Nhật Bản tăng lãi suất lần đầu trong 17 năm, thế giới không còn lãi suất âm

Trưa ngày 19/3 (theo giờ Việt Nam), các quan chức Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã nhất trí tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ năm 2007.

Tuyên bố chính sách cho thấy BoJ đã nâng lãi suất ngắn hạn từ mức -0,1% lên khoảng 0 - 0,1%. Chế độ lãi suất âm của Nhật Bản được áp dụng từ năm 2016, CNBC thông tin.

BoJ cũng thông báo sẽ bãi bỏ chính sách kiểm soát đường cong lợi suất với trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm (YCC). Đây là công cụ mà ngân hàng trung ương này dùng để kiểm soát lãi suất dài hạn.

Nhìn chung, BoJ đã chấm dứt chế độ lãi suất âm cuối cùng trên thế giới trong bối cảnh nền kinh tế Nhật Bản ghi nhận những tín hiệu tích cực về tăng trưởng tiền lương vào đầu năm 2024.

Bên cạnh đó, BoJ còn thông báo họ sẽ ngừng mua các chứng chỉ quỹ ETF và quỹ tín thác đầu tư bất động sản Nhật Bản (J-REITS). Đồng thời, cơ quan này sẽ giảm dần việc mua trái phiếu doanh nghiệp và đặt mục tiêu dừng hoàn toàn trong khoảng một năm tới.

Tuy nhiên, ngân hàng trung ương Nhật Bản sẽ tiếp tục mua trái phiếu chính phủ với số lượng tương đương trước đây.

Theo Nikkei Asia, BoJ đã mua tổng cộng 37.000 tỷ yen (tương đương 248 tỷ USD) chứng chỉ quỹ ETF và 650 tỷ yen chứng chỉ quỹ J-REIT kể từ năm 2010.

Trước khi có động thái làm rung chuyển thị trường tài chính, BoJ hầu như không đả động đến chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo của mình dù “lạm phát lõi” - tỷ lệ không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - đã vượt quá mục tiêu 2% trong hơn một năm.

Khi đó, các quan chức cho rằng giá cả tăng lên chủ yếu là do hàng nhập khẩu. Song, có những có dấu hiệu cho thấy đà tăng có thể mang tính bền vững.

Cuối tuần trước, các doanh nghiệp lớn nhất Nhật Bản đã đồng ý nâng lương cho người lao động thêm 5,28% trong năm nay. Theo Tổng liên đoàn lao động Nhật Bản (Rengo), đây là mức tăng mạnh nhất trong hơn 30 năm qua và cũng là lần đầu tiên mức tăng vượt quá 5%.

Reuters cho biết Rengo đang đại diện cho khoảng 7 triệu lao động Nhật Bản, chủ yếu tại các công ty lớn. Ban đầu, Rengo chỉ đặt mục tiêu tăng lương cơ bản thêm hơn 3%.

Thống đốc BoJ Kazuo Ueda đã nhiều lần nhấn mạnh rằng kết quả của các cuộc đàm phán lương hàng năm sẽ là chìa khoá để xác định xem giá cả có tăng một cách bền vững hay không.

Chia sẻ với Reuters, ông Frederic Neumann, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á của ngân hàng HSBC, cho hay: “Hôm nay, BoJ đã thực hiện bước đi thăm dò đầu tiên hướng tới việc bình thường hoá chính sách”.

“Động thái từ bỏ chế độ lãi suất âm báo hiệu sự tin tưởng của BoJ rằng Nhật Bản đã thoát khỏi vòng vây của giảm phát”, ông nhấn mạnh.

Từ tuyên bố chính sách của BoJ, các nhà kinh tế nhận thấy khả năng cao là trong tương lai, các quan chức ngân hàng trung ương Nhật Bản sẽ tăng lãi suất với tốc độ vừa phải.

Thị trường chứng khoán Nhật Bản biến động trong phiên giao dịch ngày 19/3. Đồng yen tụt xuống gần 150 JPY đổi 1 USD do các nhà đầu tư coi tuyên bố chính sách ôn hoà của BoJ là dấu hiệu cho thấy chênh lệch lãi suất giữa Nhật Bản và Mỹ có thể sẽ không thu hẹp đáng kể.

Thị trường đang tập trung vào cuộc họp báo của Thống đốc Ueda để tìm kiếm thêm manh mối về tốc độ tăng lãi suất trong thời gian tới.