Đồng nhân dân tệ mất giá, xuất khẩu sợi gặp bất lợi

Giá sợi xuất khẩu giảm

Hiệp hội Dệt may cho biết lần đầu tiên kể từ khủng hoảng tài chính năm 2008, tỉ giá nhân dân tệ (CNY) so với USD thủng ngưỡng 7 (tỉ giá USD/CNY ngày 5/8 là 7,03) ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố việc sẽ áp thuế nhập khẩu bổ sung 10% lên gói 300 tỉ USD hàng hóa của Trung Quốc từ 1/9.

Nguồn: Vinatex

Gói áp thuế này sẽ bao gồm toàn bộ hàng may mặc của Trung Quốc. 

Theo Hiệp hội Dệt may, Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho rằng việc phá giá CNY của Trung Quốc đã có tác động không nhỏ đến xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam, đặc biệt đối với ngành sợi đang xuất khẩu chủ yếu sang Trung Quốc. 

Cụ thể, nếu tỉ giá USD/CNY giảm 1%, tương đương giá sợi xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc mất 3 UScent/kg nếu tính trung bình giá sợi xuất khẩu khoảng 3 USD/kg.

Khi các mặt hàng sợi, vải của Trung Quốc xuất khẩu vào Mỹ bị áp thuế thêm 10% và sau đó là 25%, các nhà nhập khẩu sợi Trung Quốc đã ép giá sợi Việt Nam xuống một mức tương đương nhằm bù đắp cho một phần thuế phải trả.

Các mặt hàng sợi của Trung Quốc bị đánh thuế nhập khẩu bổ sung phần nào đã làm giảm tính cạnh tranh và nhu cầu từ thị trường Mỹ. 

Lượng sợi không xuất được vào Mỹ sẽ có thể được bán ra ở thị trường khác hoặc bán nội địa Trung Quốc, gây áp lực giảm cầu đối với các nhóm hàng này từ thị trường Việt Nam.

Trong thời gian này, Vinatex cho biết các nhà xuất khẩu sợi của Việt Nam sang Trung Quốc không chỉ bị giảm giá bán, họ còn chịu thêm thiệt hại vì đồng CNY mất giá trong giai đoạn căng thẳng thương mại Mỹ – Trung leo thang.

Cụ thể, từ tháng 6/2018 đến cuối năm 2018, đồng CNY mất giá 7,8% so với USD, tỉ giá USD/CNY giảm từ 6,4 xuống còn 6,95 trong khi tỉ giá USD/ VND vẫn giữ giá. Điều này dẫn đến giá sợi của Việt Nam xuất khẩu vào Trung Quốc cao hơn rất nhiều so với trước đây.

Nếu tính giá sợi xuất khẩu trung bình tháng 6/2018 khoảng 3 USD/kg, thì giá sợi cuối năm 2018 trượt theo tỉ giá đắt hơn khoảng 23 UScent. Quý I/2019, tỉ giá USD/CNY có tăng nhẹ lên 6,75 nhưng đến đầu tháng 6/2019 lại giảm xuống 6,9 USD/CNY. 

Nếu doanh nghiệp xuất khẩu sợi sang Trung Quốc ký hợp đồng theo CNY thì ngoài việc giá bán bị ép giảm theo thị trường còn bị thiệt hại do đồng CNY mất giá.

Đồng tiền của các quốc gia cạnh tranh thị phần xuất khẩu sợi với Việt Nam như Ấn Độ, Pakistan cũng mất giá. 

Tính từ đầu năm 2018 đến hết tháng 6/2019, đồng Rupee của Ấn Độ giảm 8,62%, đồng Rupee Pakistan giảm 14,4%, đồng Lira giảm 38,27%. Vì vậy, giá sợi xuất khẩu của các nước này lại càng cạnh tranh hơn so với Việt Nam.

Nếu tính từ thời điểm tháng 7/2018 Mỹ lần đầu áp thuế nhập khẩu bổ sung lên 34 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc đến nay, CNY đã giảm 8,8% (từ 1 USD đổi 6,46 CNY lên 1 USD đổi 7,03 CNY thời điểm hiện tại). 

Nếu so với thời điểm CNY cao nhất năm 2018 (ngày 26/3/2018 ở mức 6,25) thì đến thời điểm hiện tại CNY mất giá tới 12,5%.

Như vậy nếu Mỹ áp thuế 10% gói 300 tỉ USD từ ngày 1/9 và có thể tiếp tục nâng từ 10% lên 25% theo tuyên bố của Tổng thống Mỹ thì dự báo CNY sẽ tiếp tục giảm giá từ nay đến cuối năm và doanh nghiệp xuất khẩu sợi đi Trung Quốc thực sự sẽ chịu áp lực lớn.

Ngoài tác động tiêu cực đến ngành sợi, đồng CNY giảm giá cũng tác động tích cực đối với doanh nghiệp nhập khẩu máy móc, nguyên phụ liệu, ví dụ như nhập khẩu vải từ Trung Quốc với giá thấp hơn. 

Tuy nhiên, Vinatex cho rằng cũng cần tính tới kịch bản Trung Quốc đánh thuế xuất khẩu vải để các quốc gia nhập khẩu vải Trung Quốc làm hàng may mặc xuất khẩu đi Mỹ cũng phải nâng giá bán, không cạnh tranh hơn hàng Trung Quốc.

Khi đó giá bán hàng may mặc vào thị trường Mỹ sẽ nâng lên mặt bằng giá mới và sức cầu của người tiêu dùng Mỹ đối với hàng may mặc khi đó chắc chắn sẽ giảm, không còn duy trì được mức quanh 100 tỉ USD như 5 năm gần đây.

Doanh nghiệp cần làm gì?

Vinatex cho rằng các diễn biến trên thị trường đến thời điểm hiện tại mới chỉ do yếu tố tâm lý, chưa có sự dịch chuyển sản xuất rõ ràng từ Trung Quốc sang Việt Nam. 

Việc quyết định dịch chuyển đầu tư còn phụ thuộc nhiều yếu tố và cần thêm thời gian, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam cũng đang trong "tầm ngắm" áp thuế của Mỹ nếu có sự dịch chuyển diễn ra.

Hiện Mỹ chưa áp thuế gói 300 tỉ USD đối với hàng hóa Trung Quốc (hàng may mặc Trung Quốc chưa bị tăng thuế). 

Từ nay đến 1/9, nếu Trung Quốc nhượng bộ trong đàm phán thương mại, cũng có thể Mỹ sẽ rút lại việc tăng thuế cho gói 300 tỉ USD nói trên. 

Hiện tại mới chỉ có 3,8 tỉ USD sợi, vải của Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ bị nâng thuế nhập khẩu từ 10% lên 25% từ ngày 10/5, do đó, Vinatex cho rằng về cơ bản chưa xuất hiện thay đổi lớn về nhu cầu nhập khẩu hàng may mặc trên thị trường Mỹ. 

Tuy nhiên, các quyết định của Tổng thống Mỹ đều được đưa ra hết sức bất ngờ, khó đoán định. Vì vậy, trong những tháng cuối năm 2019, Vinatex cho rằng doanh nghiệp dệt may cần bám sát diễn biến thị trường, bám sát khách hàng để có giải pháp ứng phó kịp thời.