Giá nguyên liệu sản xuất pin lao dốc vì doanh số xe điện Trung Quốc chững lại

Financial Times dẫn dữ liệu từ Benchmark Mineral Intelligence, Refinitiv và Argus, cho thấy kể từ đầu năm, giá lithium đã giảm gần 70% và giá niken giảm 40%. Trong khi đó, giá cobalt gần ở mức thấp nhất lịch sử. 

Phần lớn sự sụt giảm là do nhu cầu ô tô điện ở Trung Quốc tăng chậm lại. Doanh số bán hàng đã tăng gấp đôi trong 9 tháng đầu năm 2022 so với cùng kỳ năm trước, nhưng tốc độ tăng trưởng đó đã chậm lại còn 25% trong năm nay.

Ông Martin Jackson, người đứng đầu bộ phận phân tích thị trường nguyên liệu pin tại công ty tư vấn CRU Group, cho biết: “Thị trường xe điện đang giảm tốc. Hơn hết, doanh số bán hàng điện tử tiêu dùng ở Trung Quốc đã giảm hai con số vào năm ngoái và chúng tôi dự báo sẽ có một đợt giảm hai con số khác trong năm nay”.

Tuy nhiên, các chiến lược gia hàng hóa khác cho rằng việc giá nguyên liệu sản xuất pin giảm thể hiện sự trở lại trạng thái bình thường sau đà tăng giá mạnh vào năm ngoái. 

Giá nguyên liệu thô giảm sẽ giúp giảm bớt áp lực cho các công ty sản xuất ô tô và pin.

Giá lithium, trước đây chưa bao giờ tăng trên 25.000 USD/tấn. Tuy nhiên, đến giữa năm 2021, giá mặt hàng này bắt đầu khởi động đà tăng mạnh và đạt mức kỷ lục trên 80.000 USD/tấn cuối năm 2022. Giờ đây, giá đã giảm trở lại mức 23.000 USD/tấn.

Những biến động giá thời gian qua cho thấy thị trường nguyên liệu sản xuất pin đang trải qua những đỉnh và đáy dữ dội như thế nào. Các công ty khai thác cố gắng tăng sản lượng nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu tăng vọt về xe điện trong thập kỷ tới.

Bà Sarah Maryssael, giám đốc chiến lược tại Livent, một trong những nhà sản xuất lithium lớn nhất thế giới, cho rằng giá nguyên liệu thô cho pin xe điện sẽ “tiếp tục biến động” và “đó là diễn biến tự nhiên của một loại hàng hoá sau giai đoạn bùng nổ”. 

Các nhà sản xuất ô tô và công ty khai thác hợp tác để tăng quy mô nguồn cung một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, các ông ty này đang phải đối diện với thác thức trong việc ổn định giá cả cho cả hai bên trong khi nguồn tài nguyên khan hiếm. 

Lần sụt giá gần đây nhất thậm chí còn nghiêm trọng hơn do hàng tồn kho giảm. Nguyên nhân là các nhà sản xuất pin sử dụng nguyên liệu dự trữ thay vì mua nguồn cung mới, khiến nhu cầu nguyên liệu thô càng giảm. Chi phí tài chính cao do lãi suất tăng đã khiến việc tồn kho nguyên liệu thô trở nên đắt đỏ hơn.

Giá pin giảm giúp giá xe giảm theo. Pin thường chiếm khoảng 1/5 đến 1/3 giá xe. Tuy nhiên, nguồn nguyên liệu giá rẻ sẽ mất vài tháng mới có thể đưa vào sản xuất pin, tùy thuộc vào điều khoản hợp đồng giữa công ty khai thác và khách hàng.

Việc giảm giá cũng đã mở ra cơ hội cho các thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) giữa các công ty khai thác. Hôm 16/10, nhà khai thác lithium lớn nhất thế giới Albemarle đã từ bỏ thương vụ mua lại Liontown Resources Ltd. trị giá 4,3 tỷ USD sau khi Gina Rinehart, người giàu nhất Australia, mua cổ phần chiến lược tại công ty khai thác Australia này.

Hồi tháng 5, hai nhà sản xuất lithium Allkem và Livent cũng đã hợp nhất trong một thỏa thuận trị giá 10,6 tỷ USD.

Ông Reg Spencer, nhà phân tích tại Canaccord Genuity cho biết: “Mặc dù giá lithium đang giảm, hoạt động M&A trong lĩnh vực này vẫn đang diễn ra khi thị trường cần đến các công ty quy mô lớn hơn với tiềm lực tài chính để đảm bảo nguồn cung”.

Trong khi đó, giá cobalt đặc biệt bị ảnh hưởng nặng nề vì nó được sản xuất như một sản phẩm phụ tại các mỏ đồng và niken ở Cộng hòa Dân chủ Congo và Indonesia. Điều này khiến nguồn cung khó có thể cắt giảm để cân bằng thị trường khi giá giảm mạnh.

Tập đoàn khai thác CMOC của Trung Quốc đã bị cấm xuất khẩu đồng và cobalt từ mỏ Tenke-Fungurume khổng lồ trong 10 tháng kéo dài đến tháng 4 năm nay. Điều đó tạo ra một kho dự trữ cobalt khổng lồ mà đơn vị kinh doanh của CMOC đang chậm rãi đưa vào thị trường, trong khi mỏ KFM của họ bắt đầu sản xuất trong năm nay.

Ông Jim Lennon, nhà tư vấn hàng hóa cao cấp tại Macquarie cho rằng: “Cobalt là một trong những thị trường tồi tệ nhất mà tôi từng thấy. Trong 3 hoặc 4 năm tới, mức tăng nguồn cung dự kiến ​​gần gấp đôi quy mô thị trường”.

Tại cuộc họp thường niên của Sàn giao dịch kim loại London tuần trước, các nhà phân tích và giám đốc điều hành dự đoán thị trường niken và cobalt sẽ dư cung trong vài năm tới. Khi đó, tiến bộ công nghệ đồng nghĩa với việc nhu cầu về những vật liệu này ít hơn.

Nhưng ông Lennon nói thêm một khi cuộc chiến giảm giá xe điện ở Trung Quốc qua đi và nhu cầu bắt đầu tăng lên, thì giá có thể bật tăng. Các công ty pin sẽ phải mua nguyên liệu để vừa sản xuất vừa bổ sung hàng tồn kho.