ở Ấn Độ và nguồn cung từ Việt Nam, Thái Lan thắt chặt hơn.

Tuy nhiên, mức giảm này đối với các nhà xuất khẩu hàng đầu sẽ được bù đắp một phần nhờ xuất khẩu nhiều hơn từ Myanmar, Trung Quốc, Mỹ và Pakistan. Đồng thời, USDA cho rằng lượng nhập khẩu của các nước châu Phi, Indonesia và Trung Quốc sẽ ít hơn.

“Xu thế chỉ rõ sự khác biệt, bất đối xứng trong cung và cầu. Như vậy, giải pháp tìm kiếm an ninh lương thực trên toàn thế giới là điều cần thiết để hạn chế những tác động của biến động thị trường, các vấn đề khủng hoảng địa chính trị”, ông Ralph Bean nói.

Ông Bean dẫn thông tin từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cho thấy 2022 là năm chứng kiến áp lực trong chuỗi cung ứng toàn cầu hạ nhiệt sau khi đạt đỉnh trong bối cảnh Covid-19 do đứt gãy chuỗi cung ứng khiến nhiều bên liên quan bị tác động, bất ổn địa chính trị cùng các yếu tố khác liên quan đến thị trường.

Lấy ví dụ về giá phân bón, ông Bean phân tích rằng việc Nga và Trung Quốc hạn chế xuất khẩu mặt hàng này, kết hợp với xung đột địa chính trị trên thế giới, khiến giá phân bón tăng khoảng 5 lần, chỉ trong vòng chưa đầy 2 năm.

Trong khi đó, số liệu thống kê đã chỉ rõ ảnh hưởng của thị trường phân bón quốc tế, giá phân bón sụt giảm trong giai đoạn 2020-2021, nhưng lại duy trì ở mức cao khi xảy ra xung đột giữa Nga và Ukraine và hạn chế xuất khẩu của Nga cũng như Trung Quốc diễn ra.

Giá năng lượng gồm giá dầu thô và khí tự nhiên bắt đầu giảm từ tháng 8/2022 và đến nay lại bị đẩy lên mức cao.

“Những yếu tố trên đã tác động mạnh đến chi phí sản xuất nông nghiệp. Giá nông sản cũng biến đổi theo hướng khó đoán định.

Lấy năm 2010 làm mốc, giá dầu và khô đậu tăng hơn 1,7 lần vào đầu năm 2022. Dù có xu hướng giảm từ sau lần đạt đỉnh, giá khô đậu vẫn ở mức cao so với mặt bằng chung của các nước đang phát triển” ông Ralph Bean nói.