Khủng hoảng giới nhà giàu Trung Quốc: Chuyển tài sản ra nước ngoài, hạn chế sở hữu bất động sản, không muốn sinh con

Các gia đình giàu có và trung lưu ở Trung Quốc từ lâu đã có chung một quan niệm về cuộc sống thành đạt. Đó là phải sở hữu một ngôi nhà và phương tiện giúp con cái họ được tiếp cận với một nền giáo dục tốt hơn bạn đồng trang lứa, mục tiêu cuối cùng là được nhận vào học tại một trường danh tiếng.

Nhưng gần đây, quan niệm về sự giàu có tại Trung Quốc đang có sự phân hoá, theo South China Morning Post. Quý III năm nay đã chứng kiến sự sụt giảm về giá nhà ở, lan rộng tại các thành phố cấp ba và cấp 4, đến các vùng ngoại ô của thành phố cấp một. Điều tương tự cũng xảy ra trong hệ thống giáo dục tư nhân.

Đối với những người giàu có, phong trào "thịnh vượng chung", kêu gọi các công dân chia sẻ cơ hội để tạo nên sự giàu có, đã thúc đẩy những người giàu Trung Quốc né tránh các hoạt động siết chặt tài sản của chính phủ.

Theo luật Thuế mới có hiệu lực vào năm tới, tầng lớp trung lưu có thu nhập cao sẽ phải trả khoản thuế thu nhập cá nhân lên tới 45% cho khoản tiền thưởng cuối năm.

Mặt khác, số trẻ sơ sinh của Trung Quốc đã giảm mạnh 40% trong 5 năm qua (từ 18 triệu trẻ năm 2016 xuống 12 triệu trẻ năm 2020), trong khi chính quyền đang tìm mọi cách thuyết phục người dân sinh con.

Cách phản ứng với những thay đổi chính sách mạnh mẽ gần đây đang có sự khác nhau giữa những người Trung Quốc thuộc các tầng lớp xã hội và độ tuổi khác nhau. Các nhà đầu tư đang trở nên thận trọng hơn và mức độ sẵn sàng sinh con của người dân còn thấp.

Tìm cách chuyển tài sản ra nước ngoài

"Trong vài năm qua, nhiều doanh nhân và các cá nhân có tài sản ròng lớn đã tạm dừng các khoản đầu tư ra nước ngoài và kế hoạch nhập cư vì cảm thấy nền kinh tế Trung Quốc và tiêu dùng sẽ phục hồi mạnh mẽ, đặc biệt là các thị trường bất động sản như Thâm Quyến", Liu Zhen, một môi giới tại Quảng Đông, người đã giúp giới nhà giàu Trung Quốc di cư và mua tài sản ở nước ngoài từ những năm 2015 cho hay.

Mặc dù không có quy tắc chi tiết nào cho đề án "thịnh vượng chung", song nhiều cuộc thảo luận về nó đã làm dấy lên cảm giác khủng hoảng trong tầng lớp những người giàu có và khiến họ phải hành động.

Liu cho biết nhiều người đã tìm đến các chuyên gia thuế trong nước và nước ngoài để xin lời khuyên. Cố vấn gia đình trở nên thịnh hành, đồng thời sắp sếp lại tài sản dưới tên họ.

"Sau nhiều năm, nhiều người đã bắt đầu cảm thấy vẫn cần tiếp tục chuyển tài sản của mình ra nước ngoài và lấy thẻ xanh. Tuy nhiên, hiện tại, để thực hiện được điều này là rất khó khăn và chi phí cũng đội lên nhiều", môi giới này cho hay.

"Người trẻ có thu nhập cao nhờ đầu cơ vào tiền ảo và fintech đang muốn có quốc tịch nước ngoài thông qua các chương trình cấp quốc tịch bằng việc đầu tư, mở tài khoản ngân hàng ở nước ngoài. Điều này giúp họ có thể di chuyển, nắm giữ tài sản và dòng tiền", Liu nói.

Hạn chế sở hữu bất động sản

Ngay ở các thành phố lớn, giá bất động sản đã bắt đầu giảm do mọi người dự đoán sẽ bị nhà nước đánh thuế bất động sản và sự sụt giảm dân số.

"Những người có nhiều tài sản trong tay hiện đang cố gắng bán một số và giữ lại những tài sản có giá trị. Tuy nhiên, khối lượng giao dịch nhà ở cũ vẫn tiếp tục giảm, tính thanh khoản ngày một giảm", Zhu Feng, một đại lý bất động sản Thâm Quyến cho biết.

Cơ quan lập pháp của Trung Quốc sẽ sớm áp dụng thuế bất động sản ở một số khu vực trên cả nước. Kế hoạch thí điểm là một phần của chương trình "thịnh vượng chung" rộng lớn hơn nhằm nâng cao khả năng chi trả của nhà ở và chế ngự giá.

Doanh thu thị trường bất động sản nói chung tiếp tục xu hướng giảm trong tháng 9 ở hầu hết các thành phố thành thị. Giao dịch tổng thể ở các thành phố hạng nhất giảm 39,1% so với cùng kỳ năm ngoái; thành phố hạng hai giảm 31%; và các thành phố cấp ba giảm 54,5%.

Theo báo cáo Khảo sát Chỉ số tài sản hộ gia đình Trung Quốc quý III/2021 do Trung tâm Khảo sát và Nghiên cứu về Tài chính Hộ gia đình Trung Quốc tại Đại học Tài chính và Kinh tế Tây Nam công bố.

Tỷ lệ hộ có kỳ vọng "rất tốt" về phát triển kinh tế trong năm tới giảm từ 37,5% trong quý II xuống 28,4 trong quý III, trong khi những hộ có kỳ vọng "khá" tăng từ 24,5% trong quý II lên 30,8% trong quý thứ ba.

Theo báo cáo, mức độ sẵn sàng mua nhà cũng đang giảm xuống. Tỷ lệ các hộ gia đình có kế hoạch mua nhà đã giảm đáng kể từ 11,6% trong quý 4 năm 2020 xuống 7,7% trong quý 3 năm 2021. Sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc đã bắt đầu bị ảnh hưởng, với tốc độ tăng trưởng chậm lại còn 4,9% trong quý III, cho thấy nguy cơ lạm phát đình trệ đang gia tăng .

Tăng chi tiêu đầu tư cho tương lai con cái

Các bậc phụ huynh thuộc tầng lớp trung lưu cũng lo lắng vì số lượng các trường tư thục có thể có các giáo trình và khoá học quốc tế ngày càng giảm. Điều này khiến chi phí chuẩn bị cho con cái đi du học trong tương lai cũng tăng theo.

Alice Tan, người điều hành một hội thảo về tư vấn du học cho hay: "Ngày càng nhiều trường trung học ở các thành phố hạng nhất và hạng hai huỷ bỏ các khoá học quốc tế và giáo viên nước ngoài ngày càng khó xin thị thực làm việc."

"Những thay đổi gần đây đến quá đột ngột và quá nhanh khiến chúng tôi cảm thấy mình như lạc lối về đầu tư hoặc chi tiêu. Liệu vài năm tới hoặc thậm chí vài thập kỷ tới đây sẽ như thế nào", một chủ doanh nghiệp tư nhân tại Chiết Giang băn khoăn.

Trong khi đó, những người trẻ tuổi thường có tư tưởng về sự thịnh vượng chung và thuế tài sản, nhưng họ cũng tin rằng hôn nhân và việc nuôi dạy con cái sẽ buộc họ giảm mức tiêu dùng và chất lượng cuộc sống.

Báo cáo từ Đại học Kinh tế Tài chính Tây Nam cho thấy 79,4% người được phỏng vấn cho biết họ chưa bao giờ có kế hoạch sinh con. Trong số những người được phỏng vấn đã có con trở lên, 13% bày tỏ mong muốn sinh con, nhưng con số đó là 38% ở những người được phỏng vấn không muốn có con.

"Tôi thực sự nghĩ rằng sức mạnh chi tiêu phụ thuộc vào việc kết hôn và có con hay không. Đối với tôi và những người bạn còn độc thân, chúng tôi rất lạc quan về thu nhập và sự nghiệp thăng tiến. Nhưng một khi họ kết hôn, nhiều người mà tôi biết phải trả hết các khoản thế chấp và giảm mức tiêu dùng của họ xuống rất nhiều ", Liu Zi, 25 tuổi, làm việc tại một công ty công nghệ y tế có trụ sở tại Thâm Quyến, cho biết.

"Tôi cũng không nghĩ rằng có những cơ hội hay kênh đầu tư tốt cho những người trẻ tuổi chúng tôi. Tôi đã định mua một căn hộ ở Thanh Đảo, một thành phố hạng hai, nhưng giờ tôi cảm thấy giá nhà sẽ không tăng trong tương lai và giá trị đầu tư sẽ thấp ".