Số phận 'sớm nở tối tàn' của siêu thị không người bán ở Trung Quốc

Khi các doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc bắt đầu đổ xô mở siêu thị tiện lợi không người bán vài năm trước, một số doanh nghiệp bán lẻ truyền thống dự đoán xu hướng này sẽ sớm lụi tàn. Họ đã đúng: Trên khắp Trung Quốc, những cửa hàng từng được coi là tương lai của bán lẻ đang đóng cửa dần, theo Nikkei.

Hồi tháng 5, trên một phố ở khu vực chuyên bán hàng điện tử ở Thâm Quyến, một cửa hàng không người bán mang thương hiệu Buy-Fresh Go đã đóng cửa sau một năm. Trước đó, giới truyền thông ca tụng Buy-Fresh Go, coi nó là hình mẫu về bán lẻ tự động. Người ta dỡ những thiết bị hiện đại khỏi cửa hàng và đặt một thông báo tìm người thuê mới ở lối vào.

Cửa hàng tự động không người bán Buy-Fresh Go ở thành phố Thâm Quyến, Trung Quốc. Ảnh: Nikkei

Ý tưởng thành lập Buy-Fresh Go, cũng như những cửa hàng không người bán khác, là tận dụng hệ thống thanh toán trực tuyến trên điện thoại di động để loại bỏ nhân viên thu ngân và các vị trí nhân viên khác. Hệ thống tự động cũng có thể thu thập dữ liệu về sở thích của người tiêu dùng, rồi sau đó trí tuệ nhân tạo sẽ phân tích dữ liệu để tối ưu hoạt động lưu kho và giao vận.

Tập đoàn Amazon từng thành lập cửa hàng tiện lợi tự động tại Mỹ vào năm 2016. Ở Trung Quốc, tập đoàn Alibaba thành lập cửa hàng không người bán vào năm 2017 và sau đó hàng loạt doanh nghiệp công nghệ nối gót Alibaba.

Tới cuối năm 2017, khoảng 200 cửa hàng tự động đã mọc lên khắp Trung Quốc. Theo itjuzi.com, công ty nghiên cứu thị trường chuyên cung cấp dữ liệu về các khoản đầu tư vào mảng công nghệ thông tin, các cửa hàng tự động đã thu hút 4,3 tỷ nhân dân tệ (620 triệu USD) trong năm 2017.

Song sự bùng nổ của cửa hàng tự động chẳng kéo dài lâu. Vào đầu năm 2018, hàng loạt cửa hàng phải ngừng hoạt động hay thậm chí phá sản. Số vốn đầu tư vào các cửa hàng tự động cũng giảm mạnh.

Ở thành phố Quảng Châu, i-Store, chuỗi cửa hàng tự động đầu tiên trong thành phố, cũng lần lượt đóng từng cửa hàng. Hiện tại họ chỉ còn 3 cửa hàng, trong khi vào thời điểm cao trào, số cửa hàng là 9.

Vào tháng 12 năm ngoái, JD.com, tập đoàn thương mại điện tử lớn thứ hai Trung Quốc, thông báo họ sẽ ngừng vận hành các cửa hàng không người bán. Hồi tháng 7/2018, JD.com công bố kế hoạch mở 5.000 cửa hàng tự động ở các tòa nhà văn phòng và những vị trí khác ở thành phố vào cuối năm. Nhưng tập đoàn rút lại kế hoạch chỉ sau 6 tháng.