Loạt công ty đóng cửa vì COVID-19, số người xin trợ cấp thất nghiệp ở Mỹ vọt lên gấp hơn 4 lần kỉ lục cũ

Vào tháng 3/2009 – thời kì tăm tối nhất của cuộc Đại Suy thoái, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp chỉ là 665.000 và đỉnh lịch sử trước đó là 695.000 vào tháng 10/1982. Như vậy số đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần kết thúc ngày 21/3 đã cao gấp hơn 4 lần kỉ lục cũ.

Tuần trước đó, khi đại dịch COVID-19 chưa thực sự bùng phát tại Mỹ, số người xin trợ cấp chỉ là 282.000 người.

Theo các khảo sát do Dow Jones thực hiện, các nhà kinh tế dự báo số đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới trung bình vào khoảng 1,5 triệu. Tuy nhiên một số dự đoán từ các ngân hàng Wall Street lại cao hơn mức thực tế 3,28 triệu rất nhiều. Chẳng hạn Citigroup dự báo con số lên tới 4 triệu người.

Bất chấp tình trạng thất nghiệp cao, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn đồng loạt đi lên mạnh mẽ, chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones phiên 26/3 có lúc tăng hơn 900 điểm.

Ông Randy Frederick – Phó Giám đốc phụ trách giao dịch và phái sinh tại công ty chứng khoán Charles Schwab nhận định: "Số liệu thất nghiệp cao hơn nhiều ước tính của chúng tôi, vậy mà thị trường vẫn tăng điểm. Đây là dấu hiệu đáng mừng, cho thấy có thể thị trường đang tạo đáy".

Các doanh nghiệp trên khắp nước Mỹ đã phải đóng cửa nhằm thực thi chính sách giãn cách xã hội (social distancing), qua đó ngăn chặn dịch COVID-19 lây lan. Nhiều bang của Mỹ cho biết website nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp đã "sập" vì có quá nhiều người truy cập.

Số liệu xin trợ cấp thất nghiệp được cho là bức tranh phản ánh sớm nhất tình trạng kinh tế vĩ mô. Nhiều số liệu trong những tuần gần đây thể hiện tình hình trước khi đại dịch bùng phát và cho thấy nền kinh tế Mỹ vẫn đang tương đối khỏe mạnh.

"Đây là một tình huống đặc biệt. Mọi người cần hiểu rằng đây không phải là một cuộc suy thoái thông thường", Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell nói trong cuộc phỏng vấn với NBC ngày 26/3.

"Đến một lúc nào đó, dịch bệnh sẽ được kiểm soát. Niềm tin sẽ quay trở lại, các doanh nghiệp sẽ lại mở cửa làm ăn, người lao động lại đi làm", ông Powell nói. "Mọi người có thể thấy số liệu thất nghiệp tăng sốc và hoạt động kinh tế giảm sâu nhưng rồi sự hồi phục cũng sẽ rất nhanh chóng và mạnh mẽ".

Tuy nhiên, thiệt hại kinh tế trong ngắn hạn sẽ cực kì khủng khiếp. Tính theo số liệu chưa hiệu chỉnh yếu tố mùa vụ, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp cả nước Mỹ tuần vừa qua cao gấp hơn 11 lần tuần trước đó. Tại bang California, số đơn xin trợ cấp cao gấp 3 lần tuần trước, bang New York gấp 5 lần, Pennsylvania gấp 20 lần, Louisiana gấp 32 lần.

Số liệu về đơn xin trợ cấp thất nghiệp được công bố một ngày sau khi Thượng viện Mỹ thông qua dự luật cứu trợ kinh tế trị giá 2.000 tỉ USD để ứng phó với đại dịch COVID-19 – gói hỗ trợ lớn chưa từng thấy trong lịch sử. Toàn bộ 96 thượng nghị sĩ tham gia biểu quyết đều đồng ý thông qua.

Một trong những nội dung quan trọng nhất của dự luật này là tăng cường hỗ trợ người thất nghiệp. Ngoài các khoản hỗ trợ thường được nhận từ chính quyền các bang, người thất nghiệp do ảnh hưởng của COVID-19 sẽ được thêm 600 USD/tuần trong vòng 4 tháng. Những người làm nghề tự do và theo từng đơn hàng riêng cũng có thể được hưởng trợ cấp.

Dự luật giải cứu khổng lồ này hiện đang ở Hạ viện và nhiều khả năng cũng sẽ được Hạ viện phê chuẩn với tỉ lệ áp đảo. Sau đó, dự luật sẽ được chuyển tới cho Tổng thống Trump kí ban hành thành luật và chính thức được thực thi.