Tăng nóng 110% trong hơn một tháng đầu năm, cổ phiếu Tesla có phải là bong bóng khổng lồ?

Cổ phiếu của Tesla đang tăng mạnh mẽ - nhưng một số người lo rằng công ty sản xuất xe điện này có thể là một bong bóng đầu cơ mà đôi khi xuất hiện trên thị trường tài chính, đặc biệt là trong giai đoạn gần cuối của thị trường giá lên.

Chỉ trong năm 2020, cổ phiếu Tesla đã tăng hơn 110%. Một số người tin rằng giá trị thị trường hiện tại của cổ phiếu Tesla đã vượt quá giá trị thực. Họ cho rằng giá cổ phiếu tăng do những người bán khống giờ phải mua cổ phiếu để trả lại hàng, và những nhà đầu tư khác thì mua vào do lo sợ bỏ lỡ cơ hội.

Chiến lược gia về thị trường tại Miller Tabak cho biết, giá cổ phiếuTesla đang đi theo hình parabol. "Giá cổ phiếu của Tesla giờ đang vượt quá mức được hỗ trợ bởi những yếu tố cơ bản. Điều này sẽ không diễn ra quá lâu, chắc chắn nó sẽ phải đi xuống một lúc nào đó".

Theo CNBC, hôm thứ Ba (4/2), giá cổ phiếu công ty đã tăng gần 14%, và có lúc vượt quá mức 900 USD/cp. Giới phân tích không thể hiểu nổi xu hướng này. Theo FactSet, giá mục tiêu trung bình 12 tháng của những nhà phân tích là 493 USD/cp. 

Đó là giá mục tiêu mà các nhà phân tích dự đoán cổ phiếu Tesla sẽ đạt được sau một năm, nhưng nó thấp hơn 44% so với mức giá đóng cửa hôm 4/2.

Cựu ứng cử viên tổng thống Mỹ Ralph Nader đã viết trên Twitter vào tháng trước: "Khi bong bóng thị trường chứng khoán nổ tung, nó sẽ được châm ngòi bởi sự tăng vọt bởi giá cổ phiếu Tesla vượt qua dự đoán của giới đầu cơ".

Liệu Tesla có phải là bong bóng mới?

CNBC cho biết, một số nhà đầu tư cho rằng sự lạc quan mạnh mẽ đối với Tesla giống với bong bóng bitcoin vài năm trước. Chỉ một tháng sau khi lập đỉnh ở mức gần 20.000 USD, bitcoin đã mất gần 65% giá trị. Cuối năm 2018, giá bitcoin giảm xuống dưới 4.000 USD, mất hơn 80% giá trị so với đỉnh điểm.

Những người khác thì lại liên tưởng đến bong bóng dot-com vào đầu những năm 2000, khi cổ phiếu Internet bùng nổ và lúc sụp đổ thì bốc hơi 80% giá trị trong vòng 7 tháng.

Vào tháng 12/1999 trước khi bong bóng công nghệ đổ vỡ, định giá của Amazon đã cao hơn 50 lần giá IPO. Theo FactSet, hiện tại, cổ phiếu Tesla đang được giao dịch với mức giá cao gấp 98 lần thu nhập dự phóng.

Tesla vs Volkswagen 

Tình hình Tesla hiện tại có lẽ rất giống với hoàn cảnh của đại gia xe hơi Đức Volkswagen hồi 2008.Theo dữ liệu từ S3 Partners, tính từ đầu năm 2020 đến thứ Hai (3/2), các nhà đầu tư bán khống cổ phiếu Tesla đã thua lỗ hơn 8 tỉ USD.

Bán khống (short) là hoạt động đi vay cổ phiếu để bán ở thời điểm hiện tại rồi trong tương lai sẽ đi mua cổ phiếu để trả lại số đã vay. Những nhà đầu tư bán khống kì vọng sẽ kiếm lợi nhuận từ việc bán được cổ phiếu với giá cao và mua để trả lại với giá thấp.

Theo thống kê của S3, Tesla là cổ phiếu bị bán khống mạnh nhất ở Mỹ. Nếu tại một thời điểm, một lượng lớn những người bán khống phải mua lại cổ phiếu để đóng vị thế short, thì điều này có thể đẩy nhu cầu lên cao hơn và khiến giá cổ phiếu tăng mạnh.

Những động thái tương tự được kích hoạt bởi việc bán khống đã xảy ra với Volkswagen vào năm 2008. Việc Porsche mua vào cổ phần của hãng sản xuất ô tô Đức này khiến cho những nhà đầu tư bán khống cổ phiếu Volkswagen không kịp trở tay. 

Vào thời điểm đó, những chuyên gia bán khống khét tiếng đã đẩy nhà sản xuất ô tô Đức trở thành công ty có giá trị nhất thế giới. Có thời điểm, Volkswagen đã vượt qua vốn hóa thị trường 343 tỉ USD của Exxon Mobil, khi những người bán khống tuyệt vọng mua lại cổ phiếu với giá cao để đóng vị thế của họ.

Cần cảnh giác với Tesla?

Hãng sản xuất xe điện này mới chỉ có lãi trong một vài quí, và chưa bao giờ có lợi nhuận sau thuế dương trong cả năm.

Cựu ứng cử viên tổng thống Mỹ Ralph Nader từng đăng trên Twitter: "Tesla ngập trong nợ nần, năm ngoái không bán được đến 400.000 chiếc xe; năm 2020 gặp thách thức trước sự cạnh tranh của một số hãng xe điện khác; nhưng định giá cổ phiếu của công ty này vẫn cao hơn hẳn so với Volkswagen - hãng sản xuất ô tô bán được hơn 10 triệu chiếc xe năm ngoái. Hỡi các tín đồ của Tesla, hãy coi chừng".

Trong báo cáo quí IV, Tesla cho biết công này hi vọng sẽ có dòng tiền và lợi nhuận ròng dương thường xuyên, trừ những ngoại lệ có thể xảy ra khi giới thiệu và tăng cường sản xuất các sản phẩm mới.

Trong một bài đăng trên blog, ông Aswath Damodaran - chuyên gia định giá của Wall Street, đã gọi Tesla là một công ty "được chia thành hai thái cực trái ngược nhau". Ông cho rằng những người lạc quan về Tesla tin rằng "tiềm năng của nó là vô hạn", còn những người bi quan thì "tin rằng Tesla là một quả bom hẹn giờ chắc chắn sẽ phát nổ".

Thị trường giá lên đã bắt đầu gần 11 năm trước vào tháng 3/2009. Trong khoảng thời gian này, lợi suất hàng năm của S&P 500 là hơn 14%. Nhưng các chiến lược gia của Phố Wall cho rằng lợi suất trong năm nay sẽ thấp hơn nhiều, vào khoảng 4% hoặc 5%. 

Nếu các nhà đầu tư tin rằng thị trường giá lên sắp chậm lại hoặc kết thúc, một số người sẽ tranh giành vào cơ hội duy nhất còn lại. Và trong trường hợp này, có lẽ đó là Tesla.