Hàng loạt tỉ phú mới xuất hiện ở Trung Quốc khi thị trường chứng khoán thăng hoa

Học hành dở dang, Zhong Shanshan làm việc trong ngành xây dựng trước khi kinh doanh nước đóng chai. Hiện tại Zhong sở hữu khối tài sản trị giá 17 tỉ USD sau khi công ty dược phẩm Beijing Wantai Biological Pharmacy của ông phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) tại Thượng Hải hồi tháng 4. Giá cổ phiếu tăng vọt 26 lần, theo Bloomberg.

Giới truyền thông Trung Quốc gọi người đàn ông 65 tuổi là "Con sói đơn độc", song Zhong không phải trường hợp đơn lẻ tại đất nước đông dân nhất thế giới. Theo dữ liệu của Bloomberg Billionaires Index, tính đến tháng 6, ít nhất 24 người Trung Quốc đã trở thành tỉ phú trong năm nay nhờ các đợt IPO quy mô lớn.

Giá cổ phiếu ở Trung Quốc luôn tăng trong những ngày đầu IPO

Phát hành cổ phiếu công khai luôn là kênh sinh lời hiệu quả cho các chủ sở hữu doanh nghiệp Trung Quốc. Lẽ ra năm 2020 sẽ rất khó khăn khi phần lớn nền kinh tế đình đốn, tăng trưởng chậm lại vì dịch COVID-19.

Song bất ngờ thay, thị trường chứng khoán tại Trung Quốc lại nóng hơn mọi thị trường khác do các nhà đầu tư lẻ khao khát lợi nhuận. Chỉ trong 6 tháng đầu năm, 118 công ty IPO tại Thượng Hải và Thâm Quyến đã huy động khoảng 20 tỉ USD, nhiều gấp đôi nửa đầu năm 2019.

Vượt Hong Kong và New York, thành phố Thượng Hải trở thành địa điểm niêm yết hàng đầu. 

"Dịch COVID-19 không tác động lớn đến các hoạt động IPO ở Trung Quốc đại lục. Cổ phiếu ở Trung Quốc thường tăng mạnh vào ngày phát hành đầu tiên, thúc đẩy một nhóm nhà đầu tư có nhu cầu lớn", Bloomberg dẫn lời ông Terence Ho tại EY.

44% là mức tăng giới hạn của cổ phiếu mới trong những ngày phát hành đầu tiên trên các sàn giao dịch chứng khoán chính của Trung Quốc. Riêng Sàn giao dịch Star Board của Thượng Hải không giới hạn biên độ dao động của giá cổ phiếu khi phát hành.

Nguy cơ bong bóng trên thị trường chứng khoán hình thành bởi lợi nhuận và nhu cầu tăng vọt từ các nhà đầu tư lẻ. Giới truyền thông nhà nước Trung Quốc khẳng định việc thúc đẩy một thị trường giá lên lành mạnh là yếu tố quan trọng hơn bao giờ hết đối với nền kinh tế Trung Quốc.

Dữ liệu của Bloomberg cho thấy các tỷ phú mới sau IPO tại Trung Quốc có tổng giá trị tài sản lên đến 70 tỷ USD. Đa số họ kinh doanh trong ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe và công nghệ - hai lĩnh vực hưởng lợi nhiều nhất nhờ đại dịch.

Báo cáo của UBS Group AG hồi tháng 11 cho thấy các doanh nhân Trung Quốc đã vượt các doanh nhân Nga để trở thành nhóm tỉ phú lớn thứ hai thế giới vào năm 2018. Năm 2017, Trung Quốc tạo ra 2 tỉ phú mới mỗi tuần từ cả khu vực công và tư nhân.

Từ con số 67 người vào đầu năm 2017, giờ đây số tỉ phú Trung Quốc nằm trong nhóm 500 người giàu nhất hành tinh đã tăng gấp đôi. Tổng giá trị tài sản của những người này tăng 300% lên đến 840 tỷ USD, theo Bloomberg.

Phóng viên, giảng viên trở thành tỉ phú

Hành trình làm giàu của Zhong bắt đầu từ cuối những năm 1980, khi ông bỏ công việc phóng viên để kinh doanh nước đóng chai tại Hải Nam. Năm 1996, ông thành lập Công ty nước giải khát Nongfu Spring. 

Vào năm 2001, Zhong mua phần lớn cổ phần của Công ty Dược phẩm sinh học Beijing Wantai - doanh nghiệp vừa phát hành cổ phiếu lần đầu hồi tháng 4 năm nay.

Zhong lừng danh với các chiến lược kinh doanh và khả năng cạnh tranh trong một môi trường khắc nghiệt. Chia sẻ tại một cuộc phỏng vấn hồi năm 2015, ông tiết lộ thích tham gia vào toàn bộ quá trình sản xuất, từ thiết kế sản phẩm đến lựa chọn tên. Thậm chí ông dành 8 năm nghiên cứu cách trồng cam để hoàn thiện thức uống trái cây.

Gan Zhongru, cựu giảng viên tại Đại học Peking, nhà nghiên cứu cấp cao của Merck & Co., cũng hưởng lợi khi giá các cổ phiếu liên quan đến lĩnh vực y tế tăng. Giá cổ phiếu của Gan & Lee Pharmaceuticals của ông tăng 300% sau khi phát hành cổ phiếu tại Thượng Hải hồi tháng trước.

Tính đến giữa tháng 7, giá trị tài sản của ông Gan đã đạt mốc 6,1 tỉ USD. Goldman Sachs Group Inc. và Hillhouse Capital Management là những nhà đầu tư đầu tiên.

Chính phủ Trung Quốc đã và đang nỗ lực mở rộng thị trường vốn và giúp các giao dịch cổ phiếu trở nên dễ dàng hơn, bao gồm những biện pháp tăng tốc quá trình phát hành cổ phiếu lần đầu.

Trên Sàn Star Board tại Thượng Hải, các công ty mất trung bình 288 ngày để IPO, so với 754 ngày ở những sàn giao dịch khác của Trung Quốc. Thực tế ấy có khả năng làm tăng tốc độ sản sinh tỉ phú ở Trung Quốc, bất chấp mối lo ngại về bong bóng trên thị trường chứng khoán.