Theo nhận định của nhiều doanh nghiệp thủy sản, từ nay tới cuối năm, thị trường tiêu thụ thủy sản khó có thể phục hồi, hoặc nếu có thì sẽ phục hồi chậm.
Kim ngạch xuất khẩu cá tra giảm 41% so với cùng kỳ năm ngoái do tác động nặng nề bởi lạm phát, kinh tế suy thoái. Tuy nhiên, ngành cá tra được dự báo thiếu hụt nguồn cung trong quý III trong khi hàng tồn kho của các khách hàng đang cạn dần.
Trong khi phần lớn thế giới đang chật vật chống lại đà tăng giá cả, Trung Quốc được cho là đang đối mặt vấn đề ngược lại đó là giảm phát. Xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc chưa hồi phục trong giai đoạn giảm phát.
Thống kê của Hải quan Trung Quốc cho thấy nhu cầu nhập khẩu thủy sản của nước này đang phục hồi mạnh mẽ sau mở cửa từ đầu năm 2023. Tuy nhiên, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường này vẫn chưa hồi phục. Có những nguyên nhân từ yếu tố thị trường và cả nguyên nhân nội lực.
Doanh nghiệp thủy sản vẫn bị áp lực nặng nề vì thị trường tiêu thụ lao dốc, giá xuất khẩu sụt giảm mạnh trong khi sản xuất, chế biến trong nước bị gánh nặng chi phí sản xuất tăng cao, nhất là thức ăn, con giống và các chi phí cơ bản khác.
Xiangtai đang tìm cách giành lấy thị phần sau khi gia nhập chuỗi cung ứng cá tra. Công ty này đã xây dựng một trang trại cá tra giống và 11 dây chuyến chế biến với công suất mỗi ngày khoảng 150 tấn.
Arab Saudi là thị trường xuất khẩu tiềm năng lớn của Việt Nam về thủy sản đặc biệt là mặt hàng cá tra trong khu vực Châu Phi, Tây Á, Nam Á. Quốc gia này cũng là thị trường có vai trò đầu tàu tại khu vực Trung Đông, quyết định lớn tới động thái nhập khẩu hàng thủy sản của các quốc gia trong khu vực.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra cho biết quý III và IV có thể thiếu cá nguyên liệu cục bộ do giá cá giống quá cao và chất lượng cá giống không tốt, tỷ lệ chết nhiều. Trong khi trước đó, do tình hình thị trường khó khăn nên doanh nghiệp đã giải phóng bớt lượng hàng tồn kho giá cao để đảm bảo dòng tiền và hiện hàng chỉ còn đủ dùng đến quý II.
Bà Tô Thị Tường Lan, Phó Tổng Thư Ký VASEP cho biết việc kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản giảm sâu đã nằm trong dự báo nhưng các doanh nghiệp vẫn rất sốc. Cộng đồng doanh nghiệp thuỷ sản đang rất khó khăn trước tình hình hiện nay. Thậm chí có doanh nghiệp vẫn chưa ký đơn hàng cho các tháng quý II.
Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP) dự báo tình hình xuất khẩu thuỷ sản có thể bắt đầu phục hồi từ quý II nhưng với tốc độ chậm. Hiện nay chi cho đầu vào tăng cao trong khi các nước giảm nhập khẩu vì lạm phát.
Tất cả thông số chính của xuất khẩu cá tra sang Mỹ trong tháng 1 đều giảm sâu. Khối lượng xuất khẩu giảm 76% so với cùng kỳ năm trước và giảm 44% so với tháng trước.
Trong khi xuất khẩu cá tra phile đông lạnh sang Trung Quốc tăng 84% từ năm 2018 tới năm 2022, thì xuất khẩu cá tra nguyên con xẻ bướm đông lạnh tăng 143%.
Một số doanh nghiệp cho rằng nhu cầu cầu cá tra và cá rô phi tại Mỹ sẽ tăng lên trong bối cảnh nguồn cung cá minh thái Alaska và cá tuyết Đại Tây Dương giảm do ảnh hưởng bởi căng thẳng địa chính trị.