'Lá bài' có thể thay đổi đế chế công nghệ của tỷ phú Elon Musk

Theo trang mạng tin tức www.lidovky.cz của Cộng hòa Czech (Séc), tỷ phú Elon Musk, người giàu nhất thế giới, đã đặt cược tên tuổi và tài sản của mình vào một "lá bài" chính trị có thể thay đổi tương lai đế chế công nghệ của ông.

Tuyên bố ủng hộ của ông Musk đối với ứng cử viên Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ không chỉ là một sự thể hiện lập trường chính trị thông thường mà còn là một sự đánh cược với những hậu quả tiềm ẩn nghiêm trọng đối với tương lai của ngành công nghệ Mỹ.

Cuối tuần trước, tỷ phú Musk đã đến dự một cuộc họp ở Harrisburg, bang Pennsylvania (Mỹ) với một lời hứa thực sự đặc biệt. Ông sẽ quyên góp 1 triệu USD mỗi ngày cho đến cuộc bầu cử tháng 11/2024 cho những người được chọn ngẫu nhiên trong bản kiến nghị ủng hộ ông Trump về quyền hiến pháp.

Ông Musk đã trao tấm séc đầu tiên cho John Dreher, một người bất ngờ tham dự ủy ban chính trị America PAC ủng hộ việc ông Trump trở lại Nhà Trắng.

Bất kỳ ai ký vào bản kiến nghị trực tuyến của ông Musk, trong đó có nội dung ủng hộ Tu chính án thứ nhất và thứ hai của Hiến pháp là quyền tự do ngôn luận và quyền mang vũ khí, sẽ đủ điều kiện để tham dự rút thăm may mắn.

Trên thực tế, việc này đóng vai trò như một công cụ hiệu quả để huy động các cử tri tiềm năng của ông Trump, đặc biệt là ở các bang chiến trường quan trọng.

Các luật sư và nhà bình luận đang tranh luận xem liệu chương trình rút thăm trúng thưởng của tỷ phú Musk có vi phạm luật bầu cử liên bang hay không, trong đó quy định việc trao phần thưởng tài chính cho cử tri đăng ký hoặc bỏ phiếu là phạm tội.

Trong mọi trường hợp, chiến lược này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong sự ủng hộ to lớn của ông Musk đối với việc tranh cử của ông Trump. Người sáng lập Tesla đã quyên góp 75 triệu USD cho ông Trump và là một trong những nhà tài trợ lớn nhất cho đảng Cộng hòa.

Làm thế nào mà ông Musk lại có những động thái trên cũng như đích thân xuất hiện tại các cuộc vận động tranh cử với chiếc mũ vàng có khắc dòng chữ "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại".

Một phần của câu trả lời có thể được tìm thấy trong lợi ích kinh doanh của ông chủ Tesla. Các công ty Tesla, SpaceX, xAI và Social Network X của ông phụ thuộc rất nhiều vào các quy định và hợp đồng với chính phủ liên bang.

SpaceX cần được cấp phép cho tên lửa và vệ tinh Starlink của mình. Tesla đang phải đối mặt với một cuộc điều tra về sự an toàn của hệ thống lái tự động. Mạng xã hội X cũng đứng trước những thách thức pháp lý về quyền tự do ngôn luận.

Các nhà phân tích suy đoán những toan tính của ông Musk có lý do sâu xa hơn và liên quan đến khả năng nhìn xa trông rộng của ông. Mặc dù Tesla báo cáo kết quả kinh doanh kỷ lục nhưng hãng sản xuất xe điện này cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các đối thủ nước ngoài và những thách thức công nghệ trong lĩnh vực pin.

Công ty đã không tung ra bất kỳ sản phẩm mới nào cho thị trường kể từ năm 2020 và vẫn chưa rõ ngày ra mắt mẫu xe điện giá cả phải chăng trị giá 25.000 USD như đã hứa. Thay vì ô tô mới, ông Musk đang tập trung vào xe tự hành, taxi robot và robot hình người Optimus, những dự án đòi hỏi những quy định pháp lý thuận lợi.

Mối quan hệ của ông với chính quyền của Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris cũng diễn biến ngoài dự kiến vào năm 2021, khi Tesla đã không được mời tham dự một sự kiện ở Nhà Trắng dành riêng cho các nhà sản xuất ô tô điện vì chính sách ít thân thiện với công đoàn.

Tại sự kiện này, ông Biden đã ca ngợi Ford vì những tiến bộ trong lĩnh vực xe điện và rõ ràng đây là một động thái không được mong đợi đối với ông chủ của Tesla.

Những rủi ro của chiến lược này là đáng kể. Chính ông Musk đã nói trong một cuộc phỏng vấn gần đây rằng kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ không như ông dự kiến thì bản thân ông sẽ gánh chịu hậu quả khó đoán.

Rõ ràng ý của ông là một số cơ quan liên bang đang điều tra hoạt động kinh doanh của ông, bao gồm cả các hoạt động của Bộ Tư pháp và Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch.

Nhưng rủi ro thị trường cũng không hề nhỏ. Ban đầu tập trung vào việc chống biến đổi khí hậu, Tesla có thể đang bỏ rơi các khách hàng truyền thống của mình.

Các cuộc thăm dò cho thấy chỉ 13% số đảng viên đảng Cộng hòa cân nhắc mua một chiếc ô tô điện, so với 45% số đảng viên Đảng Dân chủ. Bản thân ông Trump từ lâu đã có sự băn khoăn về ô tô điện, mặc dù hiện tại quan điểm của ông đã có sự thay đổi phần nào.

Tùy thuộc vào diễn biến của cuộc bầu cử, "khoản đầu tư" của ông Musk có thể mang lại cho vị doanh nhân này ảnh hưởng đặc biệt hoặc cũng có thể "mất trắng".