Trung Quốc có thể vượt Nhật Bản trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới nhờ sự bùng nổ của xe điện

Các nhà phân tích cho biết ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc có lý do để ăn mừng cho việc xuất khẩu tăng mạnh, vì sức mạnh sản xuất và khả năng công nghệ ngày càng tăng của các nhà sản xuất xe điện trong nước. Theo South China Morning Post, điều này có thể giúp Trung Quốc sớm vượt qua Nhật Bản để trở thành quốc gia xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới.

Chen Jinzhu, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn Shanghai Mingliang Auto Service, cho biết: “Xuất khẩu tăng là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy năng lực sản xuất và phát triển của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã được cải thiện rõ rệt sau nỗ lực xuyên suốt 4 thập kỷ. Các công ty Trung Quốc như BYD và Geely sẽ trở thành những đối thủ nặng ký trên thị trường ô tô toàn cầu”.

Trung Quốc hiện là nhà xuất khẩu xe lớn thứ hai thế giới sau khi vượt qua Đức vào năm ngoái. Quốc gia này đã xuất khẩu 3,11 triệu chiếc ra nước ngoài vào năm 2022, bao gồm 2,53 triệu ô tô và 580.000 xe thương mại, tăng 54,4% so với năm 2021, theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc (CAAM).

Trung Quốc vẫn đang tiến gần đến khối lượng xuất khẩu ô tô của Nhật Bản, quốc gia đã ghi nhận doanh số bán ô tô ở nước ngoài không đổi vào năm ngoái. Theo MarkLines, nhà cung cấp dữ liệu ngành ô tô, các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã xuất khẩu 3,2 triệu xe ra nước ngoài trong 11 tháng đầu năm 2022, gần như không thay đổi so với một năm trước đó.

Vào năm 2021, Nhật Bản đã xuất khẩu 3,82 triệu ô tô. Dự kiến tổng lượng xuất khẩu ô tô của Nhật Bản ra nước ngoài trong cả năm 2022 sẽ giảm so với năm 2021 khi số liệu cả năm được công bố.

Citic Securities đã đưa ra dự báo trong một báo cáo nghiên cứu vào tháng trước rằng xuất khẩu ô tô của Trung Quốc có thể đạt 5,5 triệu chiếc vào năm 2030, trong đó 2,5 triệu chiếc là xe điện.

Đối với Trung Quốc, nền kinh tế đã bị ảnh hưởng bởi chiến lược Zero-COVID của Bắc Kinh vào năm ngoái, các quan chức chính phủ đã đặt rất nhiều hy vọng vào ngành xe điện, một trong số ít điểm sáng, để củng cố sức khỏe kinh tế.

Trong bối cảnh doanh số bán hàng trong nước chậm lại vào nửa cuối năm 2022, chính việc xuất khẩu tăng đã tạo ra một cú hích rất cần thiết cho ngành công nghiệp ô tô, ngành cung cấp một lượng lớn việc làm cho lực lượng lao động khoảng 870 triệu người của đất nước.

Hưởng lợi nhờ sự phát triển của xe điện

Công ty nghiên cứu Gavekal Dragonomics có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết trong một báo cáo hồi đầu tháng này: “Xuất khẩu là một động lực tăng trưởng vì thị phần của Trung Quốc trên thị trường ô tô toàn cầu tiếp tục tăng. Năng lực của đất nước về xe điện nói riêng đã thúc đẩy doanh số bán hàng tại các thị trường như châu Âu, hiện chiếm khoảng 1/4 tổng xuất khẩu ô tô”.

Chuỗi cung ứng hoàn chỉnh, lĩnh vực pin xe điện phát triển mạnh mẽ và tập trung vào việc mở rộng ra toàn cầu đang giúp các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc giành thị phần ở nước ngoài.

William Li, Giám đốc điều hành của Nio, cho biết xe điện của công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Thượng Hải, có hệ thống giải trí trong xe hiện đại và công nghệ lái tự động, sẽ giúp hãng thu hút khách hàng ở châu Âu và Bắc Mỹ, đồng thời thúc đẩy khối lượng xuất khẩu vào năm 2027.

“Chúng tôi đang gieo những hạt giống để theo đuổi các cơ hội tăng trưởng mới bên ngoài Trung Quốc. Nio không nhắm đến việc trở thành kẻ bắt chước. Thay vào đó, chúng tôi muốn tạo dựng danh tiếng trên thị trường quốc tế”, lãnh đạo Nio chia sẻ.

Kể từ đầu những năm 1980, thị trường ô tô của Trung Quốc đã bị thống trị bởi các thương hiệu nước ngoài khi các liên doanh của họ tại quốc gia này sản xuất hàng triệu xe mỗi năm để chiếm thị phần lớn trên thị trường ô tô lớn nhất thế giới.

Trong 11 tháng đầu năm 2022, các thương hiệu ô tô nước ngoài vẫn chiếm thị phần khoảng 50,8% thị trường, theo số liệu từ CAAM. Tuy nhiên, đối với phân khúc xe điện lại là một câu chuyện khác, nơi các thương hiệu Trung Quốc chiếm 84,7% thị phần trong cùng kỳ.

Xuất khẩu cả xe đã qua sử dụng

Việc xuất khẩu xe đã qua sử dụng cũng có khả năng tăng lên khi chính quyền Trung Quốc nới lỏng các quy định xử lý những chiếc xe này khi hàng triệu tài xế Trung Quốc tìm cách thay thế những chiếc xe chạy xăng cũ của họ bằng xe điện.

Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết họ sẽ đơn giản hóa quy trình giao dịch phương tiện và hợp lý hóa các thủ tục thông quan để tạo điều kiện xuất khẩu ô tô cũ. Vào tháng 12/2022, Trung Quốc đã có thêm 14 khu vực cấp tỉnh, bao gồm Liêu Ninh, Phúc Kiến và Tứ Xuyên, được phép xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng, nâng tổng số lên 24 khu vực.

Zhao Xijun, phó hiệu trưởng Trường Tài chính tại Đại học Renmin ở Bắc Kinh, cho biết: “Khi thị trường ô tô nội địa Trung Quốc tiếp tục phát triển, số lượng xe cũ cũng tăng theo. Trước đây, chúng được bán ở thành phố và đưa về nông thôn vì vùng nông thôn kém phát triển hơn. Giờ đây, khi các vùng nông thôn tiếp tục phát triển, người ta ít quan tâm hơn, vì vậy những chiếc ô tô đã qua sử dụng thay vào đó được vận chuyển ra nước ngoài đến các nước đang phát triển”.