Giấc mơ xe điện 'vừa ngon, vừa rẻ' vẫn là một điều không tưởng

Jack Norton, một giáo sư chuyên ngành lịch sử ở Minneapolis, bắt đầu mua một chiếc xe điện vào đầu năm ngoái. Nhu cầu của ông rất đơn giản: Dẫn động 4 bánh và có giá dưới 55.000 USD, theo Bloomberg.

Lúc đầu, Norton nhận thấy có ít xe điện được chuyển đến Minnesota. Vì vậy, ông đã mở rộng tìm kiếm sang các tiểu bang khác và sau đó nhận về cú sốc liên quan tới giá bán. Norton chỉ có thể tham khảo một số ít mẫu xe, trong khi phần lớn xe bán tại các đại lý có giá cao hơn quảng cáo.

Trước đây, từng có nhiều bài viết đề cập tới việc những người bán xe đã khéo léo thêm phí “điều chỉnh thị trường” để lợi dụng sự mất cân bằng cung – cầu trên thị trường xe điện hiện nay.

Tuy nhiên, phần lớn các loại xe điện hiện tại đều đang được “nâng bậc” lên thành xe hạng sang trước khi ra khỏi các nhà máya. Vào tháng 7, giá khởi điểm trung bình ở Mỹ cho một chiếc xe điện là hơn 47.000 USD. Dù vậy, giá bán trung bình cho xe điện thực sự được sản xuất và vận chuyển đến các đại lý là hơn 61.000 USD, cao hơn gần 1/3, theo Edmunds. Không phải các nhà sản xuất không có lựa chọn giá rẻ, nhưng họ không làm ra chúng, thay vào đó, họ hướng tới các phiên bản cao cấp hơn.

Khoảng cách lớn nhất giữa giá khởi điểm và giá các mặt hàng có sẵn là điều bình thường với các dòng xe phổ biến. Kia EV6, một mẫu xe bán chạy vào cuối năm, có giá bán trung bình là gần 54.200 USD vào tháng 7, cao hơn 32% so với giá khởi điểm. Chevrolet Bolt, được cho là chiếc xe điện có giá cả phải chăng nhất ở Mỹ với giá khởi điểm 26.595 USD, cũng được bán với giá cao hơn gần 1/3 vào mùa hè này, trung bình là 34.874 USD.

John Fitzgerald Weaver, sống ở Boston và xây dựng các trang trại năng lượng mặt trời thương mại, đã phải lặn lội đến Long Island để tìm một chiếc Hyundai Ioniq 5 không có hệ dẫn động tất cả các bánh, biến thể duy nhất có giá bán dưới 47.500 USD. Sẽ không có gì đáng nói nếu John phải chi thêm khoản phụ phí 1.000 USD và phải chờ đợi lâu hơn một tháng mới có thể nhận xe.

Nguyên nhân dẫn tới sự chên lệch giá

Tất nhiên, có những yếu tố kinh tế đằng sau những điều này. Theo nhà phân tích Ivan Drury của Edmunds, đây là lần đầu các công ty sản xuất và bán ô tô khi nhu cầu cao hơn nguồn cung. Việc tăng nguồn cung cần có thời gian, đặc biệt là với một công nghệ mới như hệ thống truyền động điện, và các công ty xe hơi đang gấp rút bổ sung dây chuyền lắp ráp cũng như nguồn pin. Trong khi chờ đợi, các nhà sản xuất đang đẩy giá lên.

Trong một vài tháng sau khi một chiếc xe mới ra mắt, có thể là xe xăng hoặc xe điện, các công ty có xu hướng ưu tiên các phiên bản đẹp hơn với các tính năng tiên tiến, một phần vì khách hàng ban đầu là những người háo hức và chi tiêu nhiều nhất.

Có lẽ không nơi nào hiểu rõ điều này hơn tại khu phức hợp Ford Motor’s Rouge ngay phía tây Detroit, nơi công ty sản xuất cả xe bán tải F-150 chạy xăng và phiên bản điện có tên Lightning. Ford hy vọng sẽ có khả năng sản xuất 150.000 chiếc Lightning mỗi năm vào cuối năm 2023, nhưng hiện tại, số lượng chiếc F-150 chạy bằng nhiên liệu truyền thống đang nhiều gấp 4 hoặc 5 lần phiên bản điện.

Trong khi về lý thuyết, Lightning có thể có giá chỉ 40.000 USD, theo mức giá trung bình vào tháng 7, nhưng thực tế là nó đã được bán với giá cao hơn gấp đôi số tiền đó. Ford trả lời qua email rằng phiên bản “hiện đại” rẻ hơn của chiếc bán tải chạy điện này đã được sản xuất ở mức giới hạn.

Trong khi đó, General Motors cũng làm nóng lên câu chuyện về xe điện giá rẻ trong tháng này khi tiết lộ một phiên bản chạy điện của chiếc SUV Chevrolet Equinox mà hãng cho biết sẽ có giá khởi điểm chỉ từ 30.000 USD.

Chuyên gia Drury tại Edmunds cho rằng sẽ phải mất ít nhất hai năm nữa trước khi một lượng lớn ô tô điện được bán được ở mức giá đó. “Xe điện dưới 30.000 USD, đó là một giấc mơ. Nhưng không có gì là không thể”, ông Drury nhận định.

Hiện tại, khách hàng chưa có phản ứng quá mãnh liệt. Sự chênh lệch giữa giá khởi điểm và giá bán cũng rất lớn trên những chiếc xe chạy bằng xăng ngày nay, đắt hơn trung bình từ 30% đến 40%.

Tuy nhiên, khả năng chi trả được cho là trở ngại lớn nhất khi nói đến việc áp dụng xe điện rộng rãi hơn. Mặc dù có vài chục mẫu xe điện chính thống gia nhập thị trường trong vài năm qua, nhưng một số lượng lớn người Mỹ vẫn không đủ khả năng để mua loại xe này. Giá bán xe điện trung bình trong tháng 7 cũng cao hơn nhiều so với ngưỡng 55.000 USD cho những chiếc ô tô đủ điều kiện nhận ưu đãi thuế liên bang mới nhất.

Chính ông Norton đã từ bỏ việc mua một chiếc xe điện đầy đủ cách đây vài tháng và quyết định mua một chiếc Honda CR-V hybrid. Nó được tải với một loạt các tùy chọn mà ông không hề quan tâm, mặc dù nó đáp ứng tiêu chí có giá dưới 55.000 USD. Điều quan trọng hơn, ông có thể lấy xe ngay mà không cần phải chờ đợi như khi đặt xe điện.