Đánh thuế tài sản 5% với giới siêu giàu sẽ mang về cho nước Mỹ hơn 1.000 tỷ USD
Nghiên cứu gần đây của Viện Chính sách Thuế và Kinh tế (ITEP) Mỹ cho thấy việc đánh thuế tài sản của giới siêu giàu Mỹ có thể mang lại nguồn thu khổng lồ.
Bất bình đẳng kinh tế tại Mỹ là một vấn đề sâu rộng và ngày một gia tăng. Chính sách thuế có thể là một công cụ mạnh mẽ để giải quyết tình trạng này. Tuy nhiên, hiện nay, thuế ở cấp độ bang và liên bang của Mỹ đa số không nhắm đến tài sản của những gia đình giàu có, và thường chỉ đánh vào nguồn thu nhập.
Khoảng 30% tài sản của nước Mỹ (tương đương 39.000 tỷ USD vào năm 2022) được nắm giữ bởi số lượng tương đối nhỏ các gia đình với tài sản trên 30 triệu USD.
Một nghiên cứu gần đây bởi Hội đồng Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng và Văn phòng Quản lý Ngân sách kết luận rằng 400 gia đình giàu nhất nước Mỹ chỉ phải trả mức thuế suất thu nhập cá nhân 8,2% khi tính cả lãi chứng khoán chưa thực hiện. Cuộc điều tra gần đây của ProPublica cho thấy nhiều tỷ phú còn trả mức thuế thu nhập thấp hơn.
Hệ thống thế liên bang của Mỹ gần như chỉ tập trung vào thu nhập. Tài sản chỉ bị đánh thuế khi được chuyển giao dưới dạng quà tặng hoặc thừa kế. Và khoản thuế từ những hoạt động trên chỉ đóng góp một phần nhỏ cho ngân sách liên bang.
ITEP cho rằng có nhiều cách để đánh thuế giới siêu giàu, bao gồm tạo ra “thuế tài sản”. Tổ chức này ước tính việc áp mức thuế chỉ 2% với tài sản trên 30 triệu USD của các hộ gia đình có thể mang lại 414 tỷ USD cho ngân sách Mỹ vào năm 2022. Mức thuế suất tài sản 5% sẽ mang lại khoảng 1.000 tỷ USD cho ngân sách, sau khi đã trừ đi khoản thất thoát do trốn thuế.
Tính toán của ITEP dựa trên giải thuyết rằng tỷ lệ tuân thủ là 80%, phần 20% còn lại là thất thoát do các hành vi lẩn tránh và trốn thuế.
Không phải bang nào cũng có tỷ phú
Dữ được ITEP tổng hợp cho thấy sự giàu có tại Mỹ không được phân bố đồng đều. Trong khi những bang như New York, California, Floria, Texas có hàng chục tỷ phú, một số bang lại không có tỷ phú nào.
Tỷ phú ở những bang như New York, Connecticut hay Illinois thường giàu lên nhờ ngành tài chính. Trong khi đó, tỷ phú tại California hay Washington thường kiếm tiền từ ngành công nghệ. Trên toàn nước Mỹ, giới tỷ phú nắm giữ 17,5% tài sản của các hộ gia đình có trên 30 triệu USD.
Xét về mặt địa lý, tài sản được tập trung tại một số khu vực nhất định. Gần 1/3 số tài sản của các hộ gia đình có trên 30 triệu USD nằm ở hai bang là New York và California, 18% thuộc về cư dân của Texas và Florida.
51% tài sản của giới siêu giàu nước Mỹ nằm tại 4 bang là New York, California, Florida và Texas. Thống kê này không kể đến số tài sản dưới 30 triệu USD của mỗi hộ gia đình.
Tổng cộng, hơn một nửa tài sản của giới siêu giàu nước Mỹ được cư dân của 4 bang nắm giữ. Nhìn chung, vùng đông bắc tập trung nhiều người giàu hơn, trong khi khu vực phía nam và trung tây nước Mỹ không có nhiều người với tài sản khổng lồ.
Một số bang như Alabama, Alaska, Delaware, New Hampshire, New Mexico, North Dakota, Vermont, West Virginia và thủ đô Washington D.C không có bất cứ tỷ phú nào.
Một số bang như California có hàng trăm tỷ phú, nhưng một có tới 8 bang và thủ đô Washington lại chẳng có vị tỷ phú nào.
Đánh thuế vào lãi chứng khoán chưa thực hiện có thể mang lại 3.900 tỷ USD
Ngoài việc đánh thuế tài sản, ITEP còn gợi ý áp thuế lên lãi chứng khoán chưa thực hiện. Nếu một người mua cổ phiếu với giá gốc 5 triệu USD, sau đó giá cổ phiếu tăng lên giúp cho giá trị khoản đầu tư lên thành 15 triệu USD, thì lãi chứng khoán chưa thực hiện là 10 triệu USD.
Theo ước tính của tổ chức này, việc đánh thuế trên lãi chứng khoán chưa thực hiện vào năm 2022 có thể mang lại từ 529 tỷ USD cho tới 3.900 tỷ USD, tùy thuộc vào mức thuế suất và phần lãi dự kiến sẽ được hiện thực hóa.
Ngoài ra, ITEP còn gợi ý một số cách tiếp cận khác, chẳng hạn như đánh thuế trên thặng dư vốn hàng năm, đánh thuế trên thặng dư vốn khi thừa kế, nâng mức thuế xuất trên thặng dư vốn trong dài hạn, tăng cường thuế tài sản thừa kế và đánh thuế vào người thừa kế.
