EVN từ chối nhận đàm phán giá điện dự án điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp vì không khả thi
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có văn bản góp ý về “cơ chế đối với các dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp và sẽ triển khai trong tương lai”
Theo đó, với kiến nghị giao EVN đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện với chủ đầu tư trong khung giá phát điện và hướng dẫn do Bộ Công Thương ban hành đối với các dự án chuyển tiếp và các dự án sẽ triển khai trong tương lai, EVN cho rằng đề xuất trên không khả thi trong điều kiện tại Việt Nam.
Theo EVN, thời gian sẽ kéo dài và các dự án chuyển tiếp đã đầu tư ở nhiều giai đoạn khác nhau và đã thực hiện với khung giá điện không hồi tố lại được các năm trước khi đàm phán với số lượng lớn với các lý do như việc xác định sản lượng điện bình quân năm của các nhà máy điện gió, điện mặt trời để xác định giá điện sẽ phức tạp hơn các dự án năng lượng truyền thống và chưa rõ cơ quan nào xác nhận, chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu này.
Thứ hai, việc đàm phán theo tổng mức đầu tư do chủ đầu tư khai báo và sản lượng điện bình quân như trình bày trên đây sẽ phát sinh các vấn đề khó giải trình và nằm ngoài kiểm soát của EVN. Ví dụ, các dự án nằm cạnh nhau, nhưng có giá khác nhau? Dự án vào vận hành thương mại trước có giá rẻ hơn dự án đưa vào vận hành thương mại sau?
Thứ ba, việc không kiểm soát được thời gian đàm phán PPA sẽ dẫn đến không kiểm soát được tiến độ vận hành thương mại điện gió, điện mặt trời theo nhu cầu tại từng thời điểm trong tương lai và việc này sẽ ảnh hưởng đến an ninh cung cấp điện của hệ thống.
"Từ kinh nghiệm quốc tế, các nước đều chuyển sang cơ chế đấu thầu sau khi kết thúc giai đoạn giá FIT. Hầu hết các nước đều áp dụng giá FIT trong một giai đoạn nhất định sau đó chuyển sang cơ chế đấu thầu", EVN nhấn mạnh.
Do đó, tập đoàn này kiến nghị Bộ Công Thương không giao EVN đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện các dự án này và thay vì đàm phán giá, trước mắt cho phép các dự án điện gió, mặt trời chuyển tiếp tham gia thị trường điện, thanh toán theo giá thị trường điện giao ngay và không vượt quá khung giá phát của loại nguồn điện tương ứng Bộ Công Thương phê duyệt.
Việc chào giá, công bố công suất từng chu kỳ giao dịch tuân thủ quy định vận hành thị trường điện.
Về dài hạn, tập đoàn này đề nghị áp dụng cơ chế đấu thầu theo hai bước. Trước tiên, chọn nhà đầu tư theo Luật Đầu tư, với quyết định chủ trương đầu tư có thời hạn. Sau thời gian quy định, nếu chủ đầu tư không triển khai dự án, cơ quan nhà nước có quyền thu lại để giao nhà đầu tư khác.
Bước tiếp theo, chủ đầu tư được chọn tham gia thị trường điện hoặc đấu thầu để ký PPA, phát triển dự án. Đơn vị đấu thầu là Bộ Công Thương.
Về đề xuất Bộ Công Thương rà soát lại hợp đồng giữa EVN và chủ đầu tư để hài hoà lợi ích bên mua - bán - người dùng điện và Nhà nước với các dự án đã vận hành thương mại, EVN cũng đề nghị việc hủy bỏ, hoặc điều chỉnh nội dụng của PPA phải căn cứ vào các điều khoản của PPA đã ký và các luật.
Tập đoàn giải thích, các PPA được ký hiện nay là các PPA mẫu do Bộ ban hành, căn cứ của PPA là Luật Thương mại, Luật Điện lực và Luật Dân sự. Tức là, việc huỷ bỏ, hoặc điều chỉnh nội dung PPA phải căn cứ vào các điều khoản của hợp đồng đã ký, phù hợp với luật.
