Hành trình lột xác từ một trạm phát thuốc ở Hong Kong thành chuỗi bán lẻ 14.400 cửa hàng

Chuỗi bán lẻ Watsons của tỉ phú Lý Gia Thành vào Việt Nam

Năm 1858, một dược sĩ Anh nhận công việc quản lý trạm phát thuốc Hong Kong, một cửa hàng dược đã hoạt động 30 năm, South China Morning Post cho biết.

13 năm sau, trạm phát thuốc mang tên theo họ của ông. Đó là bệ phóng cho một doanh nghiệp mà sau này trở thành tập đoàn bán lẻ khổng lồ hiện diện khắp Hong Kong và, theo thời gian, khắp thế giới. Tên của vị dược sĩ là Alexander Skirving Watson.

Mạng lưới đồ sộ của chuỗi bán lẻ lâu đời nhất Hong Kong

Ngày nay, trạm phát thuốc Hong Kong ấy đã hiện diện khắp thế giới. A.S. Watson không chỉ là hãng bán lẻ lâu đời nhất đang hoạt động ở Hong Kong, mà cũng là tập đoàn bán lẻ y tế và thẩm mỹ lớn nhất thế giới, với số lượng định dạng bán lẻ và thương hiệu bán lẻ lớn nhất, cùng với sự hiện diện rộng rãi nhất về địa lý.

Cơ sở đầu tiên của chuỗi bán lẻ A.S Watson là một trạm phát thuốc ở Hong Kong. Ảnh: SCMP

Tập đoàn có hơn 14.400 cửa hàng ở 24 thị trường, phục vụ hơn 28 triệu khách hàng mỗi tuần, tạo ra doanh thu toàn cầu thường niên hơn 19 tỷ USD, thuê hơn 140.000 người – bao gồm 12.900 người ở Hong Kong.

Cùng với mảng sức khỏe và làm đẹp, ở Hong Kong, những thương hiệu riêng - bao gồm công ty nước Watsons Water, công ty rượu Watson’s Wine Cellar, chuỗi siêu thị ParknShop, Taste and Great, chuỗi siêu thị điện máy Fortress. Bên ngoài Hong Kong, tập đoàn sở hữu nhiều thương hiệu bán lẻ y tế và mỹ phẩm ở nhiều nước.

Mặc dù vậy, sự khởi đầu của tập đoàn không thuận lợi. Cửa hàng đầu tiên của A.S. Watson hoạt động vào năm 1841, một năm trước khi Trung Quốc chính thức trao Hong Kong cho nước Anh.

Ban đầu công ty đặt trụ sở ở Quảng Châu, Trung Quốc vào năm 1828. Sau đó họ chuyển trụ sở sang Hong Kong. Năm 2016, A.S. Watson tổ chức lễ kỷ niệm 175 năm từ ngày họ rời Quảng Châu.

A.S. Watson bắt đầu sản xuất các sản phẩm mang thương hiệu của họ vào năm 1862 hoặc sớm hơn. Năm 1883, hành trình mở rộng ra nước ngoài bắt đầu với sự hiện diện ở Trung Quốc và Philippines. Một năm sau, công ty xây dựng một nhà máy ở Philippines. Song tới năm 1910, họ rút khỏi hai thị trường này.

Năm 1903, A.S. Watson bắt đầu mở rộng ra ngoài mảng dược phẩm với việc thành lập công ty nước Watson Water.

Mở rộng ra ngoài mảng dược phẩm

"Nước và sức khỏe liên quan chặt chẽ với nhau. Hồi ấy chất lượng nước khá thấp. Cách tốt nhất để điều trị bệnh nhân là cung cấp nước sạch cho họ. Nhu cầu đối với nước sạch tạo ra một thị trường", bà Malina Ngai, tổng giám đốc A.S. Watson, phát biểu.

Một siêu thị ParknShop của chuỗi A.S. Watson. Ảnh: insideretail.hk

Đại chiến thế giới lần thứ hai là giai đoạn cực kỳ khó khăn đối với tập đoàn. Nhưng sau đó A.S. Watson mở rộng dần. ParknShop ra đời vào năm 1972, còn Fortress xuất hiện năm 1990 và công ty rượu Watson’s Wine Cellar ra đời vào năm 1998. Bà Ngai nhận định tập đoàn mở rộng sang những lĩnh vực không bổ trợ cho sức khỏe và thẩm mỹ vì họ muốn tìm những cơ hội mới.

"Vì nhu cầu tận hưởng cuộc sống của người dân Hong Kong tăng dần nên chúng tôi tung ra các sản phẩm ấy", bà Ngai kể.

Trở thành "con" của công ty khác

Thay đổi lớn nhất của công ty diễn ra khi Hutchison Whampoa mua cổ phần chi phối của họ vào năm 1963 và giành quyền sở hữu hoàn toàn vào n ăm 1981. Ngày nay, CK Hutchison - tập đoàn kế nghiệp Hutchison Whampoa - vẫn nắm đa số cổ phần của A.S. Watson. Từ năm 2014, Temasek Holdings - công ty đầu tư của chính phủ Singapore - sở hữu 24,95% cổ phần của công ty.

"Việc Hutchison Whampoa chi phối A.S. Watson là sự kiện mang tính bước ngoặt. Trước thời điểm đó, công ty đã thử nghiệm nhiều ngành bán lẻ - như kem, đồ lót, ẩm thực. Giống như một doanh nhân, chúng tôi thử nghiệm mọi cơ hội. Hutchison Whampoa đưa A.S. Watson ra bên ngoài Hong Kong. Họ cung cấp thêm vốn và mở rộng mạng lưới quốc tế cho A.S. Watson", Ngai kể.

Quá trình mở rộng ra thị trường toàn cầu của A.S. Watson diễn ra với tốc độ chóng mặt trong 3 thập kỷ qua.

Xem thêm Hãng chuối lâu đời nhất thế giới về tay người Nhật Hãng chuối lâu đời nhất thế giới về tay người Nhật