NHNN: Tổ chức tín dụng từ chối cho vay không hẳn do hết room

Nhiều ngân hàng tập trung cho vay bất động sản

Ngày 30/7, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có thông tin phản hồi về nguyên nhân một số tổ chức tín dụng từ chối cho vay. 

Theo NHNN, thời gian qua, một số (tổ chức tín dụng) TCTD phản ánh hết room tín dụng do các TCTD tăng tín dụng quá nhanh trong 6 tháng đầu năm. Việc từ chối cho vay đối với khách hàng không hẳn do hết room mà còn có thể do phải đảm bảo các tỷ lệ an toàn hoặc một số ngân hàng xếp hạng thấp không được tăng trưởng tín dụng cao.

Với bản chất hoạt động ngân hàng chủ yếu tập trung cho vay ngắn hạn, cho vay bổ sung vốn lưu động thì thường xuyên có nguồn thu nợ, cho vay. Tuy nhiên, một số TCTD chủ yếu cho vay trung dài hạn, tập trung vào lĩnh vực bất động sản thì thời gian quay vòng vốn chậm, không thu hồi được nợ nhanh, dẫn đến hết dư địa tăng trưởng tín dụng.

NHNN cho rằng nguồn vốn tín dụng từ hệ thống TCTD chỉ là một trong số các nguồn vốn đầu tư vào thị trường bất động sản và chỉ giải quyết được các vấn đề trước mắt, tạm thời. Về lâu dài, cần có các giải pháp đồng bộ để khơi thông nguồn vốn đa dạng, an toàn, hiệu quả, hỗ trợ thị trường.

Dòng vốn đầu tư vào thị trường bất động sản rất đa dạng, bao gồm vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), vốn huy động từ thị trường quốc tế thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) hoặc vay các tổ chức nước ngoài, huy động từ thị trường chứng khoán, nguồn vốn tự có, tự tích lũy của các tổ chức, cá nhân và vay từ TCTD,...

“Việc xử lý ách tắc dòng vốn của thị trường bất động sản cần được cân nhắc và tiếp cận theo nhiều nguồn vốn khác nhau và không đẩy rủi ro tới hệ thống ngân hàng.

Suy cho cùng, hệ thống ngân hàng rủi ro chính là rủi ro đối với khả năng chi trả cho người gửi tiền bởi vốn cho thị trường bất động sản thường dài hạn, trong khi vốn huy động của hệ thống ngân hàng 80% là ngắn hạn”, NHNN cho biết.

Tính đến ngày 30/6, dư nợ tín dụng bất động sản trên 2,36 triệu tỷ đồng, tăng 14,07% so với cuối năm 2021 và chiếm 20,74% tổng dư nợ tín dụng toàn  hệ  thống  (dư nợ tín dụng bất động sản cùng  kỳ  năm  2021 tăng 8,2% và chiếm 19,9% tổng dư nợ tín dụng).

Nhu cầu tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản thường có thời gian vay vốn dài. Hiện nay, khoảng 94% dư nợ tín dụng bất động sản có thời gian vay vốn 10 - 25 năm), trong khi nguồn huy động của hệ thống TCTD chủ yếu là ngắn hạn với lãi suất thay đổi theo thị trường, 80% nguồn vốn huy động của hệ thống TCTD là tiền gửi ngắn hạn.

Vì vậy, khi tín dụng ngân hàng được đẩy mạnh quá mức vào bất động sản, TCTD sẽ đối mặt với rủi ro thanh khoản, không đáp ứng được nhu cầu chi trả tiền gửi cho người dân, ảnh hưởng trọng yếu tới an toàn hệ thống các TCTD nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Trong thời gian qua, NHNN đã triển khai các chính sách kiểm soát chặt chẽ tín dụng chảy vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro thời gian qua, thông qua việc thường xuyên rà soát, hoàn thiện pháp lý về tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của TCTD (trong đó có lộ trình điều chỉnh giảm dần tỷ lệ tối đa vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung dài hạn), tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động cấp tín dụng của các TCTD, đặc biệt là tín dụng bất động sản.

Tín dụng chỉ là một kênh huy động vốn cho bất động sản

Tại cuộc họp bàn các giải pháp về giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế bền vững chiều ngày 30/7, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết khi xây dựng chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng 2022, lúc đó là thời điểm nền kinh tế chưa phục hồi nhanh, NHNN đã đưa chỉ tiêu 14%, cao hơn 13,6% năm 2021 và 12,17% của năm 2020, như vậy đã là để tạo dư địa để thúc đẩy phục hồi.

Đến nay, diễn biến rất khác, nền kinh tế đã phục hồi khá mạnh mẽ, riêng quý 2 tăng 7,72%, tính chung 6 tháng tăng 6,42%.

Từ nay đến cuối năm, Chính phủ chỉ đạo đẩy mạnh các gói phục hồi, cũng như đẩy mạnh đầu tư công. Như vậy, tới đây sẽ có dòng tiền ra để hỗ trợ kinh tế. NHNN cho rằng với điều hành chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng trong bối cảnh lạm phát này thì không thể chủ quan được, nên trước mắt NHNN vẫn điều hành theo chỉ tiêu 14%.

Bên cạnh đó, Thống đốc NHNN cũng thông tin thêm, tỷ lệ tín dụng trên GDP của Việt Nam theo đánh giá của WB là cao nhất thế giới, 124% (theo GDP mới), tỷ lệ tín dụng trên huy động vốn là 99%, nghĩa là huy động 100 đồng đã cho vay 99 đồng. Do đó, nếu nới room tín dụng thì có thể nguy cơ cuộc đua lãi suất sẽ quay trở lại.

Đối với vấn đề thị trường bất động sản đang gặp phải vấn đề ách tắc dòng tiền, quan điểm của NHNN là nguồn vốn cho thị trường bất động sản có rất nhiều kênh khác nhau, từ FDI, huy động từ thị trường chứng khoán, phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ…, tín dụng chỉ là một kênh huy động vốn.

Hơn nữa, bản chất của thị trường bất động sản là vay trung dài hạn, tiền gửi ngân hàng ngắn hạn là chủ yếu, chiếm đến 80%. Cho nên, nếu giải quyết ách tắc dòng tiền của bất động sản bằng việc nới room tín dụng thì chỉ được trước mắt, về dài hạn là rủi ro cho ngân hàng.

Thống đốc nhấn mạnh, điều quan trọng nhất là ở bối cảnh diễn biến phức tạp, khó lường hiện nay là việc điều hành chính sách tiền tệ, vĩ mô, bao gồm tài khóa, tiền tệ, thương mại, đầu tư, chính sách quản lý giá… đều phải đặt dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ với mục tiêu chung vì an toàn quốc gia. NHNN sẽ tiếp tục cố gắng phối hợp các bộ, ngành để thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.