Trái phiếu chính phủ toàn cầu bị bán tháo tràn lan, lợi suất tăng chóng mặt

Đợt bán tháo trái phiếu chính phủ toàn cầu đang tăng tốc sau khi Moody’s hạ xếp hạng tín nhiệm của Mỹ và dự luật thuế của Tổng thống Donald Trump làm dấy lên lo ngại về vấn đề tài khoá của Washington.

Ông Rong Ren Goh, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Eastspring Investments, cho biết các sự kiện như hạ xếp hạng tín nhiệm hoặc ngân sách có nguy cơ thâm hụt nghiêm trọng hơn thường khiến các nhà đầu tư lo ngại về tình hình tài khoá, buộc họ phải định giá lại rủi ro dài hạn.

Trong khi ông Trump không thể thuyết phục những người bất đồng chính kiến trong Đảng Cộng hoà ủng hộ dự luật thuế có thể khiến nợ công của Mỹ tăng thêm từ 3.000 đến 5.000 tỷ USD, dường như điều này đã kích hoạt một cuộc tháo chạy khỏi trái phiếu toàn cầu.

“Các thị trường không thấy ‘dự luật thuế to lớn, tuyệt vời’ của ông Trump tuyệt vời chút nào”, ông Vishnu Varathan, Giám đốc cấp cao tại Mizuho Securities, đánh giá. “Trái phiếu kho bạc Mỹ đã bị đánh gục trong một cuộc bán tháo tồi tệ”.

Lợi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 30 năm đã vượt mốc quan trọng 5% trong ngày thứ hai liên tiếp, phá mức đỉnh vào cuối năm 2023. Hiện tại, lợi suất đang ở quanh mức 5,088%. Trong khi đó, lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đã tăng hơn 15 điểm cơ bản kể từ đầu tuần.

Đợt bán tháo trái phiếu kho bạc diễn ra sau làn sóng tháo chạy khỏi các tài sản tài chính Mỹ vào tháng 4 và chủ yếu là do niềm tin của nhà đầu tư vào tài sản Mỹ ngày càng sụt giảm, theo các nhà quan sát thị trường.

Khi các nhà đầu tư bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ vào tháng trước, họ đã chuyển sang mua trái phiếu Nhật Bản và Đức. Lần này, cùng lúc với việc bán tháo trái phiếu kho bạc, các nhà đầu tư cũng rời bỏ nhiều thị trường trái phiếu lớn khác.

Hiệu ứng lây lan

Đà bán tháo trái phiếu chính phủ dài hạn ở mỗi thị trường được thúc đẩy bởi các yếu tố riêng biệt, nhưng điểm chung là các nhà đầu tư ngày càng bất an về quỹ đạo tài khoá của các nước.

Ông Goh nhấn mạnh: “Những lo ngại đó đang thúc đẩy các nhà đầu tư đánh giá lại phần bù rủi ro để nắm giữ trái phiếu dài hạn hơn”.

Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 40 năm đã vọt lên mức cao kỷ lục 3,689% vào ngày 22/5. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm cũng đang dao động gần mức cao nhất mọi thời đại là 3,187%.

Tương tự, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm chuẩn của Nhật Bản đã tăng 9 điểm cơ bản lên 1,57% trong tuần này.

Lợi suất biến động do nhiều lý do, nhưng chủ yếu là do vấn đề cấu trúc. Theo Bank of America, các công ty bảo hiểm nhân thọ Nhật Bản từng ồ ạt mua trái phiếu dài hạn để tuân thủ quy định về khả năng thanh toán. Tuy nhiên, hiện giờ họ không còn mua vào vì phần lớn đã đáp ứng các tiêu chí quản lý.

Ngoài ra, xu hướng thắt chặt tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản - vốn xung đột với những khó khăn tài khoá của quốc gia châu Á này - cũng góp phần thúc đẩy đợt bán tháo, ông Varathan cho hay.

Đà bán tháo trái phiếu chính phủ Nhật Bản gây ra vấn đề lớn hơn cho nợ công của Mỹ, theo nhận định của ông George Saravelos, trưởng bộ phận ngoại hối toàn cầu tại Deutsche Bank.

“Bằng cách biến các tài sản tài chính Nhật Bản trở thành một lựa chọn thay thế hấp dẫn cho các nhà đầu tư trong nước, xu hướng này khuyến khích mọi người thoái vốn khỏi Mỹ”, ông Saravelos viết trong một lưu ý.

Trái phiếu chính phủ Đức cũng bị bán tháo. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 30 năm đã tăng hơn 12 điểm cơ bản, trong khi lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm đi lên hơn 6 điểm cơ bản.

Theo chiến lược gia Philip McNicholas của Robeco, việc Đức gỡ bỏ phanh nợ và kế hoạch tái vũ trang châu Âu là chất xúc tác cho đà bán tháo.

Trái phiếu chính phủ Đức cũng chịu áp lực từ mức thâm hụt ngân sách lớn hơn, có khả năng mang tính cấu trúc, ông Varathan của Mizuho Securities lưu ý.

“Các nhà đầu tư thực không thích trái phiếu dài hạn vào lúc này”, ông Steve Sosnick, chiến lược gia trưởng tại Interactive Brokers, nhấn mạnh với CNBC.

Ông cho biết mối lo ngại về lạm phát trên toàn cầu cũng là “liều thuốc độc” đối với trái phiếu dài hạn. Vị chiến lược gia giải thích trái phiếu ngắn hạn thường chịu ảnh hưởng của chính sách tiền tệ, trong khi nợ dài hạn chịu ảnh hưởng nhiều hơn bởi kỳ vọng của nhà đầu tư về tương lai của nền kinh tế.

Tuy nhiên, trái phiếu ở một số thị trường mới nổi đã đi ngược lại xu hướng chung khi chứng kiến lợi suất giảm.

Ông McNicholas cho biết lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Ấn Độ và Trung Quốc đã đi xuống. Đây là những thị trường hướng đến nhà đầu tư trong nước và thường chịu các biện pháp kiểm soát vốn của chính phủ.

Lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm của Ấn Độ giảm nhẹ khoảng 2 điểm cơ bản kể từ đầu tuần và lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Trung Quốc cũng tụt nhẹ.