Ngành chăn nuôi mạnh tay ngăn chặn dịch bệnh

Đây là loại bệnh mới lại có tính chất theo mùa, lây lan nhanh và rộng. Nguy cơ dịch bệnh còn tiếp tục lan rộng và để bệnh không tiến vào các tỉnh phía Nam đòi hỏi các địa phương phải thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng chống tốt, đặc biệt là đẩy mạnh tiêm phòng vắc xin.

Hiện bệnh đã xảy ra ở Quảng Ngãi và đang lây lan nhanh, rộng ở địa phương này. Theo Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đến nay, cả nước xảy ra 950 ổ dịch bệnh viêm da nổi cục tại 917 xã thuộc 151 huyện của 25 tỉnh, thành phố với tổng số gia súc mắc bệnh là 22.397 con; trong đó đã tiêu hủy 1.761 con. Dịch bệnh xảy ra nặng ở các địa phương như Hà Tĩnh, Quảng Bình, Thanh Hóa...

Ông Nguyễn Văn Long, Phó Cục trưởng Cục Thú y cho biết, bệnh có tính chất theo mùa, nhất là giai đoạn hiện nay. Dịch bệnh đã lây lan ở phạm vi rộng thì số lượng địa phương cũng như số gia súc nhiễm bệnh cũng sẽ gia tăng mạnh. 

Với loại bệnh này đòi hỏi các địa phương phải tổ chức tốt việc giám sát, phát hiện sớm, kịp thời cảnh báo và xử lý triệt để các ổ dịch mới phát sinh, không để lây lan diện rộng.

"Nếu chần chừ trong việc công bố, giám sát dịch bệnh thì sẽ dẫn tới các biện pháp phòng chống không được triển khai và dịch bệnh sẽ dây dưa kéo dài", ông Nguyễn Văn Long cho hay.

Bên cạnh đó, do bệnh lây lan chính qua đường côn trùng đốt như: ruồi, muỗi, ve, mòng… nên việc vệ sinh, sát trùng, tiêu độc, có giải pháp ngăn chặn, tiêu diệt đối tượng truyền bệnh trung gian là yếu tố quan trọng để kiểm soát được bệnh.

Ngay khi bệnh mới diễn ra ở các nước trong khu vực, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành nhiều văn bản chỉ đạo trong phòng chống dịch bệnh như: nghiêm cấm mọi hình thức vận chuyển, buôn bán, giết mổ, tiêu thụ gia súc, sản phẩm của gia súc nhập lậu, nghi nhập lậu, không rõ nguồn gốc… cũng như kiểm tra việc phòng chống dịch bệnh.

Đặc biệt, bệnh viêm da nổi cục chưa có trong Danh mục bệnh động vật phải công bố dịch, nhưng là bệnh truyền nhiễm mới, lần đầu tiên được phát hiện xâm nhiễm vào Việt Nam vào tháng 10/2020. 

Bởi vậy, theo quy định tại khoản 2 Điều 26 Luật Thú y, bệnh này đã đáp ứng điều kiện công bố dịch và được hỗ trợ theo quy định tại Nghị định 02/2017/NĐ-CP về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp đã có quyết định, chỉ đạo nhập khẩu khẩn cấp vắc xin để phòng chống dịch bệnh này.

Hiện đã có 2 doanh nghiệp đăng ký nhập khẩu khẩn cấp vắc xin viêm da nổi cục. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho phép nhập khẩu, sử dụng 3 loại vắc xin của 3 nhà sản xuất tại Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập với số lượng trên 4,1 triệu liều; trong đó trên 1 triệu liều đã được phân bổ về các địa phương.

Ông Nguyễn Văn Long cho biết, nhờ có vắc xin nên một số địa phương đã từng có tình trạng dịch bệnh trầm trọng như Ninh Bình, Thanh Hóa, Hà Tĩnh... đạt hiệu quả trong phòng chống dịch bệnh. Dự kiến trong cuối tháng 4 này và tháng 5 tới, các doanh nghiệp tiếp tục nhập khẩu trên 1 triệu liều, đáp ứng yêu cầu phòng chống dịch bệnh.

Để chủ động trong tổ chức phòng chống bệnh viêm da nổi cục, các địa phương cần có kế hoạch và bố trí kinh phí gồm: kinh phí mua vắc xin để tiêm phòng, bảo đảm tỷ lệ tiêm phòng đạt tối thiểu trên 80% số gia súc thuộc diện tiêm phòng; kinh phí chi trả công tiêm phòng; kinh phí mua thuốc diệt côn trùng… tại các nơi đang có dịch, nơi có nguy cơ cao (trong phạm vi bán kính 100 km từ địa phương có dịch). 

Đặc biệt, để bảo đảm có đủ lượng vắc xin cung ứng cho việc phòng, chống dịch bệnh, địa phương cần có kế hoạch và đăng ký với đơn vị nhập khẩu, để cung ứng kịp thời và đầy đủ.

Còn tại địa phương, bên cạnh việc phải chủ động phương án phòng chống dịch bệnh thì nhiều nơi lại gặp khó về nhân lực đi tiêm phòng do việc sắp xếp lại hệ thống thú y các cấp.

Ông Đoàn Ngọc Lâm, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình cho biết, vừa qua tỉnh đã phải huy động cả hệ thống chính trị tham gia phòng chống bệnh viêm da nổi cục trên gia súc. 

Trong hoạt động tiêm phòng, tỉnh đã nhập vắc xin về nhưng có huyện lại không có cán bộ tiêm, cán bộ thú y cấp xã đã nghỉ không huy động được. Có huyện, vắc xin về 1 tuần nhưng vẫn chưa tiêm được, buộc phải huy động lực lượng của Chi cục Thú y xuống giúp.

Vì bệnh viêm da nổi cục là bệnh mới xuất hiện tại Việt Nam, nhiều địa phương chưa có kế hoạch và chưa bố trí kinh phí cho phòng, chống dịch bệnh; trong đó có kinh phí mua vắc xin và tổ chức tiêm phòng khẩn cấp. 

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, trường hợp kinh phí phòng, chống dịch bệnh động vật vượt khả năng cân đối ngân sách của địa phương, UBND cấp tỉnh báo cáo bằng văn bản, gửi Bộ và Bộ Tài chính để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã được thực hiện ngay khi dịch bệnh xảy ra. 

Ngành đã đánh giá rất nhanh đặc điểm dịch tễ và nhập vắc xin. Đến nay, việc tiêm cho kết quả miễn dịch cao. Tuy nhiên, để sớm có nguồn kinh phí này, địa phương cần sớm tham mưu, trình Hội đồng nhân dân tỉnh.

"Trong lúc phục hồi đàn lợn, Bộ đã chỉ đạo tập trung phát triển đàn dê, trâu, bò... nên việc phòng chống bệnh viêm da nổi cục phải đặt cao hơn một bậc", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đang phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu về dịch tễ, các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, nghiên cứu, sản xuất vắc xin