Điện gió là cần thiết nhưng vẫn nhiều trở ngại
Theo thống kê được các chuyên gia đưa ra tại hội thảo "Phát triển năng lượng gió tại Việt Nam" được tổ chức ngày 29.11 tại Hà Nội, đến thời điểm hiện nay, tổng công suất lắp đặt của các dự án điện gió ở Việt Nam mới chỉ đạt được 159,2MW. Trong đó, trang trại gió tại huyện Tuy Phong (tỉnh Bình Thuận) công suất 30MW; trang trại gió Công Lý (Bạc Liêu) công suất 99,2MW; Hệ thống năng lượng hỗn hợp ở đảo Phú Quý công suất 6MW; Trang trại gió Phú Lạc (Bình Thuận) công suất 24 MW.
Theo các chuyên gia đầu ngành, danh mục các dự án điện gió trên hiện mang lại lợi nhuận rất thấp, chưa đáp ứng được mục tiêu khi ban hành chính sách về điện gió. Nguyên nhân chủ yếu là suất đầu tư dự án điện gió cao so với các nguồn điện truyền thống, giá mua điện gió chưa đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư, nguồn cung cấp linh kiện, thiết bị và dịch vụ trong nước còn hạn chế, nguồn nhân lực kỹ thuật chưa đáp ứng yêu cầu, thị trường vốn còn ít.
Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng chia sẻ, với sự tăng trưởng mạnh về kinh tế của Việt Nam trong những thập niên qua, dự báo thời gian tới nhu cầu về điện năng sẽ rất lớn. Dự báo tốc độ tăng trưởng điện sản xuất bình quân trong giai đoạn 2016-2020 là 10,7%/năm và giai đoạn 2021-2025 là 8,6%/năm.
Việt Nam là nước có tiềm năng năng lượng tái tạo khá lớn gồm các nguồn thủy điện nhỏ, gió, sinh khối, ánh nắng mặt trời, rác thải... Với hơn 3.200km bờ biển, diện tích tiềm năng điện gió tốt và khá tốt tại Việt Nam vào khoảng 2.700km2, tương đương khoảng 10.000MW điện gió trong đất liền. Tiềm năng ước tính là 24GW (công suất hệ thống hiện tại: 39GW). Theo quy hoạch điện quốc gia điều chỉnh giai đoạn 2011-2020, có xét đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 18.3.2016, mục tiêu phát triển điện gió được đặt ra là tổng công suất nguồn điện gió đạt 800MW vào năm 2020, đạt 2.000MW năm 2025 và đạt khoảng 6.000MW năng lượng gió vào năm 2030. Điện năng sản xuất từ nguồn điện gió chiếm tỷ trọng khoảng 0,8% vào năm 2020, khoảng 1% vào năm 2025 và khoảng 2,1% vào năm 2030.
Theo đó, để đáp ứng nhu cầu sử dụng năng lượng ngày càng cao trong khi việc cung ứng năng lượng đang và sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề thách thức, Chính phủ Việt Nam đánh giá việc khai thác và sử dụng nguồn năng lượng tái tạo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng mang tính chiến lược xét trên mọi khía cạnh cả về kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng, an ninh năng lượng và phát triển bền vững, giảm thiểu tác động môi trường.
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 37/2011/QĐ-TTg ngày 29.6.2011 về cơ chế hỗ trợ phát triển các dự án điện gió tại Việt Nam, trong đó quy định giá điện FIT cho điện gió và quy định bên mua điện phải bao tiêu toàn bộ sản lượng điện gió phát lên hệ thống. Bộ Công Thương cũng đã phối hợp với các tổ chức như Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ) và Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW) đang tiến hành chương trình đo gió tại khoảng 30 điểm trên toàn quốc nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu tiềm năng gió đầy đủ và cập nhật bản đồ gió Việt Nam.
Ngoài ra, Chính phủ Việt Nam còn tiếp tục hoàn chỉnh khung chính sách pháp lý, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả bộ máy tổ chức và phương thức quản lý trong lĩnh vực điện gió. Đặc biệt, thực hiện chỉ đạo của Thủ tưởng Chính phủ, Bộ Công Thương đã tổ chức nghiên cứu sửa đổi giá bán điện gió ở các mức khác nhau cho các khu vực dự án trong đất liền và trên biển để thống nhất áp dụng cho tất cả các dự án điện gió trên phạm vi cả nước theo hướng tăng giá mua điện gió quy định tại Quyết định 37/2011/QĐ-TTg.
