Đột phá qui chế giao dịch cổ phiếu trên Hose

Nhà đầu tư theo dõi giá chứng khoán tại một phiên giao dịch. Ảnh: TL

Những thay đổi về qui chế giao dịch nêu trên được xem là bước đột phá cho Hose nhằm thu hút nhà đầu tư tăng cường giao dịch hàng ngày (ngắn hạn), đồng thời chuẩn bị cho việc thành lập Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam cũng như đưa thông lệ giao dịch của Việt Nam phù hợp với các qui chuẩn giao dịch thị trường chứng khoán các nước Asean và thế giới.

Từ trước đến nay các bước giá đặt lệnh là 100 đồng, 500 đồng và 1.000 đồng đối với cổ phiếu có thị giá dưới 50.000 đồng, trên 50.000 đồng và từ 100.000 đồng trở lên. Chẳng hạn cổ phiếu BVH giá tham chiếu ngày 26-8-2016 là 59.000 đồng, thì các bước giá cách nhau 500 đồng (59.500 đồng; 60.000 đồng; 60.500 đồng….).

Theo qui định mới bước giá của BHV sẽ là 100 đồng, tức 59.100 đồng; 59.200 đồng; 59.300 đồng…. Việc chia nhỏ các bước giá được kỳ vọng sẽ đẩy thanh khoản thị trường chung vì bước giá càng nhỏ, nhà đầu tư càng dễ mua bán. Ngoài ra việc nâng khối lượng đặt lệnh tối đa sẽ giúp việc khớp lệnh diễn ra nhanh hơn. Thay vì phải đặt từng lệnh một 19.990 đơn vị như bây giờ hoặc đặt một nhóm lệnh, người giao dịch có thể đặt ngay một lệnh, tức thời gian để khớp khối lượng mua/bán sẽ nhanh hơn. Tất nhiên điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải quyết đoán và nhanh nhạy khi đặt các lệnh khối lượng lớn.

Trước mắt có thể thấy rõ các tổ chức sẽ được hưởng lợi nhiều hơn từ qui định mới vì họ thường giao dịch khối lượng lớn. Trong trường hợp tranh mua hoặc tranh bán, họ cũng có ưu thế đặt lệnh khối lượng lớn với một mức giá quét nhằm khớp toàn bộ dư mua hoặc dư bán có thể nhìn thấy trên bảng điện tử, thậm chí quét đến giá trần hoặc giá sàn nếu cần. Các quỹ ETFs có cơ hội mua bán cổ phiếu nhanh hơn nếu các nhà đầu tư của họ bất ngờ rút hoặc thêm vốn vào. Đây là giải pháp kỹ thuật mà thị trường chờ đợi đã lâu nhằm cải thiện thanh khoản, nhưng nay mới được áp dụng.

Thực ra sàn Hà Nội (Hnx) đã áp dụng bước giá đặt lệnh đồng loạt 100 đồng cho mọi cổ phiếu và lệnh đặt tối đa nửa triệu đơn vị từ lâu, nhưng thanh khoản vẫn không chuyển biến là mấy do dòng tiền vào Hnx kém hơn hẳn vào Hose. Hơn nữa các doanh nghiệp trên Hnx nhỏ hơn về qui mô so với công ty trên Hose, nên lệnh tối đa không phát huy được nhiều tác dụng. Các tổ chức cũng ít giao dịch trên Hnx so với Hose.

Bên cạnh những thay đổi chính nói trên, Hose cũng chỉnh sửa qui định đối với cổ phiếu được giao dịch trở lại sau khi bị tạm ngưng giao dịch, theo đó qui định mới yêu cầu tạm ngưng giao dịch trên 25 ngày so với qui định hiện hành là 45 ngày.

Qui chế mới cũng nghiêm cấm việc huỷ lệnh, sửa lệnh trong thời gian khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa và giá đóng cửa, kể cả lệnh được chuyển từ phiên hai tức phiên khớp lệnh liên tục sang. Hiện tại lệnh chuyển từ phiên khớp lệnh liên tục sang có thể huỷ hoặc sửa ở phiên khớp lệnh định kỳ.

Những chứng khoán bị rơi vào diện kiểm soát sẽ chỉ bị hạn chế thời gian giao dịch (chỉ được giao dịch vào phiên chiều bắt đầu từ 13 giờ) chứ không phải ngưng 2 ngày cho đến khi có công bố thông tin và thông báo cho phép giao dịch trở lại của Hose. Vừa qua trường hợp của Công ty cổ phần gỗ Trường Thành (TTF-Hose) rơi vào diện bị kiểm soát, đã và đang giao dịch hạn chế thời gian vào phiên chiều.

Mối quan tâm tiếp theo của giới đầu tư tập trung vào hai điểm: 1. Liệu Hose có áp dụng một biên độ giao dịch linh hoạt hoặc nới biên độ từ cộng trừ 7%/ngày lên một mức cao hơn? 2. Phí môi giới có giảm nhằm kích thích giao dịch ngắn hạn? Biên độ cộng trừ 7%/ngày đã đứng tương đối lâu và thị trường đã quen với việc tự điều tiết theo cung cầu, do đó mở rộng biên độ của cổ phiếu trên Hose lên mức cộng trừ 10%/ngày, ngang bằng với biên độ hiện tại của Hnx là hoàn toàn khả thi.

Riêng về phí môi giới, các công ty đang áp dụng mức thấp nhất là 0,15% (cao nhất là 0,25%) trên giá trị giao dịch một chiều mua hoặc bán, chưa kể nhà đầu tư thường chọn cách nộp thuế trừ ngay 0,1% trên giá trị bán bất kể giao dịch lời hay lỗ. Mức phí môi giới tổng cộng hai chiều từ 0,3% đến 0,5% rõ ràng không khuyến khích nhà đầu tư nâng tần suất giao dịch. Khi các bước giá được chia nhỏ theo qui định mới, nên chăng phí môi giới được điều chỉnh về 0,1%/chiều giá trị mua hoặc bán. Muốn thế, các sở Hose và Hnx cần hạ tỷ lệ phí môi giới mà các công ty chứng khoán bắt buộc phải nộp cho hai sở. Hiện nay qui định yêu cầu các công ty chứng khoán nộp 20% tỉ lệ phí môi giới cho các sở, nên các công ty rất khó để hạ thêm phí cho nhà đầu tư.

Theo Hải Lý

Thời Báo Kinh Tế Sài Gòn