Trung Quốc: Muốn kiềm chế sản lượng và hạ nhiệt giá thép thì trước tiên phải bóp nhu cầu

Mục tiêu bất khả thi của Trung Quốc

Theo báo cáo của Wood Mackenzie, trong nửa đầu năm nay, sản lượng thép thô của Trung Quốc đã vượt gần 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng thép đạt mức kỷ lục 99,45 triệu tấn trong tháng 5 và chỉ giảm nhẹ xuống 93,88 triệu tấn vào tháng 6.

Luyện thép là một trong các ngành công nghiệp gây ô nhiễm nhất tại Trung Quốc, tạo ra khoảng 10 - 20% tổng lượng khí thải carbon ở đất nước tỷ dân. Bắc Kinh đã nhắm đến ngành này như một phần trong nỗ lực giảm khí thải nhà kính và trung hòa carbon vào năm 2060.

Chia sẻ với CNBC, các nhà phân tích cho biết sản lượng thép của Trung Quốc có thể sẽ giảm trong nửa cuối năm nay, nhưng tham vọng đưa sản lượng xuống dưới mức của năm 2020 là một thách thức lớn.

"Chính phủ Trung Quốc cần phải hãm phanh ngành công nghiệp thép để đạt được mục tiêu mới. Trong khi đó, chúng tôi tin sản lượng của đất nước tỷ dân sẽ tăng khoảng 8 - 9% trong năm nay", ông Paul Bartholomew, chuyên gia phân tích cấp cao tại S&P Globall Plats, dự đoán.

Các chuyên gia trong ngành từng tham gia tuần lễ International Ferrous Week ở Singapore hồi tháng 7 cũng đưa ra lập luận tương tự.

Tại Diễn đàn Quặng sắt Singapore, ông Rohan Kendall, trưởng bộ phận nghiên cứu quặng sắt tại Wood Mackenzie, cho rằng Trung Quốc "gần như không thể" sản xuất ít thép hơn trong năm nay so với năm ngoái.

"Không còn lựa chọn khác" ngoài tuân thủ?

Tuy nhiên, một giám đốc tại hãng thép Trung Quốc Hesteel cho biết các nhà máy luyện thép phải chú ý giảm sản lượng để tuân thủ chính sách của chính phủ, đặc biệt là các nhà máy thuộc sở hữu của nhà nước.

"Chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài tuân thủ quy định của chính phủ", ông Mu Guoqiang, trưởng bộ phận xuất nhập khẩu thép tại Hesteel, chia sẻ tại Diễn đàn Thép Singpore.

Bắc Kinh cam kết sẽ tiếp tục giảm mạnh sản lượng thép trong nước và các nhà máy ở thành phố luyện thép Đường Sơn được cho là đã hạ sản lượng sau khi bị cảnh báo rằng họ có thể đối diện án phạt nếu sản xuất vượt mức.

Song, không phải ai cũng đồng ý rằng chính phủ Trung Quốc sẽ thành công.

Ông Zhuang Bin Jun, cựu giám đốc phát triển kinh doanh tại Fortescue Metals, cho rằng các nhà chức trách rất khó kiểm soát hoạt động sản xuất thép vì số lượng nhà máy thép tư nhân cũng như quốc doanh tại Trung Quốc là rất lớn.

Hiện tại, nhu cầu thép tại nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang rất mạnh và sản lượng khó có thể đi xuống trong những tháng tới nếu lợi nhuận từ việc sản xuất thép vẫn ổn định như trong nửa đầu năm, ông Zhuang lưu ý.

Ông Bartholomew của S&P Global Platts cảnh báo rằng tham vọng kiềm chế sản lượng thép của Trung Quốc có thể đẩy giá thép lên cao và các nhà máy không bị ảnh hưởng bởi các lệnh hạn chế của Bắc Kinh sẽ sản xuất nhiều hơn.

"Điều quan trọng là, các nhà máy luyện thép đã kiếm bộn tiền trong năm nay. Tâm lý nói chung vẫn còn hưng phấn nên lẽ đương nhiên họ vẫn muốn tận dụng lợi nhuận từ hoạt động sản xuất thép", ông Bartholomew giải thích.

Muốn hạ sản lượng phải giảm nhu cầu

Vị chuyên gia Bartholomew của S&P Globall Platts gợi ý, cách tốt nhất để giảm sản lượng thép là tập trung vào giảm nhu cầu, mặc dù các chính sách như vậy có thể làm suy yếu nền kinh tế tỷ dân.

Ông Kendall của Wood Mackenzie cho rằng các nhà chức trách có thể kiểm soát các lĩnh vực như bất động sản và xây dựng để hạ nhiệt nhu cầu cũng như giá thép, vì đây vốn là hai ngành tiêu thụ nhiều thép.

"Giá thép và sản lượng thép tăng cao thực sự chính là dấu hiệu cho thấy nhu cầu thép đang rất lớn", ông Kendall nhấn mạnh.

Một số chuyên gia thị trường khác dự đoán rằng nhu cầu thép của Trung Quốc sẽ đi xuống, nhưng họ không chắc liệu mức giảm này có đủ để đưa sản lượng của năm nay về dưới mức của năm ngoái hay không.

Theo nhà phân tích Erik Hedborg của hãng tư vấn CRU, nhu cầu thép của Trung Quốc có thể thấp hơn trong nửa cuối năm nay một phần nhờ lĩnh vực xây dựng đang có dấu hiệu suy yếu.

Hơn nữa, nhu cầu đối với các sản phẩm tiêu dùng có chứa thép tại Trung Quốc hiện đang điều hòa hơn sau khi liên tục neo cao trong 12 tháng qua, ông Hedborg thông tin thêm.

Song, liệu nhu cầu có giảm đủ mạnh để giúp Trung Quốc hoàn thành mục tiêu tham vọng hay không, ông Hedborg nói: "Chúng tôi không chắc".