Giá xăng dầu đảo chiều tăng mạnh, đặt Fed vào thế khó

Giá năng lượng đảo chiều

Năm ngoái, giá dầu thô tăng vọt đã kéo lạm phát tại Mỹ lên mức cao nhất trong 40 năm. Xu hướng này bị đảo ngược trong năm 2023 - và giờ lại thay đổi. Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), giá dầu thô tiêu chuẩn tại Mỹ đã tăng 21% trong 6 tuần qua, kéo chi phí đi lại, vận chuyển và sản xuất hàng hóa đi lên.

Đà tăng của giá dầu thô đe dọa sẽ thúc đẩy lạm phát, ngay thời điểm các nhà đầu tư vừa đặt cược rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ sớm khép lại chiến dịch tăng lãi suất.

Tuy thước đo lạm phát ưa thích của Fed không tính giá năng lượng và thực phẩm vì sự biến động của hai mặt hàng này, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng giá dầu tăng sẽ gián tiếp kéo chi phí ở mọi ngóc ngách của nền kinh tế lên cao.

Ông Mike Kucharski, Phó Giám đốc công ty vận hành xe tải JKC Trucking ở Illinnois, bình luận: “Bạn phải trả nhiều tiền hơn cho chi phí năng lượng khi vào cửa hàng tạp hóa, khi mua đồ cho gia đình. Mọi người đều cảm nhận được chi phí cao”.

Đà tăng của dầu diesel đặc biệt tốn kém đối với JKC trong đợt nắng nóng mùa hè năm nay, do công ty cần đốt nhiều nhiên liệu hơn để giữ nhiệt độ lạnh cho rau, dưa và các sản phẩm khác trong quá trình vận chuyển.

Ông Kucharski cho biết JKC cập nhật phụ phí nhiên liệu cho khách hàng mỗi tuần một lần, nhưng giá đã tăng quá nhanh trong những ngày gần đây nên công ty của ông đã phải chịu thiệt một phần. 

Cuộc tấn công của Nga vào Ukraine đầu năm ngoái đã gây ra cú sốc giá dầu thô. Giá bắt đầu hạ xuống vào mùa hè cùng năm sau khi Tổng thống Joe Biden giải phóng khoảng 200 triệu thùng dầu dự trữ ra thị trường, và giảm mạnh hơn nữa khi lãi suất lên cao giúp hạn chế nhu cầu năng lượng của các ngành công nghiệp.

Giá dầu thô tăng trở lại trong thời gian gần đây sau khi Arab Saudi và Nga cắt giảm sản lượng. Sự lạc quan của các nhà đầu tư về sức mạnh của nền kinh tế Mỹ cũng góp phần thúc đẩy giá. Trong hơn ba tháng qua, chi phí dầu diesel bán buôn đã nhảy vọt 31%, nhiên liệu máy bay tăng 33% và xăng tăng 18%.

Ảnh hưởng tới Fed

Nhà đầu tư hy vọng Fed có thể đưa lạm phát quay về mục tiêu 2% mà không gây ra suy thoái nhưng việc giá xăng dầu tăng trở lại đang khiến ván cược này lung lay. Tháng trước, Fed đã nâng lãi suất lên mức cao nhất trong vòng 22 năm. 

Giá dầu tiếp tục đi lên có thể là dấu hiệu thể hiện sức bền bỉ của nền kinh tế. Nhưng mức tăng quá cao có thể ngụ ý rằng Fed cần đẩy lãi suất lên mức cao hơn nữa, và duy trì như vậy trong thời gian lâu hơn.

Lạm phát giá tiêu dùng tháng 6 của Mỹ đạt 3%, mức thấp nhất trong hơn hai năm, một phần là nhờ giá năng lượng giảm mạnh. Tỷ lệ lạm phát lõi, không bao gồm giá năng lượng và thực phẩm, đạt 4,8%.

Nhiều khả năng giá dầu thô sẽ tiếp tục gây thêm sức ép lên lạm phát trong khoảng thời gian từ nay đến cuộc họp tiếp theo của Fed vào tháng 9. Theo tờ WSJ, hiện giờ nhiều nhà đầu tư vẫn kỳ vọng rằng các nhà hoạch định chính sách sẽ giữ nguyên lãi suất tại cuộc họp đó.

Các nhà phân tích cho rằng giới chức Fed sẽ không thể nhắm mắt làm ngơ dù giá xăng dầu không được tính vào thước đo lạm phát ưa thích của họ.

Ông Barry Bannister, Giám đốc đầu tư cổ phiếu tại Stifel, nhận định rằng thực phẩm và năng lượng là “các chỉ báo trước cho lạm phát lõi dù chúng không phải thành phần của chỉ tiêu này”. Nhiều nhà phân tích Phố Wall tin giá dầu sẽ có xu hướng tăng nhẹ trong thời gian còn lại của năm.