Nước Mỹ không được thêm 100 tỉ USD như ông Trump hứa mà mỗi gia đình có thể mất 800 USD vì thuế quan

Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: Reuters)

Vào hôm 10/5, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố chiến thắng trong cuộc chiến thương mại đang diễn ra với Trung Quốc, theo đó khẳng định rằng mức thuế quan mới nhất áp lên hàng hóa Trung Quốc sẽ mang về cho Kho bạc Mỹ 100 tỉ USD.

Không những ông Trump phóng đại về khoản thuế này, ông còn rõ ràng không ý thức được ai sẽ phải trả thuế.

Trên thực tế, gánh nặng thuế quan cao hơn sẽ đổ lên người mua các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất và cuối cùng, là người tiêu dùng Mỹ. Điều này có thể khiến mỗi hộ gia đình tại Mỹ tiêu tốn thêm 800 USD, theo ước tính của Ofxord Economics.

Các nhà thương thuyết Mỹ và Trung Quốc đã nối lại đàm phán vào hôm 10/5 dưới áp lực gia tăng sau khi ông Trump tăng thuế quan đối với 200 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc và Bắc Kinh cũng thề sẽ trả đũa, từ đó khiến cuộc chiến thương mại nổ ra vào mùa hè năm ngoái leo thang, theo CNBC.

Ông Trump vẫn duy trì quan điểm cho rằng Mỹ sẽ hưởng lợi trong đợt leo thang đánh thuế vừa qua bởi khoản thu thuế tăng thêm sẽ chảy vào Kho bạc nước này.

Thuế nhập khẩu (tariff) là các loại thuế (taxes) áp bởi chính phủ trong khi thuế hàng hóa (hay thuế hải quan - custom duties) là những gì các nhà nhập khẩu phải trả. Hai khái niệm này không tương đồng nhau.

Mặc dù việc thuế hàng hóa do Cục Hải quan thu về sẽ "trực tiếp đi vào Kho bạc Mỹ", chúng khó có thể "đọ" lại các khoản thu chung của chính phủ Mỹ.

Thuế hàng hóa chỉ là "hạt cát trong sa mạc".

Theo dữ liệu của Bộ Tài chính, tổng doanh thu từ thuế nhập khẩu đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và phần còn lại của thế giới thu được trong năm tài khóa gần nhất chỉ là "hạt cát trong sa mạc".

Chẳng hạn, trong năm tài khóa gần nhất, chỉ 41 tỉ USD - khoảng 1% - trong gần 3.000 tỉ USD nguồn thu của chính phủ liên bang đến từ thuế hàng hóa.

Thuế hàng hóa chỉ chiếm một phần nhỏ trong các khoản thu của chính phủ Mỹ.

Ông Trump khẳng định doanh thu thuế nhập khẩu mới sẽ lên đến 100 tỉ USD, cao hơn gấp đôi mức thuế hàng hóa thường niên hiện tại.

Thuế hàng hóa đã tăng đáng kể bắt đầu từ tháng 7 năm ngoái, khi thuế nhập khẩu của chính quyền Trump lên Trung Quốc được thiết lập. Kể từ đó, các khoản thu này đã tăng khoảng 2,2 tỉ USD mỗi tháng so với một năm trước.

Ông Trump tuyên bố rằng Mỹ sẽ được hưởng lợi từ thuế nhập khẩu cao hơn bởi Trung Quốc bây giờ sẽ phải trả thuế hàng hóa nhiều hơn cho Kho bạc Mỹ.

Do danh sách hàng hóa Trung Quốc bị áp thuế mở rộng, thời gian tăng thuế kéo dài sẽ tăng đáng kể số thuế nền kinh tế lớn thứ hai thế giới phải trả cho Kho bạc Mỹ.

Tuy nhiên, gánh nặng này sẽ do người bán nhóm sản phẩm trên (gồm nhà nhập khẩu, bán sỉ và bán lẻ) và cuối cùng, khách mua hàng (người tiêu dùng Mỹ) gánh chịu.

Kể từ khi chính quyền Trump áp thuế hàng hóa Trung Quốc, thuế hàng hóa mỗi tháng trung bình tăng 2,2 tỉ USD so với năm tài khóa trước.

Rất khó ước tính chính xác gánh nặng thuế sẽ được chia sẻ như thế nào. Một số công ty trong chuỗi cung ứng có thể chọn "hấp thu" các chi phí nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc cao hơn nhằm tránh tăng giá bởi điều này có thể gây ảnh hưởng đến thị phần của họ.

Tuy nhiên, thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc cao hơn có thể làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ bất kể ai là người gánh chịu mức thuế tăng.

Nhà kinh tế học Greg Daco tại Oxford Economics ước tính, thuế nhập khẩu được áp dụng kể từ năm ngoái đã làm giảm GDP Mỹ khoảng 0,1 điểm phần trăm trong năm nay.

Ông Trump vào hôm 10/5 đã chính thức nâng thuế hàng hóa Trung Quốc từ 10% lên 25% và nếu Trung Quốc trả đũa, ông Daco ước tính GDP Mỹ sẽ giảm thêm 0,3 điểm phần trong năm tới, khiến kinh tế Mỹ bay mất 62 tỉ USD. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi hộ gia đình sẽ phải chi tiêu thêm 490 USD.

Thuế hàng hóa cao hơn sẽ đẩy GDP Mỹ xuống dưới 2% và khiến 200.000 việc làm bị xóa xổ.

Tổng thống Trump đã đưa ra một tuyên bố vào chiều ngày 10/5, cho rằng mức thuế mà chính quyền của ông áp hồi đầu ngày "có thể được gỡ bỏ hoặc không" mặc dù các cuộc đàm phán thương mại vẫn tiếp tục.

Nếu chính quyền Trump thực hiện lời đe dọa áp thuế 25% lên hàng hóa còn lại của Trung Quốc và Trung Quốc trả đũa, ông Daco ước tính nền kinh tế Mỹ có thể mất 0,5 điểm phần trăm GDP.

Do đó, mỗi hộ gia đình Mỹ có thể tiêu tốn thêm 800 USD và số việc làm mới được tạo ra sẽ ít hơn con số 360.000.