Gỡ 'nút thắt' để du lịch Việt Nam phục hồi mạnh mẽ

Sau quãng dài "ngủ đông" trước những tác động tiêu cực và ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19, ngày 15/3 vừa qua, ngành du lịch Việt Nam đã chính thức được "mở cửa" trở lại với nhiều kỳ vọng phục hồi sẽ tạo động lực thúc đẩy toàn nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên, để lấy lại đà tăng trưởng và phong độ từng có trước đây của ngành công nghiệp không khói này là điều khó trong 1 sớm 1 chiều.

Theo ông Vũ Thế Bình, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Du lịch Việt Nam, du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, gắn với nhiều ngành và lĩnh vực khác. Cộng đồng doanh nghiệp du lịch hiện có khoảng 40.000 thành viên, với hơn 1 triệu lao động trực tiếp và 2 triệu lao động gián tiếp.

Ngành du lịch phát triển sẽ tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội và góp phần cải thiện đời sống cho cộng đồng dân cư. Một khi du lịch được phục hồi, các ngành xung quanh cũng hồi phục theo. Bởi vậy, việc hỗ trợ tốt nhất và cần nhất cho các doanh nghiệp du lịch trong lúc này là ban hành ngay những chính sách phù hợp với tình hình mới; đồng thời, nhận diện những "nút thắt" đang cản trở ngành du lịch như việc cấp visa cho khách du lịch vào Việt Nam hay chấp nhận hộ chiếu vaccine như xu hướng chung mà nhiều nước trên thế giới đang áp dụng...

Ông Vũ Thế Bình cho rằng, khi muốn mở cửa, muốn đẩy nhanh tiến trình hồi phục thì những chính sách ban hành cần dễ hiểu, dễ thực hiện và phải theo hướng đơn giản hóa, để các doanh nghiệp du lịch có thể nhanh chóng triển khai trên thực tiễn. Đồng thời, đó cần là những chính sách đảm bảo sự tương đồng với các nước khác, nhất là những nước đang phát triển du lịch.  

Như những gì mong đợi, đúng ngày 15/3, Chính phủ ban hành Nghị quyết 32/NQ-CP về việc miễn thị thực cho công dân các nước. Động thái này được đánh giá là vô cùng kịp thời trước rất nhiều phản ánh của hiệp hội và các doanh nghiệp lữ hành - du lịch. Một trong những cản trở đã được "gỡ", chính sách "mở đường" đang dần được khai thông để hỗ trợ, tạo đà cho du lịch Việt Nam "cất cánh".

Yếu tố cần đã có, song chưa đủ để chiến lược mở cửa ngành du lịch sớm thành công như mong đợi. Chủ tịch Tập đoàn LuxGroup, ông Phạm Hà thẳng thắn nhận định, chưa có sự chuẩn bị tốt cho việc "mở cửa" một cách toàn diện; nhất là với thị trường khách du lịch quốc tế. Trong bối cảnh đang diễn ra căng thẳng giữa Nga và Ukraine; những quan ngại về tình hình dịch bệnh và sự chậm trễ trong truyền thông, sự thiếu thống nhất giữa các bộ ngành... khiến niềm tin phục hồi nhanh chóng của ngành du lịch là không rõ ràng.

Để phát triển kinh tế du lịch, theo ông Phạm Hà, điểm nghẽn cần khơi thông lúc này chính là các cơ chế chính sách, chất lượng nguồn nhân lực, các sản phẩm du lịch và việc xúc tiến truyền thông.

Cụ thể, nguồn nhân lực chất lượng càng ngày càng ít và rất khó tuyển, đa số đều đã chuyển sang các ngành, nghề khác nên rất khó tuyển dụng lại. Các sản phẩm du lịch hiện có vẫn thiếu những sản phẩm đặc trưng nhưng lại thừa những sản phẩm chung chung. Việc triển khai hoạt động xúc tiến du lịch vẫn chưa hiệu quả, do không định vị được thương hiệu quốc gia...

Ông Phạm Hà cho rằng hậu COVID-19, cơ hội cho các quốc gia là như nhau, các tỉnh thành trong một nước là như nhau nên địa phương nào nhanh chóng thích ứng sẽ sớm phục hồi và phát triển nếu tập trung đẩy mạnh truyền thông hơn nữa.

Cũng theo ông Phạm Hà, trong ngắn hạn, muốn chiến lược mở cửa thành công, ngành du lịch nên có tư duy chia nhỏ thị trường, chọn những khu vực có khả năng phục hồi nhanh, mạnh và bền vững để dồn lực vào xúc tiến và tạo hiệu ứng tốt. Quan trọng nhất là làm sao phải có khách ngay trong hè năm nay từ tháng 5, tháng 6 trở đi và chuẩn bị tốt cho mùa du lịch quốc tế bắt đầu từ tháng 9 tới. 

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Vũ Hoàng, Giám đốc Tiếp thị Truyền thông Công ty TNHH Hàng không Lữ hành Việt Nam cho hay, đến thời điểm này, có thể nói các quy định nhập cảnh đối với khách du lịch quốc tế đã "cởi mở" hơn. Tuy nhiên, cần độ trễ nhất định để ngành du lịch phục hồi hoàn toàn. Cũng như đề xuất của nhiều doanh nghiệp trong cùng lĩnh vực, ông Vũ Hoàng kiến nghị, Chính phủ đẩy nhanh gói hỗ trợ tín dụng cho doanh nghiệp hàng không với mức lãi suất 0% hoặc ưu đãi lãi suất với thời gian trả nợ dài hạn từ 3-5 năm.

Hiện tại, dòng tiền của ngành hàng không đang cạn kiệt, nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước, lĩnh vực này chắc chắn sẽ gặp rủi ro thanh khoản như nợ ngắn hạn, nợ nhà cung cấp…

Cùng với đó, Chính phủ xem xét điều chỉnh giảm mức thuế nhập khẩu đối với nhiên liệu hàng không từ mức 7% xuống còn 0% cho đến hết năm 2022.

Chi phí nhiên liệu bay đối với hãng hàng không chiếm tỷ trọng đến 30% trên tổng chi phí hoạt động; trong khi đó, giá nhiên liệu bay lại đang có xu hướng tăng cao nên gây rất nhiều khó khăn cho các hãng hàng không trong việc vận hành trong thời gian sắp tới.

Để hiện thực hóa mục tiêu thu hút trên 5 triệu lượt khách quốc tế và 60 triệu lượt khách nội địa, đạt tổng thu từ du lịch khoảng 400.000 tỷ đồng trong năm 2022 chắc chắn sẽ cần nhiều nguồn lực và sự hỗ trợ, quan tâm đầu tư từ phía Nhà nước, các bộ, ngành và địa phương. Tuy nhiên, yếu tố cơ bản và tiên quyết vẫn phụ thuộc vào nỗ lực, vào sự chủ động của các doanh nghiệp và toàn ngành du lịch. Không ai khác, họ sẽ vẽ nên tương lai của chính mình.