Khó đánh giá tác động của Taliban tới chứng khoán Mỹ

Tác động đến thị trường chứng khoán Mỹ, cụ thể là các chỉ số chính Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq hiện đang nằm trên hoặc sát với đỉnh lịch sử là chưa rõ ràng.

Ông J.J. Kinahan, Giám đốc đầu tư TD Ameritrade viết trong email gửi đến MarketWatch: "Đà tiến quân nhanh chóng của Taliban thực sự là tình huống khủng khiếp đối với những công dân Mỹ vẫn đang ở Afghanistan. Về thị trường chứng khoán, chúng ta sẽ phải chờ và quan sát tác động trong dài hạn".

Đến 4h chiều ngày 16/8 (theo giờ Việt Nam(, các hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500, Dow Jones và Nasdaq-100 đều cho thấy mức giảm khiêm tốn chưa đến 0,2%.

Taliban chiếm được thủ đô Kabul của Afghanistan vào ngày 15/8. Tổng thống Ashraf Ghani đã tháo chạy khỏi đất nước giống như các nhà ngoại giao Mỹ và các nước khác. 

Tổng thống Joe Biden đã cấp tốc gửi 5.000 quân tới Kabul để để đảm bảo an ninh cho sân bay và giúp sơ tán các nhân viên ngoại giao Mỹ. Lầu Năm Góc đã bổ sung 1.000 quân vào ngày 15/8. Chiến thắng nhanh chóng của Taliban khiến chính quyền Biden bị bất ngờ, sau khi Nhà Trắng thông báo hồi tháng 4 rằng Mỹ sẽ rút hoàn toàn khỏi Afghanistan vào ngày 31/8.

Sự hiện diện của Mỹ tại Afghanistan bắt đầu từ sau cuộc tấn công vào tháp đôi Trung tâm Thương mại Thế giới và Lầu Năm Góc ngày 11/9/2001. Trải qua 4 đời tổng thống George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump và Joe Biden, Afghanistan được coi là xung đột quân sự dài nhất của Mỹ, lâu hơn cả Thế chiến thứ nhất, Thế chiến thứ hai và Chiến tranh Triều Tiên cộng lại, tờ MarketWatch cho biết.

Quyết định rút quân của ông Biden được đưa ra sau khi chính quyền Trump nhượng bộ và đồng ý rút lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan như một phần thỏa thuận giữa các nhà lãnh đạo Mỹ và Taliban.

Những người chỉ trích việc Mỹ rút khỏi Afghanistan lập luận rằng động thái này sẽ khiến giới lãnh đạo Afghanistan mất ổn định, dễ bị tấn công bởi các nhóm phiến quân.

Phần lớn nhà đầu tư thị trường chứng khoán Mỹ đều đang tỏ ra lạc quan trong cuộc xung đột kéo dài đã gây tổn thất 2.261 tỷ USD, theo ước tính của Viện Các vấn đề Công cộng Quốc tế Watson của Đại học Brown. Tổ chức này cũng ước tính rằng 241.000 người đã thiệt mạng do hậu quả trực tiếp của chiến tranh.

Kể từ mùa thu 2001, chỉ số Dow Jones, S&P 500 đã đi lên lần lượt gần 257% và 294%. Khi cuộc chiến bắt đầu, lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm dao động trong khoảng 4-5%.

Trong lịch sử, xung đột quân sự không phải lúc nào cũng ảnh hưởng đến chứng khoán. Ảnh hưởng của chiến tranh đối với tâm lý nhà đầu tư không phải lúc nào cũng rõ ràng. Bối cảnh và môi trường kinh tế và thị trường thường có tác động lớn hơn.

Mỹ vốn đã nằm trong suy thoái khi cuộc tấn công khủng bố ngày 11/9 diễn ra. Ban đầu, thị trường giảm mạnh sau sự kiện này.

Thị trường hiện đang cố gắng thoát khỏi tác động gây ra bởi COVID-19 và sự lây lan của của biến chủng Delta. Tâm trí nhà đầu tư đang bộn bề với những câu hỏi về kế hoạch chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và các ngân hàng trung ương khác.

Tuy nhiên, các cuộc tấn công quân sự có thể dẫn đến việc một số nhà đầu tư đặt cược vào các nhà thầu quốc phòng, đặc biệt là trong trường hợp sự thù địch bùng lên.

Kể từ năm 2001, giá cổ phiếu Northrop Grumman đã tăng gần 880%, Lockheed Martin đi lên 834%, Boeing và General Dynamics lần lượt nhảy vọt 439% và 422%. Cả 4 cổ phiếu quốc phòng này đều vượt trội so với thị trường chung trong cùng giai đoạn.

Nhìn chung, các chuyên gia đã cảnh báo về khả năng thị trường điều chỉnh do lo ngại tăng trưởng kinh tế và lợi nhuận doanh nghiệp đã đạt đỉnh. Nhiều nhà phân tích coi hỗn loạn của Afghanistan chỉ đơn giản là một nỗi lo nghĩ mới.

Giám đốc đầu tư Kinahan của TDAmeritrad nhận xét thị trường "sẽ chứng kiến biến động gia tăng, và có lẽ là lực mua lớn hơn đối với chứng khoán có thu nhập cố định như trái phiếu. Nguyên nhân là biến cố ở Afghanistan làm tăng thêm một yếu tố không chắc chắn vào thị trường".

Nhưng ông Ben Carlson, nhà quản lý danh mục tại Ritholtz Wealth Management từng cảnh báo rằng phản ứng của thị trường đối với khả năng xảy ra căng thẳng quân sự là trái với dự đoán: "Thị trường không phải lúc nào cũng phản ứng với sự kiện địa chính trị theo cách bạn nghĩ".