Dấu hỏi lớn về đà tăng sốc của cổ phiếu Tesla trong đại dịch

Quí II/2019 khi Tesla giao được khoảng 95.000 xe điện, giá cổ phiếu của công ty đang chật vật ở khoảng 235 USD với vốn hóa tương đương 40 tỉ USD.

Một năm sau, vào quí II/2020, một cổ phiếu Tesla có giá gần 1.400 USD với vốn hóa 250 tỉ USD. Hiện nay Tesla đã vượt qua Toyota để trở thành công ty chế tạo xe hơi đáng giá nhất hành tinh.

Chỉ trong 5 phiên giao dịch tính tới ngày 6/7, vốn hóa của Tesla đã tăng khoảng 70 tỉ USD, tức là lớn hơn toàn bộ vốn hóa của ba đại gia General Motors, Ford Motors và Fiat Chrysler cộng lại.

Trong tuần qua, hầu như ngày nào mức tăng trong vốn hóa của Tesla cũng tương đương với vốn hóa của Fiat Chrysler.

Thế nhưng trong quí II, Tesla chỉ bán được 91.000 xe, thấp hơn khoảng 5% so với cùng kì. Đây là một kết quả không mấy ấn tượng đối với một doanh nghiệp được các fan hâm mộ kì vọng là công ty công nghệ tăng trưởng nhanh theo kiểu Amazon chứ không phải một hãng xe hơi tẻ nhạt.

Vậy tại sao giá cổ phiếu Tesla vẫn tăng phi mã?

Nói một cách công bằng, thành tích tiêu thụ 91.000 xe một quí của Tesla là tương đối tốt trong bối cảnh nhà máy sản xuất chính của hãng ở California phải đóng cửa vì đại dịch.

Nhà máy mới tại Thượng Hải đã đóng góp đáng kể vào sản lượng của Tesla, cho thấy vốn đầu tư và công sức đổ vào đây đã mang lại quả ngọt.

Ông Daniel Ives - Chuyên gia phân tích tại công ty chứng khoán Wedbush Securities nhận định: "Trong môi trường đại dịch hoành hành và triển vọng vĩ mô tăm tối, Tesla vẫn công bố doanh số 90.000 xe điện trong một quí. Các hãng xe hơi khác đều đang khó khăn chồng chất".

Cùng trong quí II vừa qua, cả Ford và General Motors đều chứng kiến sản lượng tiêu thụ giảm khoảng 1/3.

Ông Daniel Ives nói thêm: "Chắc chắn có bàn tay của các nhà đầu tư nhỏ lẻ đẩy cổ phiếu Tesla đi lên". Mặc dù vậy, nhiều nhà đầu tư tổ chức lớn cũng không muốn bỏ lỡ bữa tiệc tăng giá mang tên Tesla cũng như thị trường xe điện đang phát triển. 

Ngoài ra, nhà đầu tư rót tiền vào Tesla đa phần là vì có kì vọng dài hạn rằng công ty xe điện này sẽ thống trị ngành năng lượng và vận tải sạch trong những năm tới. Kì vọng này phần nào lí giải vì sao cổ phiếu Tesla đang giao dịch với P/E dự phòng lên tới 320 lần.

Đã có lúc, giới quan sát cho rằng Tesla đang bên bờ vực của sự sụp đổ. Giữa năm 2019, Tesla liên tục sa thải nhân viên, tiêu thụ tại Mỹ suy giảm, chiến lược bán lẻ không rõ ràng và các nhân sự cốt cán nối tiếp nhau ra đi.

Nguồn lực tài chính của công ty vơi đi nhanh chóng. Tính đến cuối tháng 3/2019, Tesla chỉ có 2,2 tỉ USD tiền mặt so với mức 8 tỉ USD hiện nay.

Tuy nhiên những bằng chứng sau đó cho thấy Tesla có thể tạo ra lợi nhuận từ bán xe đã thay đổi hoàn toàn kì vọng về tương lai công ty cũng như giá cổ phiếu.

Các đại gia đã thành danh trong ngành xe hơi như Audi hay Mercedes đã không thể giết chết Tesla. Bên cạnh đó, sự yếu kém trong chương trình phát triển xe điện của các hãng này cho thấy Tesla có lợi thế vượt trội về tuổi thọ pin và hệ thống truyền động.

Những vấn đề phần mềm mà Volkswagen gặp phải với dòng xe điện ID.3 cho thấy bắt kịp Tesla không phải chuyện đơn giản, kể cả với nguồn lực khổng lồ của ông lớn nước Đức.

Xu hướng tăng sốc của cổ phiếu Tesla có khả năng tự củng cố. Nếu cần huy động vốn để đáp ứng nhu cầu đầu tư cơ bản 9 tỉ USD trong ba năm tới, Tesla có thể phát hành thêm ra thị trường mà không cần quá lo lắng về việc cổ phần bị pha loãng.

Tương tự, những chủ nợ đang nắm giữ hơn 4 tỉ USD trái phiếu chuyển đổi của Tesla cũng sẽ muốn nhận về cổ phiếu thay vì tiền mặt, qua đó giảm gánh nặng trả nợ đối với Tesla.

Dù vậy, định giá cao chót vót của Tesla vẫn rất khó giải thích. Theo Bloomberg, giá mục tiêu trung bình của các nhà phân tích đang thấp hơn khoảng 45% mức giá thực tế hiện tại. Chính CEO Elon Musk cũng từng đăng tweet nói giá cổ phiếu Tesla đang "quá cao".

Ông Craig Irwin – chuyên gia phân tích tại Roth Capital Partners nhận thấy dòng tiền lớn đang nóng lòng muốn nhảy vào Tesla. Ông cho rằng định giá của hãng xe điện này được đẩy lên là do một số nhà quản lí quĩ xem Tesla như là một đại gia công nghệ tầm cỡ Netflix, Amazon, Facebook, …

"Những nhà quản lí quĩ đó không hiểu rằng ngành xe điện này không phải là sân chơi theo kiểu 'được ăn cả, ngã về không' như ngành công nghệ internet", ông Irwin nói và chỉ ra rằng có hơn 180 dòng xe điện dự kiến được ra mắt từ nay đến năm 2025.

"Trong 180 cái tên đó, nhiều sản phẩm sẽ chẳng làm nên trò trống gì nhưng chắc chắn sẽ có một số đối thủ xuất sắc".

"Định giá của Tesla không hợp lí chút nào khi xét theo các thước đo truyền thống", ông Ivan Feinseth – Giám đốc đầu tư tại Tigress Financial Partners nói. Tuy nhiên, "Tesla không phải là một công ty truyền thống, vậy thì làm sao áp một thước đo truyền thống vào nó được?"