Thua lỗ trên thị trường chứng khoán, ông chủ Vina Chuối: ‘Người ta thường chết vì thiếu hiểu biết’ (Kỳ 1)
 |
Vì sao 95% nhà đầu tư thua lỗ trên thị trường chứng khoán |
‘Người ta thường chết vì thiếu hiểu biết’
Ông Phạm Như Cần, người sáng lập Vina Chuối - startup sản xuất các sản phẩm từ chuối, từng nhiều phen thua lỗ nặng khi đầu tư vào thị trường chứng khoán, ngoại hối.
Nói về trải nghiệm buồn này, ông Cần chia sẻ trong chương trình Shark Tank Việt Nam mới đây: “Người ta thường bảo chết vì thiếu hiểu biết. Có những lúc tuổi trẻ làm cho chúng ta sự ham muốn, khát khao lớn quá mà chúng ta lại thiếu kiến thức, thiếu hiểu biết”.
 |
| Nhà sáng lập dự án khởi nghiệp Vina Chuối (đứng giữa) cùng hai nhà đầu tư Shark Dũng Nguyễn (bên phải) và Shark Việt. Ảnh: Shark Tank |
Từ một nhà đầu tư, ông chủ Vina Chuối bỗng trở thành ‘cụt tay’ khi không có vốn, không có quan hệ, không bạn bè, người thân khi khởi nghiệp tại Sài Gòn.
Hiện, ông Cần đang nợ khoảng 8 tỷ đồng, đó là hệ quả để lại từ thua lỗ trên các thị trường chứng khoán, ngoại hối (forex). “Chúng ta đi ra giữa đại dương bằng một con thuyền, kể tả Titanic đẹp đẽ bao nhiêu đi chăng nữa. Nếu nó đắm, chúng ta hãy để cho nó đắm!”, ông Cần chia sẻ.
Tất cả khoản nợ hiện nay của ông Cần được thế chấp bằng các tài sản như bất động sản của ông và gia đình tại Hà Nội.
Chia sẻ bài học thất bại bản thân, ông Cần cho biết: “Cái lớn nhất là cho chúng ta việc phải có kiến thức thực tế, nhìn nhận thực tế. Khi mà chúng ta thiếu, không thể làm được. Cái quan trọng nhất, con người chúng ta cần phải có kiến thức, nhận thức, học thức và phương thức”.
Nhà đầu tư trên thị trường "mất bò mới lo làm chuồng"
Câu chuyện thực tế của ông chủ Vina Chuối chỉ là một ví dụ nhỏ trong đám đông nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Giai đoạn 2007 - 2008, hiệu ứng đám đông này tạo ra hiện tượng nhà nhà người người đầu tư cổ phiếu, đẩy sức nóng của thị trường lên tột độ.
 |
| "Nếu bạn thấy mình rơi xuống hố, điều quan trọng nhất là dừng việc đào lại ngay" - tỷ phú Warren Buffett, nhà đầu tư thiên tài nước Mỹ |
Một nhà đầu tư tên M. P. chia sẻ: “Giai đoạn 2007 - 2008, nhà đầu tư cứ mua là có lãi. Cổ phiếu cực hiếm, có những cổ phiếu thuộc “họ” Sông Đà, dầu khí có thị giá lên tới hàng trăm nghìn đồng vẫn liên tục tăng trần. Tuy nhiên, lúc đó không chịu chốt lời tài khoản, đến khi thị trường giảm và mất thanh khoản, mọi thành quả tiêu tan hết. Đến giờ, nhiều cổ phiếu giảm hàng trăm, hàng chục lần so với trước kia”.
Lịch sử lặp lại, đầu tháng 4 vừa qua, chỉ số VN–Index được đánh giá tăng trưởng mạnh nhất toàn cầu trong quý I và leo lên đỉnh lịch sử 1.204,33 điểm vào ngày 9/4. Tuy nhiên, từ mức đỉnh này, chỉ số quay đầu giảm 24% về ngưỡng thấp nhất 916 điểm ngày 29/5. Đây là đợt điều chỉnh mạnh nhất kể từ năm 2014.
Một nhà đầu tư tên T. L. chia sẻ câu chuyện: “Đợt điều chỉnh từ tháng 4 – 7/2018 khiến nhiều nhà đầu tư mất toàn bộ thành quả có được khi thị trường chứng khoán Việt Nam khởi sắc trở lại năm 2015. Thậm chí, giai đoạn đó nhiều nhà đầu tư “cháy” tài khoản với tỷ lệ ký quỹ (margin) cao.
Lúc thị trường giảm mạnh, lúc đó tôi mới thấy sự quan trọng của những kiến thức về lựa chọn cổ phiếu, quản trị rủi ro danh mục. Sau khi thua lỗ, tôi mới tham gia một lớp học về phân tích kĩ thuật cổ phiếu.
Việc lựa chọn mua hay bán cổ phiếu không còn dựa hoàn toàn vào những thông tin nghe từ bên ngoài hay từ môi giới. Bây giờ, tôi trong tình trạng “mất bò mới lo làm chuồng”, nhưng chậm còn hơn là mình không có kiến thức mãi”.
Cùng thời điểm này, trên nhiều diễn đàn, mạng xã hội, những giới thiệu, chào bán về cuốn sách về hướng dẫn giao dịch, quảng cáo về những lớp học mọc lên nhiều hơn.
Trên thị trường, nhiều nhà đầu tư giao dịch thử trên giấy hoặc trên ứng dụng giao dịch ảo trước khi tham gia mua/bán thực tế thị trường, nhưng cũng có những người làm điều này sau khi đã bị thị trường “lột trần”.
Với thử nghiệm thành công trên giấy hay bị cuốn theo mức lợi nhuận khủng từ các môi giới, người thân, khiến nhiều nhà đầu tư yên tâm “tham chiến”. Nhưng khi bước vào thực tế, họ lại mất tiền, tại sao?
Có ba lý do đưa ra: Thứ nhất, nhà đầu tư không chịu áp lực trong việc đưa ra quyết định do không chịu rủi ro mất tiền. Thứ hai, cảm giác thoái mái khi giao dịch trên giấy khác với giao dịch thực tế. Cuối cùng, khi giao dịch thử có lãi, nhà đầu tư thường xem xét lại lịch sử giao dịch một cách hời hợt, nên không rút ra được nhiều bài học.
Những lời mời "mật ngọt" về thị trường chứng khoán quốc tế
Sức nóng của thị trường chứng khoán trong nước giảm dần, nhiều lời mời mật ngọt từ những môi giới về thị trường chứng khoán quốc tế xuất hiện trên khắp các diễn đàn, mạng xã hội, thậm chí bằng hình thức gọi điện quảng cáo trực tiếp.
 |
| Lời mời đầu tư trên thị trường chứng khoán quốc tế với mức sinh lợi 24%. Nguồn: NVCC |
Trên một diễn đàn, môi giới chứng khoán quốc tế đưa lời mời đầu tư vào cổ phiếu một công ty trên thị trường chứng khoán Mỹ với mức sinh lời lên tới 24% chỉ trong thời gian ngắn. Mức sinh lời này gấp 3 lần lãi suất gửi tiết kiệm kỳ hạn 1 năm hiện nay.
Trên một nhóm khác, một cá nhân giới thiệu là môi giới cung cấp một mức sinh lời hấp dẫn hơn khi nhà đầu tư nhận được ngay 1 chỉ vàng SJC 9999 khi mở tài khoản giao dịch.
 |
| Một lời mời hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư được tặng vàng khi mở tài khoản. Nguồn: NVCC |
Tuy nhiên, những 'bí mật' sau những lời chào mời đầu tư "mật ngọt" ra sao, chuyên gia nói gì về những rủi ro của việc đầu tư trên các thị trường này sẽ được đề cập trong kỳ 2 của bài viết (Còn tiếp).
