Ukraine thất thế tại Donbass, Nga tiến tới kiểm soát hoàn toàn Luhansk

Theo Reuters, Nga đã tăng cường tấn công bằng pháo hạng nặng để đánh chiếm một thành phố quan trọng của Ukraine ở khu vực đông nam Donbass, nơi mà nhà ngoại giao hàng đầu của Moscow tuyên bố là "ưu tiên vô điều kiện".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, các cuộc pháo kích liên tục đã phá hủy tất cả cơ sở hạ tầng quan trọng ở Severodonetsk, thành phố lớn nhất mà Ukraine vẫn kiểm soát tại Luhansk. Nhà lãnh đạo Ukraine đồng thời cam kết làm mọi cách để kìm hãm đà tiến công của Nga.

"Khoảng 90% các tòa nhà bị hư hại. Hơn 2/3 tổng số nhà ở của thành phố đã bị phá hủy hoàn toàn. Không có hệ thống viễn thông", ông Zelensky phát biểu trên truyền hình. "Đánh chiếm Severodonetsk là mục tiêu cơ bản đối với Nga ... Chúng tôi làm tất cả những gì có thể để cản bước tiến của Moscow".

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố ngày 29/5 rằng "Giải phóng" Donbass, một khu vực công nghiệp bao gồm Luhansk và Donetsk, là "ưu tiên vô điều kiện" đối với Nga. 

Trong một bài đăng trên Facebook, các lực lượng Ukraine ở Donbass cho biết họ đã trong trạng thái phòng thủ cả ngày 26/5. Phía Ukraine tố cáo Nga đã nã đạn vào 46 khu dân cư ở các khu vực Donetsk và Luhansk, làm ít nhất ba dân thường thiệt mạng và hai người khác bị thương, phá hủy hoặc làm hư hại 62 tòa nhà dân sự.

Theo RT, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố các lực lượng của Nga cùng với lực lượng của Cộng hòa Nhân dân Donetsk đã chiếm thị trấn Lyman của Ukraine. Ông Alexey Arestovich, cố vấn Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, thừa nhận rằng các lực lượng Ukraine đã để mất thị trấn.

Vào ngày 28/5, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov thông báo rằng Lyman đã “được giải phóng hoàn toàn khỏi những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine”.

Ngay trước khi Ukraine thừa nhận sự thất thủ của Lyman, Ngoại trưởng Dmitry Kuleba đã mô tả tình hình ở Donbass là "cực kỳ tồi tệ" trong cuộc gặp với các đồng minh phương Tây tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ở Davos.

Việc chiếm được thành phố Lyman có ý nghĩa vô cùng quan trọng với chiến dịch quân sự của Nga tại miền Đông Ukraine. Các lực lượng Nga đang từng bước vây hãm thành phố Severodonetsk, nơi tập trung một lượng lớn quân đội Ukraine. Viễn cảnh về một Mariupol thứ 2 có thể xảy ra tại đây khi Nga đang dần bao vây thành phố.

Các cuộc pháo kích của Moscow cũng tiếp tục diễn ra trên một số khu vực như Novy Buh ở Mykolaiv và Sumy. Hội đồng thành phố Novy Buh thuộc vùng Mykolaiv, miền nam Ukraine cho biết trên kênh Telegram rằng một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga đã gây ra thiệt hại đáng kể ở trung tâm thành phố. 

Sau khi thất bại trong việc chiếm thủ đô Kiev trong giai đoạn đầu của cuộc chiến, Nga đang tìm cách củng cố sự sự kiểm soát của mình đối với Donbass. Hiện tại, Moscow đã tập trung hỏa lực khổng lồ vào một khu vực nhỏ, đánh chiếm và vây hãm từng thành phố, thị trấn, trái ngược với giai đoạn trước, khi Nga dàn trải lực lượng.

Ukraine cần thêm vũ khí tầm xa

Chính phủ Ukraine đang kêu gọi phương Tây cung cấp thêm nhiều vũ khí tầm xa để lật ngược tình thế. Tổng thống Zelensky bày tỏ hy vọng rằng Ukraine sẽ nhận được viện trợ vũ khí, mong đợi "tin vui" trong những ngày tới. Các quan chức Mỹ cho biết những hệ thống vũ khí như vậy đang được tích cực xem xét.

Phát biểu của ông Zelensky trùng khớp với báo cáo của một số hãng truyền thông Mỹ tuyên bố rằng chính quyền Biden đã bật đèn xanh để chuyển giao nhiều hệ thống pháo phản lực phóng loạt tầm xa do Washington sản xuất cho Ukraine.

Kiev từ lâu đã yêu cầu các hệ thống pháo phản lực M270 và M142 HIMARS từ các đồng minh, cho rằng những vũ khí này có thể giúp lật ngược tình thế tại Donbass.

Trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg , Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng đã kêu gọi các đồng minh cung cấp cho Kiev pháo phản lực phóng loạt M270. Tuy nhiên ông Johnson không hề cam kết gửi bất cứ hệ thống M270 nào do quân đội Anh sở hữu.

Trong khi đó, Đại sứ Nga tại Mỹ, ông Anatoly Antonov, đã cảnh báo Washington không cung cấp cho Kiev các hệ thống tên lửa có thể được sử dụng để tấn công lãnh thổ Nga.

Về các lệnh trừng phạt bổ sung, châu Âu vẫn chưa thể thống nhất việc cấm vận dầu mỏ của Nga. Các cuộc thảo luận về vấn đề này sẽ được tiếp tục vào ngày 30/5.

Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck bày tỏ lo ngại rằng sự thống nhất của EU đang "bắt đầu rạn nứt". Các nhà lãnh đạo của khối sẽ gặp nhau vào ngày 30 và 31/5 trong một cuộc họp thượng đỉnh để thảo luận về gói trừng phạt thứ 6 chống lại Nga, bao gồm cả cấm vận dầu mỏ.

Sẵn sàng đàm phán

Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), Tổng thống Zelensky tuyên bố sẵn sàng ngồi lại đàm phán với Tổng thống Nga. Mặc dù mô tả nguyên thủ Nga là người ảo tưởng, ông Zelensky cho rằng Tổng thống Putin vẫn là quan chức Moscow duy nhất đáng nói chuyện. 

Theo Tổng thống Ukraine, nếu ông Putin “có thể nhận ra” hiện thực, thì “có lẽ, hai bên có thể thử đi theo con đường ngoại giao, trừ khi đã quá muộn”.

Khi được yêu cầu bình luận về tuyên bố mới nhất của ông Zelensky, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết Moscow nghi ngờ việc giới lãnh đạo Ukraine thực sự sẵn sàng đàm phán hòa bình. Quan chức Nga chỉ ra rằng "các cuộc đàm phán đã bị đóng băng vì quyết định và lập trường của phía Ukraine."

Ông Peskov cũng tuyên bố các quan chức hàng đầu của Ukraine có thói quen liên tục đưa ra “những tuyên bố mâu thuẫn với nhau, khiến Nga không thể hiểu hết ý định và biết được liệu Kiev có sẵn sàng tiếp cận một cách tỉnh táo và thừa nhận tình trạng thực sự hay không”.

Trước đó vào ngày 27/5, Văn phòng tổng thống Ukraine đã công bố một video, trong đó ông Zelensky bình luận về những tiến bộ mới nhất của lực lượng Nga. Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng “Donbass sẽ là của người Ukraine" và thề sẽ chiếm lại khu vực này bằng vũ lực.