Làm thế nào một công ty Mỹ giúp cả thế giới theo dõi xung đột Nga - Ukraine từ vệ tinh?

Nếu theo dõi tình hình xung đột tại Ukraine, độc giả có thể dễ dàng bắt gặp những hình ảnh vệ tinh vô cùng rõ nét. Đa số những hình ảnh trên được cung cấp bởi một công ty tư nhân duy nhất, có trụ sở tại Mỹ.

Lịch sử lâu đời

Maxar Technologies Inc. là một công ty công nghệ vũ trụ có trụ sở chính tại Westminster, bang Colorado, Mỹ, chuyên sản xuất các vệ tinh liên lạc, quan sát Trái đất, radar và vệ tinh phục vụ trên quỹ đạo, sản phẩm vệ tinh và dịch vụ liên quan. 

Mặc dù chỉ mới được thành lập vào năm 2017 sau sự hợp nhất của DigitalGlobe và MDA Holdings, Maxar Technologies có lịch sử hình thành và phát triển lên tới 80 năm. Có thể nói, Maxar là một trong những doanh nghiệp tiên phong trong lịch sử ngành hàng không vũ trụ.

Vào thập niên 50 của thế kỷ trước, khi cuộc đua vào vũ trụ giữa hai cường quốc là Liên Xô và Mỹ đang trở nên nóng bỏng, đơn vị Phòng thí nghiệm phát triển Phương Tây thuộc Philco - tiền thân của Maxar - được thành lập.

Năm 1960, Philco phóng thành công vệ tinh liên lạc bộ lặp chủ động đầu tiên trên thế giới có tên gọi Courier 1B. Đến năm 1966, Philco được Ford Motor mua lại và tạo ra liên doanh Philco-Ford.

Năm 1969, công ty MacDonald, Dettwiler và các cộng sự (MDA) được thành lập, có trụ sở tại Canada.

Năm 1992, tập đoàn WorldView Imaging được thành lập, tiền thân cho DigitalGlobe.

Đến năm 2017, sau sự hợp nhất của MDA và Digital Globe, Maxar Technologies được thành lập với 4 đơn vị kinh doanh: MDA, SSL (Philco-Ford), DigitalGlobe và Radiant Solutions.

Tới nay, Maxar có khách hàng ở 70 quốc gia, với 90 vệ tinh do chính Maxar phát triển đang hoạt động. Kho dữ liệu về ảnh vệ tinh của Maxar có dung lượng lên tới 125 petabytes (1 petabyte = 1 triệu gigabytes). Đến năm 2020, doanh thu của Maxar Technologies đạt 1,7 tỷ USD, với đội ngũ nhân viên 4.400 người.

Sản phẩm đa dạng

Maxar Technologies cung cấp các dịch vụ liên quan đến hàng không vũ trụ, từ thiết kế, sản xuất thiết bị viễn thông, vệ tinh, robot đến kho dữ liệu hình ảnh.

Maxar có nhiều thập kỷ kinh nghiệm sản xuất vệ tinh liên lạc và quan sát Trái đất, với hơn 285 vệ tinh do Maxar chế tạo và 2.750 năm tích lũy trên quỹ đạo.

Trong suốt 3 thập kỷ vừa qua, với sự hợp tác cùng NASA, Maxar đã thúc đẩy sự phát triển và triển khai các công nghệ cho hoạt động của robot, hỗ trợ cho một loạt các chương trình của chính phủ và tư nhân.

Có lẽ lĩnh vực được nhắc đến nhiều nhất gần đây của doanh nghiệp hàng không vũ trụ có lịch sử phát triển hàng chục năm này là ảnh vệ tinh. Maxar cung cấp nhiều loại ảnh vệ tinh nhằm đáp ứng nhu cầu, nhiệm vụ của khách hàng trong lĩnh vực quốc phòng, tình báo và thương mại.

Kho dữ liệu hình ảnh được cập nhật liên tục với màu sắc, dải màu, độ phân giải và độ chính xác cao. Từ kho dữ liệu này, Maxar có thể thiết kế thành bản đồ rộng lớn và chân thực về Trái Đất. Ngoài ra, Maxar Technologies còn sở hữu công nghệ hình ảnh radar, cho phép nhìn xuyên qua các đám mây và bóng tối.

Đối tác

Maxar là đối tác của nhiều doanh nghiệp đổi mới và hơn 50 chính phủ. Maxar Technologies cung cấp 90% thông tin tình báo về không gian địa lý mà Mỹ sử dụng vào mục đích an ninh quốc gia và giữ an toàn cho quân đội trên mặt đất.

Những tổ chức đổi mới hàng đầu thế giới, như quỹ Bill & Melinda Gates, Ngân hàng Thế giới hay McKenzie đều hợp tác với Maxar.

Các đối tác lớn khác phải kể đến như NASA, Mapbox, IntelSat, B-SAT, Vulcan, NOAA …

Công nghệ dẫn đầu

Những hình ảnh vệ tinh đáng kinh ngạc do Maxar Technologies phân phối đã cung cấp một cái nhìn chi tiết sâu sắc về cuộc xung đột Ukraine. Hình ảnh vệ tinh gần thời gian thực của công ty tư nhân Mỹ này đã được các nhà báo thường xuyên tham khảo khi đưa tin về chiến dịch quân sự của Nga.

Như có thêm một đôi mắt trên bầu trời, các phóng viên không còn phải chỉ dựa vào tuyên bố từ các quan chức chính phủ.

Ngay trước khi xung đột diễn ra, Nga tuyên bố đang rút quân khỏi biên giới Ukraine. Tuy nhiên, các hình ảnh vệ tinh của Maxar đã giúp phủ nhận tuyên bố của Nga, và cho thấy tình hình thực tế rằng Moscow thậm chí còn tăng cường hiện diện quân sự.

Khi giao tranh nổ ra, Maxar cũng là đơn vị cung cấp những hình ảnh tại sân bay Gostomel về sự phá hủy của chiếc máy bay lớn nhất thế giới An-225, hướng di chuyển của đoàn xe quân sự dài 64 km bao vây Kiev. 

Gần đây nhất, những hình ảnh vệ tinh của Maxar ghi lại tình hình của thị trấn Bucha trong thời gian mà quân đội Nga chiếm đóng đã được Ukraine và Phương Tây sử dụng để tố cáo tội ác chiến tranh của Moscow. Nga kiên quyết phủ nhận mọi cáo buộc và vụ việc đang được tiếp tục điều tra.

Để có thể cung cấp thông tin nhanh, chính xác và hiệu quả, Maxar sở hữu công nghệ dẫn đầu trong lĩnh vực ảnh vệ tinh.

Maxar là công ty đầu tiên cung cấp hình ảnh ở độ phân giải gốc 30 cm và hình ảnh có độ phân giải cao 15 cm. Hình ảnh vệ tinh có độ chính xác trung bình là 90% ở khoảng cách dưới 5m.

Ngoài ảnh màu, vệ tinh của Maxar Technologies còn ghi lại hình ảnh siêu quang phổ, bao gồm cả dài màu hồng ngoại, cho phép quan sát những gì mắt thường không thể nhìn thấy.

Maxar cũng sở hữu công nghệ học máy và trí thông minh nhân tạo, cho phép phát hiện vật thể, thay đổi của môi trường một cách chính xác và tự động.

Với khả năng chụp ảnh radar, Maxar giải quyết được hạn chế của những vệ tinh thông thường, đó là không thể cung cấp thông tin khi trời tối hoặc bị mây che khuất. Ngoài ra, ảnh radar còn cho phép phát hiện ra những thay đổi vô cùng nhỏ mà quang học không thể phát hiện được.