Fed nhận định khủng hoảng ngân hàng làm tín dụng thắt chặt, lạm phát đang chậm lại

CNN dẫn báo cáo Beige Book của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cho biết hoạt động cho vay trên khắp nước Mỹ đã trở nên thắt chặt từ sau cuộc khủng hoảng ngân hàng đầu tháng 3.

Nhìn chung, hoạt động kinh tế tại Mỹ được duy trì ổn định trong những tuần gần đây. 9 trên 12 chi nhánh của Fed báo cáo hoạt động kinh tế không có thay đổi, hoặc tăng trưởng nhẹ; ba khu vực khác báo cáo mức tăng trưởng khiêm tốn.

“Quy mô cho vay và nhu cầu đi vay nói chung giảm ở cả vay tiêu dùng và kinh doanh”, Fed nhận định trong Beige Book. “Một số chi nhánh lưu ý rằng các ngân hàng đã thắt chặt tiêu chuẩn cho vay trong bối cảnh sự không chắc chắn gia tăng và lo ngại về tính thanh khoản”.

Các doanh nghiệp cho biết chi tiêu tiêu dùng, hoạt động sản xuất và xây dựng không thay đổi, hoặc giảm nhẹ vào mùa xuân năm 2023. Hoạt động du lịch là một điểm sáng trong những tuần gần đây, với một số doanh nghiệp báo cáo sự khởi sắc.

Điều kiện trong thị trường việc làm cũng đã được cải thiện. Ít doanh nghiệp báo cáo sa thải hơn, trong khi nhiều công ty cho biết hoạt động tuyển dụng đã trở nên dễ dàng hơn và tỷ lệ giữ chân nhân viên đã được cải thiện.

Những báo cáo này trùng khớp với số liệu của chính phủ cho thấy thị trường lao động Mỹ gần đây đã mất đi một số động lực, dù vẫn còn mạnh. Một số doanh nghiệp cũng cho biết tốc độ tăng giá cả đã chậm lại.

Điều kiện tín dụng thắt chặt có lẽ là thay đổi lớn nhất được phản ảnh trong Beige Book. Sự sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) và Signature Bank đã gây ra cuộc khủng hoảng ngân hàng tồi tệ nhất kể từ năm 2008, khiến các cơ quan quản lý phải can thiệp. Dù lo ngại đã lắng xuống, nhiều nhà kinh tế sợ rằng khủng hoảng sẽ khiến khả năng tiếp cận tín dụng trở nên khó khăn hơn.

Tháng trước, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết: “Việc thắt chặt các điều kiện tài chính sẽ có tác dụng tương tự như [tăng] lãi suất”.

Khủng hoảng ngân hàng

Một số ngân hàng vừa và nhỏ trong khu vực của Fed chi nhánh New York đã báo cáo “sự sụt giảm trên diện rộng về nhu cầu vay trên tất cả phân khúc”. Một số chủ ngân hàng tại khu vực Cleveland cho biết khách hàng đã liên hệ để hỏi xem tiền gửi của họ có an toàn hay không.

Những ngân hàng trong khu vực của chi nhánh Richmond đã báo cáo dòng tiền gửi chảy vào cao hơn sau khi SVB sụp đổ. Một ngân hàng lớn ở khu vực chi nhánh Chicago cũng nhận được lượng tiền gửi lớn sau kể từ cuộc khủng hoảng và cho biết: “không chắc liệu các khoản tiền gửi có ổn định hay không khi có nhiều thông tin rõ ràng hơn về sức khỏe của các ngân hàng nhỏ”. 

Một ngân hàng ở khu vực Memphis cho biết đã nhận được tiền gửi từ người dân gửi tiền “tại các ngân hàng Bờ Tây đang gặp khó khăn”.

Ở khu vực San Francisco, nơi SVB đặt trụ sở, việc tiếp cận tín dụng đã trở nên khó khăn hơn đáng kể. Theo báo cáo, sự không chắc chắn cùng chi phí đi vay cao hơn khiến nhiều dự án bị trì hoãn hoặc hủy bỏ.

“Các tiêu chuẩn cho vay được thắt chặt đáng kể và một số tổ chức nhận tiền gửi đã giảm khối lượng cho vay, đặc biệt đối với khách hàng mới, mặc cho thanh khoản dồi dào”, báo cáo cho biết.

Dữ liệu khác cho thấy tình cảnh tương tự đang xảy ra với người tiêu dùng. Trong Khảo sát về Kỳ vọng Người tiêu dùng của Fed chi nhánh New York, tỷ lệ người được hỏi báo cáo rằng khó tiếp cận tín dụng hơn so với một năm trước đã đạt mức cao nhất kể từ năm 2013.

Tuy nhiên, tâm lý người tiêu dùng nói chung vẫn không bị ảnh hưởng nhiều bởi sóng gió trong hệ thống ngân hàng, theo nghiên cứu mới nhất của Đại học Michigan.

Lạm phát chậm lại

Báo cáo Beige Book cũng mang lại một số thông tin tích cực hơn. Fed cho biết: “tốc độ tăng giá cả dường như đang chậm lại”. Lạm phát đã giảm từ mức cao nhất trong 40 năm là 9,1% vào tháng 6/2022 xuống còn 5% hàng năm vào tháng 3/2023.

Fed cũng cho biết chi phí nguyên vật liệu và vận tải của các doanh nghiệp đã giảm đáng kể "trong những tuần gần đây". Tuy nhiên, mức tăng giá tiêu dùng không chậm lại nhiều do nhu cầu cao với các dịch vụ như nghỉ dưỡng, du lịch và giải trí.

Giá thuê và giá nhà ở cũng vẫn tăng. Fed cho biết những chi phí này đã chững lại trong khoảng 1,5 tháng qua, nhưng “vẫn ở gần mức cao kỷ lục”.

Nhà kinh tế trưởng Gus Faucher của PNC Financial Services cho biết: “[Nhận định trong] Beige Book phù hợp với tình trạng tăng trưởng chậm lại khi nền kinh tế Mỹ tiếp tục phản ứng với việc Fed thắt chặt chính sách".