Kinh doanh

Đôi khi nhà đầu tư thiên thần không phải là 'thiên thần'

Nhiều rào cản và khoảng cách vẫn tồn tại giữa nhà đầu tư thiên thần và các nhóm khởi nghiệp do hạn chế của startup và động cơ của nhà đầu tư cá nhân.

Xây dựng khung pháp lý khuyến khích nhà đầu tư thiên thần

Mục tiêu của nhà đầu tư thiên thần là chủ doanh nghiệp

Nhà đầu tư thiên thần là một cá nhân đầu tư vào startup từ rất sớm, thậm chí ở thời điểm khi chủ doanh nghiệp mới chỉ có ý tưởng.

Giai đoạn phổ biến nhất mà nhà đầu tư thiên thần góp vốn là từ cuối giai đoạn startup hoàn thiện công nghệ kỹ thuật đến đầu giai đoạn gia nhập thị trường.

Ông Phạm Tuấn Hiệp, Giám đốc vườn ươm BK Holdings, nhận định, các startup đặc biệt trong lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phải bỏ ra rất nhiều công sức để hình thành mô hình kinh doanh và cần khoảng thời gian dài để ra mắt sản phẩm.

Giai đoạn này là khoảng trống khi starup cần thêm tiền nhưng lại chưa tiếp cận được quỹ đầu tư chuyên nghiệp hay nguồn vốn của ngân hàng. Các nhà đầu tư cá nhân đầu tư ở giai đoạn này, chủ yếu dựa vào đội ngũ thành lập. Họ đầu tư vào chính nhà sáng lập hơn là công ty.

Ông Phạm Tuấn Hiệp, Giám đốc vườn ươm BK Hlodings.

Khoảng cách lớn giữa startup và nhà đầu tư cá nhân

Thực hiện theo Đề án 844 (hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia), BK Holdings tham gia xây dựng cộng đồng các nhà đầu tư thiên thần.

Các nhà đầu tư cá nhân có thể quy tụ với nhau, và tạo nên một nhóm nhà đầu tư thiên thần cùng rót tiền vào một thương vụ, sử dụng chung các điều khoản và góp phần thúc đẩy quá trình đầu tư nhanh chóng hơn.

Nhóm nhà đầu tư thiên thần thường cử một thành viên tham gia vào Hội đồng quản trị và đại diện cho quyền lợi của các nhà đầu tư. Nếu nhà đầu tư thiên thần có những đóng góp lớn, họ sẽ tiếp tục có chỗ đứng trong Hội đồng quản trị kể cả sau khi các nhà đầu tư mạo hiểm gia nhập startup.

Tuy nhiên trong thực tế, ông Tuấn Hiệp nhận định còn nhiều rào cản và khoảng cách giữa nhà đầu tư cá nhân và các nhóm khởi nghiệp sáng tạo.

Qua tiếp xúc thực tế, ông cho rằng bản thân nhóm khởi nghiệp sáng tạo vẫn còn hạn chế chia sẻ và mức độ sẵn sàng tiếp nhận đầu tư còn thấp.

Theo ông, đối với nhà đầu tư cá nhân tham gia vào startup một cách thuần tuý, thì họ có những kênh đầu tư khác với cơ hội sinh lời béo bở hơn như vàng, chứng khoán.

Tuy nhiên, nhà đầu tư thiên thần không phải là "thiên thần". Một cá nhân khi đầu tư vào startup thường có động cơ chiếm tỷ lệ chi phối hay kết nối mô hình kinh doanh của startup trở thành một phần nằm trong chuỗi sản phẩm, mô hình hoạt động kinh doanh hiện tại của nhà đầu tư. Tuy nhiên, họ không chia sẻ với starup động cơ này ngay từ đầu.