TCTD sẽ không được mua trái phiếu cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp?

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiền về Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 22/2016/TT-NHNN quy định về mua trái phiếu doanh nghiệp của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (gọi chung là TCTD).

Thông tư số 22 được ban hành nhằm tạo khuôn khổ pháp lý cho TCTD mua trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường sơ cấp và thứ cấp đảm bảo an toàn, hiệu quả và đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước đối với hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp, đồng thời góp phần tăng tính thanh khoản của trái phiếu doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc huy động vốn thông qua kênh trái phiếu.

Thời gian qua NHNN chưa nhận được ý kiến của các TCTD và doanh nghiệp phản ánh về các khó khăn vướng mắc liên quan đến quy định tại Thông tư 22. Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu các quy định của pháp luật liên quan và xử lý một số vấn đề liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp và qua quá trình thanh tra, giám sát tại TCTD, NHNN nhận thấy có một số vấn đề cần xem xét.

Cụ thể, tại Điều 3 Nghị định số 90/2011/NĐ-CP về phát hành trái phiếu doanh nghiệp quy định doanh nghiệp được phát hành trái phiếu với mục đích thực hiện các chương trình, dự án đầu tư của doanh nghiệp, tăng quy mô vốn hoạt động của doanh nghiệp và cơ cấu lại khoản nợ của doanh nghiệp.

Theo đó, thời gian qua đã phát sinh việc nhiều TCTD mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành với mục đích để cơ cấu lại nợ, tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất là trong điều kiện doanh nghiệp phát hành trái phiếu tiếp tục gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và không có khả năng trả nợ gốc và lãi trái phiếu đến hạn, dẫn đến việc phát hành thêm trái phiếu để tiếp tục cơ cấu lại nợ.

Bên cạnh đó, hoạt động mua trái phiếu của doanh nghiệp phát hành nhằm mục đích thực hiện các chương trình, dự án thuộc các lĩnh vực có rủi ro cao, như kinh doanh bất động sản, chứng khoán... sẽ phát sinh rủi ro cho hoạt động của TCTD.

Căn cứ Luật NHNN, Luật các TCTD, các quy định của pháp luật liên quan, tình hình thực tế về hoạt động mua trái phiếu doanh nghiệp của các TCTD và để tăng cường kiểm soát chặt chẽ hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các TCTD, NHNN dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 22.

Bổ sung khoản 6 Điều 3 quy định TCTD không được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành có mục đích để cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp, vì: Tại Điều 3 Nghị định số 90/2011/NĐ-CP quy định doanh nghiệp được phát hành trái phiếu với mục đích thực hiện các chương trình, dự án đầu tư, tăng quy mô vốn hoạt động và cơ cấu lại khoản nợ của doanh nghiệp; theo đó, trường hợp một đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp với nhiều mục đích khác nhau, trong đó có mục đích cơ cấu lại khoản nợ, thì TCTD cũng không được mua trái phiếu doanh nghiệp.

Bổ sung điểm đ khoản 2 Điều 3 về quy định TCTD ban hành quy định nội bộ trong đó có nội dung quy định cụ thể về các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao và chính sách tín dụng, đầu tư vào các lĩnh vực này phù hợp với tình hình đánh giá của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài theo từng thời kỳ. Kiểm soát chặt chẽ việc mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành với mục đích thực hiện các chương trình, dự án thuộc các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao theo đánh giá của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nhằm kịp thời phát hiện các rủi ro, vi phạm pháp luật và đảm bảo khả năng thu hồi tiền gốc, lãi trái phiếu doanh nghiệp.

NHNN lý giải hoạt động mua trái phiếu của doanh nghiệp phát hành nhằm mục đích thực hiện các chương trình, dự án thuộc các lĩnh vực có rủi ro cao, như kinh doanh bất động sản, chứng khoán... sẽ phát sinh rủi ro cho hoạt động của TCTD, nên NHNN cần yêu cầu TCTD ban hành quy định nội bộ trong đó có nội dung quy định kiểm soát việc mua trái phiếu phát hành với mục đích thực hiện các chương trình, dự án thuộc các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao.