Giá vàng liên tục phá đỉnh, các đại gia kinh doanh vàng làm ăn ra sao?

Theo thống kê từ Hội đồng Vàng thế giới, Việt Nam là một trong số những quốc gia tiêu thụ vàng trên đầu người lớn trên thế giới. 

Mặc dù qui mô tiêu thụ khá lớn, nhưng thị trường vàng Việt Nam hiện khá phân mảnh khi 70% thị phần vẫn thuộc về các cửa hàng vàng truyền thống. Trong đó, các doanh nghiệp có qui mô lớn như CTCP Vàng bạc Đá quí Phú Nhuận (PNJ), Tập đoàn Vàng bạc Đá quí Doji (Doji), Công ty TNHH MTV Vàng bạc Đá quí Sài Gòn (SJC) hiện chiếm khoảng 30% thị phần.

Năm 2020 trôi qua chưa đầy 7 tháng đầu năm nhưng thị trường vàng thế giới và vàng trong nước đã liên tiếp ghi nhận sự biến động ấn tượng nhất trong lịch sử của kim loại quí.

Giá vàng liên tục tăng lên mức cao trong vòng nhiều năm qua. Gần đây nhất, tại Việt Nam, giá vàng miếng SJC ngày 28/7 đã lập đỉnh cao nhất mọi thời đại, vượt đỉnh 58 triệu đồng/lượng, sau khi chứng kiến thị trường thế giới đạt ngưỡng mới 1.957,50 USD/ounce, vượt qua mức đỉnh 1.921,17 USD/counce được ghi nhận hồi năm 2011.

Doanh nghiệp vàng trang sức lo sức cầu giảm

Khi vàng tăng giá mạnh, doanh thu vàng miếng tại các hệ thống cửa hàng kinh doanh vàng cũng sẽ tăng theo. Trong 6 tháng đầu năm, doanh thu PNJ đi ngang so với bán niên 2019. Riêng doanh thu vàng miếng tăng 14% khi giá vàng liên tục đi lên từ đầu năm.

Tuy nhiên, trong năm 2020, doanh nghiệp đã gặp nhiều khó khăn do dịch COVID-19. Cụ thể, theo báo cáo tài chính quí II/2020, biên lợi nhuận gộp của PNJ đã giảm về mức 17,3% từ 21,5% quí II/2019, ghi nhận mức thấp nhất kể từ quí III/2017. Lũy kế 6 tháng, biên lợi nhuận giảm từ 21,8% xuống 19,7%.

PNJ đạt doanh thu thuần 2.745 tỉ đồng trong quí II, giảm 7,3%; lãi sau thuế 32 tỉ đồng, giảm 81%, ghi nhận mức thấp nhất trong vòng 5 năm.

Lũy kế 6 tháng, mảng bán lẻ tăng 2%, bán sỉ giảm 20% và vàng miếng tăng 14%. Xét về cơ cấu doanh thu theo từng kênh, kênh bán lẻ vẫn là kênh đóng góp chủ yếu với tỉ trọng 58%, bán sỉ giảm tỉ trọng xuống 17% và vàng miếng tăng tốt lên 23%.

PNJ ghi nhận doanh thu thuần 7.746 tỉ đồng sau nửa năm, tương đương cùng kì năm trước và thực hiện 53% kế hoạch năm. Lãi sau thuế 440 tỉ đồng, giảm 26% và thực hiện 53% kế hoạch năm.

Nguyên nhân lợi nhuận giảm mạnh vì doanh thu giảm và chi phí tăng mạnh do nhu cầu vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh trong kế hoạch ứng phó dịch COVID-19, doanh nghiệp phải đóng cửa phần lớn các cửa hàng trong nửa đầu tháng 4. 

Theo chia sẻ của Tổng Giám đốc PNJ Lê Trí Thông tại Đại hội cổ đông thường niên 2020 hồi giữa tháng 6, thực tế, giá vàng tăng lên cao sẽ ảnh hưởng đến sức mua của ngành vàng bạc đá quí.

Trước những khó khăn trong năm nay, PNJ xây dựng kế hoạch, với doanh thu thuần năm 2020 gần 14.486 tỉ đồng, giảm 15% so với 2019; lợi nhuận trước thuế dự kiến 1.047 tỉ đồng, giảm 16% và 30% so với 2019.

Về kế hoạch mở rộng hệ thống bán lẻ, đến cuối tháng 6, hệ thống bán lẻ của PNJ có 339 cửa hàng. Công ty mở mới 14 điểm bán nhưng cũng đóng 22 cửa hàng, đồng thời tăng thêm 20 điểm kinh doanh đồng hồ.

PNJ hiện dẫn đầu trên thị trường về số lượng điểm bán. Tuy nhiên, khoảng cách với doanh nghiệp đứng thứ hai là Doji đã bị thu hẹp sau khi Doji mua lại hệ thống gần 100 cửa hàng của Thế giới Kim cương đầu tháng 5. 

Thương vụ thâu tóm đã mở rộng lĩnh vực kinh doanh của Doji sang mảng bán lẻ trang sức, nâng tổng số các trung tâm, cửa hàng của Doji lên con số gần 200.

SJC sẽ trở lại?

Còn với SJC, mạng lưới kinh doanh phân phối của doanh nghiệp 100% vốn nhà nước này đã có hơn 200 cửa hàng, 43 đại lí chính thức, trên 3.000 cửa hàng liên kết bán lẻ toàn quốc. 

Năm ngoái, cùng với đà tăng mạnh của giá vàng, tổng doanh thu của SJC tăng trưởng 11% so với năm 2018, đạt 23.170 tỉ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 67 tỉ đồng. Biên lợi nhuận vẫn duy trì mức thấp trong năm 2019, chỉ khoảng 0,3%.

Trong khi đó, theo báo cáo của Doji, doanh thu của Công ty mẹ Doji năm 2019 đã tăng trưởng 41% so với năm 2018, lên đến 89.000 tỉ đồng, lãi ròng 150 tỉ đồng. Trước đó, công ty ghi nhận doanh thu 63.189 tỉ đồng và lợi nhuận 82 tỉ đồng trong năm 2018; con số này lần lượt là 51.890 tỉ đồng và 36 tỉ đồng trong năm 2017.

Điều này cho thấy, doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng có xu hướng gia tăng lợi nhuận khi giá vàng tăng. Tuy nhiên, với mức tỉ lệ lợi nhuận/doanh thu rất thấp, với Doji là 0,17% và JSC là 0,3%, cả hai doanh nghiệp ngành vàng miếng đang muốn tiến sâu hơn và lĩnh vực trang sức nhằm gia tăng hiệu quả hoạt động như cách PNJ đang làm.

Theo báo cáo tài chính năm 2019 của PNJ, công ty đã duy trì tăng trưởng với tốc độ bình quân 22%/năm cho giai đoạn 2016 - 2019. Riêng năm 2019 doanh thu thuần trong 2019 đạt 17.000 tỉ đồng, lợi nhuận ròng đạt 1.190 tỉ đòng, tăng trưởng tương ứng 17% và 24% so với năm trước đó. Biên lợi nhuận ròng đạt đến 7%.

Trong kế hoạch kinh doanh, SJC nhiều lần đề cập kế việc phát triển thương hiệu nữ trang. SJC cũng có hai dòng sản phẩm nữ trang là dòng phổ thông và dòng cao cấp SJC Diagold. Tuy nhiên, đến nay hoạt động này vẫn chưa cho thấy có sự đóng góp về hiệu quả rõ rệt. Công ty cho biết sẽ khuyến mãi cao hơn năm trước để hỗ trợ kinh doanh và nhận diện thương hiệu này.

Năm nay, SJC đặt mục tiêu doanh thu năm nay đạt 25.700 tỉ đồng và lãi trước thuế 70 tỉ đồng, chỉ nhích nhẹ so với năm 2019. Tuy nhiên, với con số lợi nhuận 2020 của Doji và SJC trong quá khứ khi so sánh với giá vàng, có thể dự báo lợi nhuận của hai doanh nghiệp vàng miếng sẽ còn tăng trưởng khi giá vàng trong nước liên tục lập đỉnh mới.