Lệnh cấm nhập khẩu của Trung Quốc gây thêm trở ngại cho hải sản Nhật Bản

Quyết định này đưa ra sau khi chính quyền Thủ tướng Kishida Fumio bắt đầu cho xả nước thải từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 ra Thái Bình Dương.

Thông báo cho biết, lệnh cấm này là nhằm mục đích ngăn chặn toàn diện các nguy cơ an toàn thực phẩm do ô nhiễm phóng xạ do hoạt động xả nước thải hạt nhân từ nhà máy Fukushima ra biển, bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng Trung Quốc và đảm bảo an toàn của thực phẩm nhập khẩu.

Trước đó, ngày 22/8, Chính quyền Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc) cũng ra thông báo sẽ cấm nhập khẩu thủy sản từ 10 tỉnh của Nhật Bản, gồm Tokyo, Fukushima, Chiba, Tochigi, Ibaraki, Gunma, Miyagi, Niigata, Nagano và Saitama, bắt đầu từ ngày 24/8.

Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc ban hành lệnh cấm nhập khẩu thực phẩm của Nhật Bản. Cách đây hơn 10 năm, Trung Quốc đã thông báo áp dụng các biện pháp cấm nhập khẩu thực phẩm, bao gồm cả hải sản từ 10 địa phương của Nhật Bản từ sau vụ rò rỉ phóng xả của Nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1.

Vào đầu tháng 7/2023, Trung Quốc một lần nữa ra lệnh tiến hành kiểm tra toàn diện chất phóng xạ đối với hải sản nhập khẩu từ Nhật Bản. Số vụ hải sản nhập khẩu từ Nhật Bản bị tạm giữ tại cơ quan hải quan Trung Quốc ngày càng tăng và việc xuất khẩu hải sản tươi sống từ Nhật Bản sang thị trường lớn nhất thế giới gần như bị đình trệ.

Theo Tổng cục Hải quan Trung Quốc, nước này đã nhập khẩu khoảng 4,6 tỷ yen (32 triệu USD) hải sản từ Nhật Bản trong tháng 7/2023, giảm 29% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, mặt hàng cá tươi giảm tới 53%, các sản phẩm hải sản đông lạnh giảm 13%.

Đại diện một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu sò điệp ở Hokkaido cho biết, tác động của việc Trung Quốc cấm nhập khẩu hải sản đối với hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Nhật Bản là rất lớn và hy vọng nó sẽ không kéo dài.

Phát biểu trước báo giới ngày 24/8, Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Yasutoshi Nishimura cho biết chính phủ Nhật Bản sẽ phản ứng một cách linh hoạt, trong đó có việc sử dụng quỹ hỗ trợ để giảm thiểu tác động tiêu cực đến sinh kế của ngư dân khi hoạt động xuất khẩu gặp khó khăn.

Quỹ hỗ trợ có trị giá 30 tỷ yen (hơn 200 triệu USD) được thành lập trong gói ngân sách bổ sung của năm tài khóa 2021, nhằm gỡ vướng cho các doanh nghiệp kinh doanh hải sản bị ảnh hưởng bởi kế hoạch xả thải.

Theo số liệu thống kê của Bộ Nông, Lâm, Ngư nghiệp Nhật Bản, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng nông, lâm, thủy hải sản của nước này sang Trung Quốc, Hong Kong và Ma Cao (Trung Quốc) chiếm khoảng 40% và nếu tính cả Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) thì con số này lên tới 50%.

Vì vậy, với việc các thị trường trên siết chặt nhập khẩu hải sản có nguồn gốc từ Nhật Bản, có thể dẫn đến tình trạng dư thừa hàng hóa trong nước và đẩy giá bán buôn giảm sâu.

Đại diện ngư dân Nhật Bản đang kêu gọi chính phủ nước hỗ trợ tìm kiếm các thị trường nước ngoài khác thay thế các thị trường vốn có đang gặp khó khăn.