Những nguyên nhân khiến cổ phiếu Tesla tụt dốc không chỉ có Twitter

Một quan điểm sai lầm phổ biến về Elon Musk và Tesla đã xuất hiện gần đây: Thương vụ thâu tóm Twitter là nguyên do chính khiến cổ phiếu Tesla sụt giảm mạnh trong năm nay. 

Tuy vậy, theo CNN, những đợt bán tháo cổ phiếu gần đây đã chứng minh rằng Twitter không phải là vấn đề duy nhất với công ty xe điện của tỷ phú Musk.

Các nhà đầu tư đang lo ngại về triển vọng doanh thu và lợi nhuận của Tesla xấu đi. Một số dấu hiệu cho thấy nhu cầu đang suy yếu, chẳng hạn như Tesla công bố giảm giá. Ông Dan Ives, nhà phân tích công nghệ của Wedbush Securities, cho rằng: “Rõ ràng Tesla bắt đầu nhận thấy nhu cầu ở Trung Quốc và Mỹ đã đi xuống”.

Một lý do khác khiến cổ phiếu Tesla sụt giảm là nguy cơ nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái, ảnh hưởng tới doanh số. Ông Musk dự báo rằng nền kinh tế sẽ rơi vào “suy thoái nghiêm trọng” trong năm 2023.

Theo Reuters, ông nhận định: “Tôi nghĩ sẽ có một kịch bản vĩ mô tồi tệ hơn những gì mọi người nghĩ hiện nay”. Ông Musk cũng nói thêm rằng bất động sản và ô tô sẽ chịu ảnh hưởng lớn từ điều kiện kinh tế.

Định giá của Tesla

Các nhà phê bình đã đặt câu hỏi rằng liệu cổ phiếu Tesla có xứng đáng với mức định giá nghìn tỷ USD vào đầu năm nay hay không. Vào thời kỳ đỉnh cao, Tesla có vốn hóa hơn 12 nhà sản xuất ô tô lớn nhất trên thế giới cộng lại, dù doanh số chỉ bằng một phần nhỏ. Hiện tại, vốn hóa của Tesla chỉ còn 389 tỷ USD.

Ông Gene Munster, nhà sáng lập của Loup Ventures, nhận định: “[Tesla] đã vượt lên giá trị thực trong thời gian ngắn”.

“Tôi vẫn tin rằng [Tesla] có thể là một công ty lớn hơn nhiều. Tôi nghĩ chúng ta sẽ thấy những con số [vốn hóa nghìn tỷ USD] một lần nữa. Nhưng việc này có thể sẽ mất một thời gian dài”, ông Munster nói thêm.

Triển vọng tăng trưởng doanh số 50% hàng năm đã thúc đẩy mức định giá nghìn tỷ của Tesla. Tuy vậy vào tháng 10, công ty thừa nhận sẽ bỏ lỡ mục tiêu tăng trưởng trong năm nay.

Ông Ives cho biết: “Tesla được coi là một công ty công nghệ đột phá chứ không phải là một nhà sản xuất ô tô. Một phần lớn giá trị của công ty đến từ tỷ phú Elon Musk”.

Hứa hẹn quá mức 

Những người chỉ trích Tesla cho biết mức định giá cao ngất ngưởng của công ty dựa trên những lời hứa mà ông Musk đã đưa ra về sản phẩm trong tương lai. Phần nhiều những lời hứa này phải mất rất lâu để hoàn thành.

Một ví dụ điển hình là Cybertruck, chiếc xe bán tải của Tesla, lần đầu tiền ra mắt cách đây ba năm, với lời hứa rằng hoạt động sản xuất sẽ bắt đầu năm 2021.

Tuy vậy, giờ đây, chiếc xe được dự kiến sẽ đi vào sản xuất trong năm tới, và đẩy mạnh sản lượng vào 2024. Những đối thủ khác, chẳng hạn như Ford hay Rivian đều đã có xe để bán. Tesla cũng có thể sẽ chậm chân hơn so với General Motors.

Ông Gordon Johnson, một trong những nhà phân tích chỉ trích Tesla nhiều nhất, cho biết: “Elon Musk có vấn đề với sự thật. Việc mọi người nói rằng ông là một thiên tài, một nhà đổi mới, nhưng tất cả đều dựa trên những lời hứa không bao giờ thực hiện được”.

Ông Johnson dự đoán cổ phiếu Tesla sẽ còn giảm mạnh hơn nữa, một khi công ty này bắt đầu được coi như những nhà sản xuất ô tô khác, thay vì định giá theo lời hứa của CEO Elon Musk.

Để đạt mục tiêu tăng trưởng, Tesla cần xây dựng các nhà máy mới mỗi năm, ông nói. Tuy vậy, nhà máy mới khai trương ở Đức và Texas vẫn chưa hoạt động hết công suất. Nhà máy tại Trung Quốc cũng đã phải thu hẹp quy mô sản xuất do doanh số yếu đi.

“Nhu cầu ở Mỹ đã giảm. Hai tháng trước, thời gian nhận xe là hai hoặc ba tháng. Giờ đây, bạn có thể nhận xe ngay lập tức. Tesla đã sản xuất nhiều xe hơn số xe bán ra trong quý thứ ba liên tiếp”, ông cho hay.

Tesla hiện vẫn là nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới. Tuy vậy danh hiệu này đang bị thách thức tại một số thị trường trọng điểm, như Volkswagen ở châu Âu và BYD ở Trung Quốc. Tại quê nhà, Tesla cũng đang chịu sự cạnh tranh của những nhà sản xuất lâu đời như Ford hay GM.

Yếu tố Twitter

Tất nhiên, Twitter cũng là một nguyên nhân khiến cổ phiếu Tesla giảm trong năm nay. Tesla đã mất đi 66% giá trị kể từ khi ông Musk ngỏ ý mua lại Twitter hồi tháng 4. Giá trị cổ phiếu này đã giảm 45% kể từ khi ông Musk chốt thỏa thuận mua lại hồi cuối tháng 10.

Các nhà đầu tư thất vọng vì ông Musk dường như đang tài trợ cho hoạt động mua lại Twitter bằng cách bán cổ phiếu Tesla. Ông Musk đã bán ra số cổ phiếu Tesla trị giá 23 tỷ USD kể từ hồi tháng 4. Vào ngày 22/12, CEO Musk hứa sẽ không bán cổ phiếu Tesla, ít nhất là cho đến năm 2024. Tuy vậy, ông đã từng thất hứa vào tháng 4.

Việc ông Musk trở thành CEO của Twitter, cùng với Tesla và SpaceX cũng làm nhiều người lo ngại rằng vị tỷ phú này sẽ mất tập trung vào hãng xe điện. Vào tuần trước, ông Musk đã thực hiện một cuộc thăm dò để hỏi xem liệu người dùng có muốn ông từ chức CEO Twitter hay không. Kết quả là 57,5% người tham gia mong muốn ông ra đi.

Ông Musk hứa sẽ tuân thủ theo kết quả của cuộc thăm dò, sau khi tìm được “người đủ ngốc để nhận công việc này”. Kết quả của cuộc thăm dò hôm 18/12 đủ đề nâng cổ phiếu Tesla vào đầu phiên giao dịch 19/12.

Ngoài ra, việc ông Musk sa thải hàng nghìn nhân viên, cấm một số nhà báo, cho phép cựu Tổng thống Donald Trump trở lại, kêu gọi truy tố Tiến sĩ Anthony Fauci … có thể gây thiệt hại cho thương hiệu Tesla. 

Những hành động này có thể khiến một số vui mừng, nhưng cũng khiến một số nhà đầu tư tiềm năng tức giận, bao gồm cả những người theo chủ nghĩa tự do (liberal), những người sẵn sàng trả nhiều tiền cho một phương tiện thân thiện với môi trường hơn.

Ông Munster tin rằng cách hành xử của CEO Musk khi nắm quyền tại Twitter đã khiến Tesla mất 5% doanh số.