Kỳ vọng về chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp xuống 15 - 17%

Bộ Tài chính vừa có công văn số 5949 gửi các bộ, cơ quan Trung ương và Ủy ban Nhân dân các tỉnh, thành phố về việc lấy ý kiến hồ sơ dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp. Đáng chú ý, tại khoản 2 Điều 10 dự thảo luật, Bộ Tài chính đề xuất mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp thuộc nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

Cụ thể, thuế suất 15% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá ba tỷ đồng. Thuế suất 17% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên ba tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng.

Doanh thu làm căn cứ xác định doanh nghiệp thuộc đối tượng được áp dụng thuế suất 17% và 15% tại khoản này là tổng doanh thu của năm trước liền kề. Trường hợp doanh nghiệp mới thành lập, giao Chính phủ quy định cụ thể tổng doanh thu làm căn cứ áp dụng. 

Ngoài ra, thuế suất 15% và 17% được quy định sẽ không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty con hoặc công ty có quan hệ liên kết mà doanh nghiệp trong quan hệ liên kết không phải là doanh nghiệp đáp ứng điều kiện áp dụng thuế suất quy định.

Tiền đề thành doanh nghiệp có quy mô lớn hơn

Theo Bộ Tài chính, trong tổng số khoảng 900.000 doanh nghiệp hoạt động, số doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ chiếm gần 94%. Đây là đối tượng cần phải có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển và nuôi dưỡng nguồn thu lâu dài cho ngân sách nhà nước.

Do đó, việc bổ sung quy định này góp phần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ tích tụ vốn để phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Đây cũng là tiền đề giúp các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ phát triển thành doanh nghiệp có quy mô lớn hơn.

"Việc thực hiện các mức thuế suất tương ứng theo quy mô doanh thu của doanh nghiệp cũng thể hiện chính sách ưu đãi dành cho doanh nghiệp là có thời hạn (mức thuế suất thay đổi theo bước phát triển của doanh nghiệp) và đảm bảo sự khuyến khích, hỗ trợ phù hợp với thực tế", Bộ Tài chính đánh giá.

Nhìn nhận đề xuất này, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia tài chính cho biết, trong hơn 10 năm qua, Việt Nam từng bước giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông theo đúng lộ trình đề ra.

Cụ thể, từ ngày 01/7/2013 đến hết ngày 31/12/2015, doanh nghiệp có quy mô nhỏ (doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng) được áp dụng thuế suất 20%, thấp hơn mức thuế suất 25% và 22% áp dụng đối với các doanh nghiệp khác. Riêng năm 2020 - 2021 bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, các doanh nghiệp này còn được giảm 30% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp.

Đáng chú ý, Điều 10 Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nêu rõ: Doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng có thời hạn mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp thấp hơn mức thuế suất thông thường áp dụng cho doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.

Do đó, đề xuất này của Bộ Tài chính có rất nhiều tác động tích cực như giúp doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và vừa tăng thêm thu nhập, tăng tích luỹ, giúp các nhà đầu tư tích cực đầu tư thành lập doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh...

Đồng thời, đề xuất này còn giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong các quyết định sản xuất, kinh doanh giúp doanh nghiệp nâng cao trình độ, tăng năng suất lao động, cải tiến quản lý…

"Ngoài ra, đề xuất này còn giúp các doanh nghiệp có thêm điều kiện để đổi mới dây chuyền công nghệ, máy móc, thiết bị, nâng cao trình độ công nghệ…”, ông Thịnh nhìn nhận.

Nên mở rộng biên độ doanh thu  

Về phía doanh nghiệp, ông Lại Anh Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Truyền thông và Máy tính Thánh Gióng cũng cho rằng, việc giảm thuế từ 15 - 17% chỉ áp dụng cho các doanh nghiệp có tổng doanh thu không quá 50 tỷ đồng chỉ có tác động tích cực đến các hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp siêu nhỏ.

Còn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, với doanh thu khoảng 50 tỷ đồng/năm (tức hơn 4 tỷ đồng/tháng) doanh nghiệp chỉ đủ chi trả chi phí sản xuất kinh doanh và lương cho khoảng 10 - 15 lao động. 

“Nếu áp dụng tiêu chí này, hầu hết doanh nghiệp nhỏ và vừa không tiếp cận được trong khi họ chiếm phần lớn doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam và đang tạo ra phần lớn công ăn việc làm cho người lao động.”, ông Dương nêu rõ.

Vì vậy, ông Dương đề nghị Bộ Tài chính nên mở rộng biên độ doanh thu để nhiều doanh nghiệp được hưởng chính sách này - sẽ làm giảm đi gánh nặng cho chi phí sản xuất, giúp doanh nghiệp yên tâm phát triển sản xuất, kinh doanh.

“Việc giảm mức thuế từ 3 - 5% thay vì 20% như hiện nay sẽ là một nguồn vốn vô cùng quý giá để doanh nghiệp tập trung vào việc đầu tư về khoa học công nghệ; đầu tư vào đào tạo nhân lực về chuyển đổi số, từ đó thúc đẩy doanh nghiệp phát triển bứt phá”, ông Dương kỳ vọng

Cùng với đó, ông Dương cũng cho rằng các thủ tục hành chính phải rõ ràng và công bằng, tránh trường hợp doanh nghiệp phải xoay xở các mối quan hệ để hưởng chính sách ưu đãi về thuế.

“Các doanh nghiệp nhỏ và vừa rất cần sự công bằng và minh bạch trong việc đưa ra các tiêu chí đánh giá. Do đó, Bộ Tài chính cần có cơ sở rõ ràng để có thể giúp cho doanh nghiệp được áp dụng ngay trong thời gian sớm nhất”, ông Dương nêu rõ.

Dự kiến, dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp  sẽ được cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV (tháng 10) và được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV (tháng 5/2025).