Dịch COVID-19 làm trầm trọng thâm hụt ngân sách của Anh

Chỉ hơn một tuần sau, khi phần lớn nền kinh tế bị “đóng cửa” sau một chỉ thị của chính phủ, các giải pháp tài chính trực tiếp đã tăng lên hơn 30 tỷ bảng và chính phủ bảo lãnh các khoản vay của lĩnh vực tư nhân lên đến 330 tỷ bảng (khoảng 15% GDP).

Mức độ nghiêm trọng và tốc độ của sự suy thoái dường như là chưa có tiền lệ. Sẽ mất thời gian để Văn phòng Thống kê Quốc gia đưa ra những số liệu chính thức phản ánh được thực tế mới, nhưng các số liệu khảo sát đang gây sửng sốt.

Chỉ số các nhà quản lý mua hàng (PMI) tổng hợp đã giảm từ mức 53 trong tháng Hai xuống còn 37,1 trong tháng Ba, mức thấp kỷ lục và cũng là mức giảm lớn nhất trong một tháng (chỉ số này dưới 50 có nghĩa là suy thoái).

Tại các nước châu Âu khác, PMI cũng giảm xuống mức thấp, nhưng điều này phản ánh thời điểm áp dụng phong tỏa. Anh phong tỏa vào ngày 23/3, muộn hơn hầu hết các nước châu Âu khác. Các số liệu khác cũng cho thấy một bức tranh ảm đạm tương tự.

Tính đến tháng 3/2020, số xe ô tô đăng ký trong năm đã giảm 44%. Trong khi đó, số người đăng ký nhận trợ cấp xã hội tăng lên 950.000 người trong hai tuần sau khi bắt đầu thực hiện lệnh phong tỏa.

Trong vài tháng, thiệt hại về kinh tế và chi phí của các chính sách ứng phó với dịch COVID-19 sẽ xóa sạch những nỗ lực giảm thâm hụt ngân sách caur Anh trong hàng thập kỷ.

Chương trình duy trì việc làm cho phép các công ty cho nhân viên nghỉ việc tạm thời mà vẫn nhận 80% tiền lương, lên đến 2.500 bảng mỗi tháng. 

Lúc đầu, Bộ Tài chính ước tính khoảng 3 triệu lao động của khu vực tư nhân, tương đương hơn 10% lực lượng lao động, sẽ phải nghỉ làm và chi phí cho chương trình này là khoảng 10 tỷ bảng.

Nhưng một cuộc khảo sát được thực hiện bởi Phòng Thương mại Anh cho thấy, 3/4 số công ty được hỏi lên kế hoạch áp dụng chương trình này và gần 40% số công ty dự định sẽ cho 75% số nhân viên của mình nghỉ làm.

Trong bản ngân sách của mình, ông Sunak ước tính các khoản vay mượn của chính phủ sẽ tăng lên 2,4% GDP. Tuy nhiên, Viện nghiên cứu tài chính ước tính vay mượn của Chính phủ Anh có thể tăng thêm khoảng 130 tỷ bảng trong năm nay, lên khoảng 10% GDP. Điều này sẽ đưa tổng nhu cầu tài chính của chính phủ trở lại mức đã từng thấy trong cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009.

Kỳ vọng hiện nay là suy thoái và phục hồi sẽ diễn ra theo hình chữ V, với sự suy giảm mạnh và theo sau đó là sự phục hồi nhanh chóng không kém khi việc phong tỏa kết thúc. Nhưng dù có sự hỗ trợ từ chính phủ, số người thất nghiệp và số công ty phá sản vẫn đang gia tăng. Điều này sẽ gây ra những thiệt hại nghiêm trọng và làm chậm quá trình phục hồi của nền kinh tế.