Hóa đơn tiền điện sẽ tăng sau khi Nhật Bản 'quay lưng' với than của Nga?

Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Koichi Hagiuda cho biết chính phủ sẽ “chịu trách nhiệm đảm bảo (các nguồn cung) thay thế”, nhưng theo báo Japan Times, sẽ mất nhiều thời gian để Nhật Bản tìm được nhà cung cấp than khác.

Nhật Bản cùng các thành viên Nhóm Các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) đã tuyên bố chấm dứt nhập khẩu than của Nga, đây là động thái mới trong số các biện pháp trừng phạt mà G7 áp đặt đối với Nga vì cuộc khủng hoảng Ukraine. Nhật Bản nhập khẩu gần như toàn bộ than, trong đó Nga chiếm khoảng 10% lượng nhập khẩu của nước này. 

Thị phần của Nga là 13% đối với than nhiệt - được sử dụng chủ yếu để sản xuất điện, và 8% đối với than cốc - chủ yếu dùng để luyện thép. Than nhiệt, chiếm khoảng 60% nguồn cung cấp than trên thế giới, ngày càng ít được ưa chuộng trong bối cảnh thế giới chuyển sang giai đoạn khử carbon.

Nhiều công ty lớn của Nhật Bản cũng không còn quan tâm đến các dự án sản xuất than sử dụng trong nhiệt điện. Một nhà quản lý cấp cao tại một công ty thương mại cho biết: “Các khoản đầu tư đang giảm dần”. Kết quả là nguồn cung cấp than toàn cầu bị thắt chặt trong khi giá thì tăng.

Tuy nhiên, Nhật Bản vẫn đang phải dựa vào các nhà máy nhiệt điện sử dụng than vì đây là nguồn điện giá rẻ và dễ dàng điều chỉnh khi cần thiết.

Công ty Phát triển điện lực J-Power của Nhật Bản cho biết than của Nga chiếm 8% lượng than nhiên liệu cần cho các nhà máy nhiệt điện trong tài khóa 2021 (từ tháng 4/2020-3/2021). Con số này dao động ở mức 9-10% đối với các nhà cung cấp điện khác.

Theo nhận định của một quan chức thương mại, Nhật Bản có thể tìm kiếm nguồn cung thay thế từ Australia hoặc Indonesia nếu muốn giảm nhập khẩu từ Nga, nhưng cả hai nước kia đều ghi nhận chịu sản lượng sụt giảm do mưa lớn.

Một nhà quản lý của một công ty điện lực lớn cho hay: “Nguồn cung than thậm chí sẽ thắt chặt hơn, khiến chi phí mua nhiên liệu này tăng vọt” nếu than của Nga không thể tiếp cận các thị trường. Do đó, chi phí mua than cao hơn có khả năng làm tăng áp lực lên hóa đơn tiền điện của các hộ gia đình Nhật Bản.