Doanh nghiệp xuất khẩu gỗ đối phó thế nào trước áp lực lạm phát?

Lạm phát kéo dài tại các quốc gia châu Âu, Mỹ và lan rộng ra châu Á đã gây ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu dùng một số ngành, sản phẩm; trong đó có tiêu dùng sản phẩm gỗ và đồ gỗ nội thất. Chi tiêu tăng nhanh, trong khi sản phẩm đồ gỗ không phải là sản phẩm thiết yếu, người lao động các quốc gia cũng trở lại văn phòng làm việc sau khi khống chế được dịch bệnh COVID-19, nên nhu cầu mua sắm sản phẩm này cũng chững lại.

Nhiều doanh nghiệp thiếu đơn hàng

Diễn biến lạm phát làm cho tiêu dùng đồ gỗ của các quốc gia, đặc biệt là những quốc gia nhập khẩu lớn đồ gỗ Việt Nam chững lại. Theo giải thích của các chuyên gia ngành gỗ, lượng tiêu thụ không nhiều, làm cho lượng hàng tồn kho của nhà nhập khẩu trong nửa đầu năm 2022 vẫn còn. Do đó, doanh nghiệp này tạm ngưng đặt hàng các sản phẩm gỗ phục vụ cho người tiêu dùng.

Bà Trần Thị Thanh Trang - Giám đốc Marketing Công ty TNHH Thương mại dịch vụ sản xuất Sao Nam cho biết, Công ty Sao Nam xuất khẩu chính sang các thị trường Mỹ, Australia, Nhật Bản. Hiện nay, hầu hết các thị trường đều giảm đơn đặt hàng sản phẩm gỗ nhập khẩu; trong đó thị trường Mỹ giảm mạnh nhất, từ 30% đến 40% so với đơn đặt hàng cùng kỳ năm 2021.

Hiện doanh nghiệp chỉ có những đơn hàng cung cấp cho hai tháng tiếp theo, chứ không ký kết thêm đơn hàng mới. Trong khi những sản phẩm cung ứng đơn hàng cũ đã có nên nhà máy và nhà xưởng giảm dần công việc, giảm công suất hoạt động. Bên cạnh việc hoạt động của nhà máy để duy trì khách hàng và đơn hàng ở những thị trường ít bị giảm sút thì Công ty Sao Nam cũng tích cực tìm kiếm thị trường mới như Canada và New Zealand với kỳ vọng bù đắp cho sự sụt giảm của thị trường Mỹ.

Tương tự, nhiều doanh nghiệp khác cũng bị ảnh hưởng đơn hàng do lạm phát tăng cao tại các thị trường lớn. Ông Trần Quốc Mạnh - Tổng giám đốc Công ty cổ phần sản xuất Thương mại Sài Gòn (SADACO) chia sẻ, thị trường chủ lực của SADACO là Mỹ và châu Âu nhưng cùng lúc cả hai thị trường này đều xảy ra lạm phát lớn và kéo dài đã khiến sức mua đồ gỗ tại ngày càng giảm sút.

Mức độ sụt giảm đơn hàng tăng lên và đỉnh điểm là trong hai tháng gần đây không có đơn hàng mới, hoạt động sản xuất của nhà máy gặp nhiều khó khăn. Điều này gây ra nhiều hệ lụy, khó khăn trong thời gian tới là doanh thu và tìm kiếm lao động. Bởi lao động trong ngành chế biến gỗ là lực lượng khó kiếm, khó giữ chân mà lại dễ mất vào các ngành nghề khác khi xảy ra biến động việc làm.

Vật lộn tìm giải pháp

Trong khi các thị trường lớn trước đây xảy ra biến động chính trị và kinh tế, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ, đồ gỗ đã ngầm nhận thấy dấu hiệu sẽ suy giảm của toàn ngành trong 6 tháng cuối năm 2022, vì vậy từng doanh nghiệp đều tích cực tìm kiếm bước đi tiếp theo để ứng phó tạm thời.

Các chuyên gia ngành chế biến, xuất khẩu gỗ đánh giá, ngoài thị trường xuất khẩu, nhu cầu tiêu dùng của thị trường nội địa vẫn còn bỏ trống. Hiện người tiêu dùng nội địa ngày càng có nhu cầu lớn trong trang trí nhà cửa, văn phòng cũng như hàng loạt dự án công trình nhà ở đang được khởi động xây dựng là những khách hàng nội địa đầy tiềm năng cho ngành đồ gỗ nội thất.

Ông Nguyễn Văn Sang - Giám đốc Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Hàng Việt (VietProduct) chia sẻ, thị trường nhập khẩu đồ gỗ lớn nhất của công ty là Mỹ. Tuy nhiên, cách đây 1 tháng, thị trường này đã thông tin tạm ngừng nhập những đơn hàng đã được đặt từ 3 tháng trước. Thậm chí, có thị trường thông báo hủy luôn đơn hàng đã đặt vì lượng tồn kho còn quá lớn mà lượng tiêu thụ giảm sút hẳn.

Chính vì vậy, hiện Công ty Hàng Việt đang tích cực sản xuất các mặt hàng đồ gỗ cung ứng cho thị trường nội địa. Đây là đầu ra duy nhất cho những doanh nghiệp bị tạm ngưng đơn hàng, hủy các đơn hàng sản xuất cho xuất khẩu. Từ nhiều tháng nay, nắm bắt được dấu hiệu thị trường sẽ có biến động, đơn hàng xuất khẩu sẽ khan hiếm nên Hàng Việt đã liên tục đẩy mạnh các chương trình khuyến mãi, giảm giá các mặt hàng nội thất ngoài trời. Sức mua có cải thiện nhưng còn thấp so với kỳ vọng và nỗ lực ứng phó biến động giảm này, ông Nguyễn Văn Sang cho biết thêm.

Ngoài nỗ lực khai thác thị trường nội địa đầy tiềm năng, hiện thế giới vẫn còn nhiều thị trường bỏ ngỏ vì lượng hàng nhập khẩu thấp. Tuy nhiên, hiện nay lại là cứu cánh của nhiều doanh nghiệp. Theo thông tin từ Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ Thành phố Hồ Chí Minh (HAWA), 47/52 doanh nghiệp thành viên thừa nhận đơn hàng xuất khẩu bị giảm tại các thị trường lớn, chỉ có 5 doanh nghiệp có đơn hàng tăng từ 10% đến 30%. Cứu tinh hiện nay là doanh nghiệp tích cực tìm kiếm, khai thác các thị trường nhỏ khác thay thế.

Ông Phùng Quốc Mẫn - Tổng giám đốc Công ty TNHH Bảo Hưng cho biết, thời gian gần đây, Bảo Hưng đang tìm cách đẩy mạnh xuất khẩu đồ gỗ nội thất sang các thị trường Nhật Bản và Hàn Quốc, 2 thị trường này ít bị ảnh hưởng bởi biến động lạm phát kinh tế từ các quốc gia châu Âu và Mỹ. Dù đây là giải pháp tình thế nhưng lại giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất, nhà máy và giữ chân người lao động trong ngành chế biến gỗ.

Chuyển hướng kinh doanh như tự mở ra một con đường mới, không hề dễ dàng nhưng ngoài việc phát triển thị trường nội địa thì đây là cách tích cực nhất giúp giảm thiểu thiệt hại kinh tế của doanh nghiệp, cũng là cơ sở để doanh nghiệp duy trì các hồ sơ đăng ký vay vốn phục vụ cho giai đoạn sản xuất tiếp theo.