Hai kịch bản cho xuất khẩu thủy sản năm 2023, khả quan sẽ đạt hơn 9 tỷ USD
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết xuất khẩu thủy sản trong tháng 7 đạt gần 830 triệu USD, giảm 11% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, xuất khẩu tôm giảm 10% đạt khoảng 345 triệu USD; cá tra đạt 150 triệu USD, giảm 20%; cá ngừ giảm nhẹ 3% và các loại cá khác giảm 12% so với tháng 7/2022.
Về góc độ thị trường, tín hiệu phục hồi rõ rệt nhất ở thị trường Trung Quốc với kim ngạch 180 triệu USD, tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi, xuất khẩu sang các thị trường chính khác vẫn thấp hơn 5-40% so với tháng 7/2022.
Lũy kế 7 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản đạt gần 5 tỷ USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, mặt hàng giảm sâu nhất là cá tra khoảng 36%, tôm và cá ngừ giảm 27% so với cùng kỳ năm ngoái.
VASEP dự báo hết năm 2023, xuất khẩu thủy sản sẽ thu về khoảng trên 9 tỷ USD với những điều kiện thuận lợi như kinh tế ở các thị trường lớn phục hồi, doanh nghiệp có nội lực sản xuất, nguồn cung nguyên liệu ổn định và phẩm xuất khẩu có giá bán cạnh tranh.
Với kịch bản thuận lợi đó, xuất khẩu thủy sản 5 tháng còn lại năm 2023 có thể sẽ đạt khoảng trên 4 tỷ USD, khi đó tổng kim ngạch xuất khẩu cả năm 2023 sẽ đạt trên 9 tỷ USD, giảm 15-16% so với năm 2022.
Trong đó, VASEP dự báo tôm sẽ thu về lượng ngoại tệ khoảng 3,5-3,6 tỷ USD, giảm 16-18%; cá tra đạt 1,7-1,8 tỷ USD, giảm 28%; cá ngừ và mực, bạch tuộc đạt lần lượt 870 triệu USD và 650 triệu USD, giảm khoảng 14 -15%; cá biển ước đạt 1,9 – 2 tỷ USD, giảm nhẹ so với năm 2022.
Ở kịch bản này, các thị trường chính chắc chắn sẽ vẫn mang về doanh thu thấp hơn so với năm 2022. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ và Hàn Quốc dự kiến giảm 24-25% so với năm 2022, EU sẽ giảm 18%.
Trong khi đó, thị trường Nhật Bản sẽ khả quan hơn nhờ giá trị của hàng giá trị gia tăng và nhờ phân khúc gia công, chế biến cho thị trường này, nhất là các loài cá biển.
Thị trường Trung Quốc vẫn là kỳ vọng lớn nhất cho doanh nghiệp thủy sản hiện nay, sau mở cửa, giao thương đang trở lại bình thường dần dần. VASEP kỳ vọng nửa cuối năm, kinh tế Trung Quốc ổn định hơn, thu nhập và tiêu dùng của người dân tăng dần, xuất khẩu thủy sản có cơ hội phục hồi lại với dự đoán tương đương với kim ngạch của năm 2023 với khoảng 1,8 tỷ USD cho cả Trung Quốc và Hong Kong.
Còn ở kịch bản kém lạc quan, khi thị trường đã có tín hiệu phục hồi, nhu cầu tăng trở lại nhưng hàng thủy sản của Việt Nam vẫn khó cạnh tranh về giá và nguồn cung với các nước khác như Ecuador, Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan…
Các vấn đề của ngành chưa có giải pháp tháo gỡ như giá thành sản xuất cao vì các chi phí đầu vào như thức ăn nuôi và con giống cao, lợi nhuận sụt giảm, thiếu vốn để duy trì đầu tư nuôi các vụ tới, nông dân bỏ ao dẫn đến thiếu nguyên liệu đáp ứng đơn hàng nửa cuối năm…
Với những điều kiện kém thuận lợi như dự báo trên, xuất khẩu 5 tháng cuối năm chỉ có thể đạt được khoảng 3,5-3,7 tỷ USD, doanh thu cả năm 2023 chỉ có thể chỉ mang về khoảng 8,5 – 8,7 tỷ USD.
Trong đó, hai ngành hàng chủ lực là tôm và cá tra vẫn sẽ giảm sâu nhất. Xuất khẩu hải sản có thể sẽ xấu hơn nếu kết quả thanh tra chương trình chống khai thác IUU của đoàn thanh tra EU vào tháng 10 tới không đạt được kỳ vọng tháo gỡ thẻ vàng.
