Mỹ lo Trung Quốc sử dụng cần cẩu khổng lồ làm công cụ gián điệp

Theo Wall Street Journal (WSJ), một số quan chức an ninh quốc gia và Lầu Năm Góc đã so sánh những chiếc cần cẩu chuyển hàng từ tàu lên bờ (STS) như một công cụ gián điệp.

Những chiếc cần cẩu được công ty ZPMC của Trung Quốc sản xuất này có chất lượng tốt và giá thành rẻ, nhưng lại chứa các cảm biến với khả năng ghi nhận và theo dõi nguồn gốc cũng như điểm đến của hàng hóa. Washington đang lo ngại rằng Trung Quốc có thể thu thập những dữ liệu về hàng hóa được vận chuyển để hỗ trợ hoạt động quân sự của Mỹ trên toàn thế giới.

Theo ông Bill Evanina, cựu Giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia Mỹ, những chiếc cần cẩu còn có thể là công cụ nhằm gây gián đoạn dòng chảy hàng hóa. 

“Cần cẩu có thể là Huawei thứ hai”, ông Evanina nhận xét. Mỹ đã cấm thiết bị của Huawei sau những lời cảnh báo rằng chúng có thể được sử dụng để do thám người Mỹ. Phía Huawei tuyên bố sản phẩm của mình không phải là mối nguy an ninh cho Mỹ.

Một đại diện của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington gọi những lo ngại của Mỹ về cần cẩu là một nỗ lực “hoang tưởng” nhằm cản trở hợp tác kinh tế và thương mại với Trung Quốc.

“Sử dụng ‘quân bài Trung Quốc’ và bơm thổi ‘mối đe dọa từ Trung Quốc’ là vô trách nhiệm và sẽ gây tổn hại đến lợi ích của chính nước Mỹ”, đại diện này cho biết.

Công ty ZPMC, có tên đầy đủ là Shanghai Zhenhua Heavy Industries, đã không trả lời yêu cầu bình luận của WSJ.

Trong những năm gần đây, các quan chức an ninh quốc gia Mỹ đã chỉ ra một loạt thiết bị được sản xuất tại Trung Quốc có thể tạo điều kiện cho việc giám sát hoặc gây gián đoạn ở Mỹ. 

Những thiết bị này bao gồm hệ thống soi chiếu hành lý, máy biến thế cũng như việc Bắc Kinh ngày càng kiểm soát nhiều cảng biển trên toàn thế giới thông qua đầu tư chiến lược. Trung Quốc đang sản xuất gần như toàn bộ container mới trên khắp thế giới cũng như nắm trong tay một hệ thống dữ liệu vận tải toàn cầu.

ZPMC thâm nhập thị trường Mỹ khoảng hai thập kỷ trước, với những sản phẩm được mô là có chất lượng tốt và rẻ hơn đáng kể so với các nhà phân phối phương Tây. 

Trong những năm gần đây, ZPMC đã trở thành một người chơi lớn trong ngành tự động hóa cảng. Công ty đang làm việc với Microsoft và các doanh nghiệp khác để kết nối trang thiết bị của cảng và phân tích dữ liệu trong thời gian thực.

Hiện tại, ZPMC tuyên bố kiểm soát khoảng 70% thị trường cần cẩu toàn cầu và đã bán thiết bị của mình tại hơn 100 quốc gia. Một quan chức Mỹ cho biết ZPMC cung gần gần 80% số cần cẩu STS được sử dụng tại Mỹ.

Cần cẩu của ZPMC thường được lắp ráp hoàn chỉnh trước khi chuyển đến các cảng tại Mỹ và vận hành bằng phần mềm Trung Quốc. Trong một số trường hợp, những chiếc cần cẩu này được hỗ trợ kỹ thuật bởi công dân Trung Quốc làm việc tại Mỹ với thị thực hai năm. Các quan chức Mỹ lo ngại những kỹ sư này có thể là một con đường để Bắc Kinh thu thập thông tin tình báo. 

Vào năm 2021, Cơ quan Tình báo Quốc phòng Mỹ đã phát hiện Bắc Kinh có khả năng điều tiết luồng hàng hóa tại cảng, hoặc thu thập thông tin tình báo về các thiết bị quân sự đang được vận chuyển.

Trong hai năm qua, các cảng tại bang Virginia, South Carolina và Maryland đôi khi được quân đội sử dụng, đã mua cần cẩu mới từ ZPMC. Trong cuộc khám xét một con tàu chở hàng vận chuyển cần cẩu ZPMC đến cảng Baltimore, các quan chức của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã tìm thấy thiết bị thu thập thông tin tình báo.