Trung Quốc và Ấn Độ sẽ tiếp tục phụ thuộc vào than

Trung Quốc là nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới và Ấn Độ đứng thứ ba toàn cầu. Cả hai nước đều là những nước tiêu thụ than nhiều nhất khi họ nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, theo CNBC. 

Theo dự đoán của Cơ quan Năng lượng Quốc tế, thị phần tiêu thụ điện toàn cầu của Trung Quốc sẽ tăng lên khoảng 30% vào năm 2025, so với 25% năm 2015 . Hiện tại nhiệt điện than đang chiếm 60% tỷ trọng trong cơ cấu điện của quốc gia này. 

Giám đốc điều hành của công ty quản lý đầu tư năng lượng Tortoise Capital, Rob Thummel cho biết, nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng của Ấn Độ cũng có nghĩa là nhu cầu năng lượng của nước này bao gồm dầu và khí đốt tự nhiên sẽ rất lớn.

Ian Roper, chiến lược gia hàng hóa tại Astris Advisory Japan KK, nói với CNBC: “Nếu Ấn Độ và Trung Quốc vẫn tăng trưởng kinh tế ở mức khá trong thập kỷ tới, chúng ta sẽ không thấy nhu cầu than sớm biến mất trên toàn cầu”.

Trong một báo cáo gần đây IEA cho biết rằng việc sử dụng than toàn cầu vào năm 2023 đạt mức cao kỷ lục, lần đầu tiên vượt 8,5 tỷ tấn do nhu cầu mạnh mẽ ở các nước mới nổi và đang phát triển, đặc biệt là Ấn Độ và Trung Quốc . 

IEA cho biết mức tiêu thụ than ở Ấn Độ và Đông Nam Á được dự đoán sẽ “tăng đáng kể”.

Sản lượng than của Ấn Độ đã tăng lên 893 triệu tấn trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3/2023, tăng gần 15% so với một năm trước đó. Sản lượng than thô của Trung Quốc từ tháng 1 đến tháng 11/2023 tăng 2,9% so với cùng kỳ năm 2022.

Ngược lại, Mỹ, quốc gia tiêu thụ than lớn thứ hai thế giới, lại chứng kiến ​​mức sử dụng nhiên liệu này giảm. Theo Viện Phân tích Tài chính và Kinh tế Năng lượng, lượng than mà nước này tiêu thụ mỗi ngày ghi nhận mức giảm 62% từ 2,8 triệu xuống 1,1 triệu tấn mỗi ngày.

Thất bại trong việc cắt giảm khí thải?

Trên toàn cầu, lượng khí thải carbon từ nhiên liệu hóa thạch đạt mức kỷ lục vào năm ngoái . Theo ước tính mới nhất của Ngân sách Carbon toàn cầu, lượng khí thải của Ấn Độ được dự đoán sẽ tăng 8,2% vào năm 2023, trong khi của Trung Quốc dự kiến ​​​​sẽ tăng 4% . 

“Trong đó, Trung Quốc và Ấn Độ là tâm điểm, bởi hai quốc gia này hiện sử dụng nhiều than hơn đáng kể. Và do đó, lượng khí thải carbon của họ đang tăng lên chứ không phải giảm đi”, Thummel nói.

Tuy nhiên, hai nước đã và đang đặt ra các mục tiêu năng lượng tái tạo tích cực.

Ấn Độ đã đặt mục tiêu đầy tham vọng là đáp ứng 50% nhu cầu điện từ năng lượng tái tạo vào năm 2030 và quốc gia Nam Á này đã đạt được một số tiến bộ trong nỗ lực của mình, với năng lượng tái tạo chiếm 22% sản lượng điện của của cả nước.

Điều đó có nghĩa là 75% năng lượng của Ấn Độ được tạo ra từ các nhà máy đốt than. Theo một nghiên cứu của Citibank, hàng tồn kho tại các nhà máy điện ở Ấn Độ năm 2023 đã tăng 6% so với năm trước. Nước này cũng dự kiến bổ sung thêm 80 gigawatt công suất nhiệt điện than trong 8 năm tới.

Tương tự, điện than chiếm 61% sản lượng điện của Trung Quốc, mặc dù quốc gia này được công nhận là nước dẫn đầu trong làn sóng mở rộng công suất năng lượng tái tạo. 

Họ đã bổ sung các dự án mới vào lưới điện với tốc độ gần bằng tốc độ của phần còn lại của thế giới cộng lại trong năm 2022 và có tham vọng trở thành trung hòa carbon vào năm 2060 .

Nhưng sự thiếu tin cậy của năng lượng tái tạo có nghĩa là than vẫn là một lựa chọn dự phòng quan trọng đối với hai nước.

Roper chỉ ra: “Trung Quốc đã phải chịu tình trạng thiếu điện vài năm trước, thủy điện rất yếu trong vài năm gần đây, vì vậy họ phải quay trở lại sử dụng than”.

Năm ngoái, Trung Quốc bị hạn hán kéo dài vài tháng, khiến sản lượng thủy điện ở các tỉnh phía Nam giảm. Để đáp ứng đủ điện, nước này đã phải chuyển sang sử dụng than. 

Tại Ấn Độ, tháng 10 năm ngoái, tỷ trọng sản xuất điện của than đã tăng lên 80% so với 73% của cùng kỳ năm ngoái, do lượng mưa thấp hơn bình thường đã hạn chế sản xuất thủy điện. Sản lượng than trong tháng đó tăng hơn 18% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Điều này có nghĩa là hai nước sẽ tiếp tục dựa vào than làm nguồn sản xuất điện chính trong nhiều năm tới.

Roper cho biết: “Việc tiêu thụ than của Ấn Độ và Trung Quốc cũng sẽ tăng trưởng ròng trong ít nhất một thập kỷ tới”.