Đằng sau khoản cho vay hàng nghìn tỷ của Tập đoàn IPA với Trustlink

Khoản vay với Trustlink bắt đầu xuất hiện trên báo cáo tài chính của Tập đoàn Đầu tư I.P.A (Mã: IPA) vào cuối tháng 6/2016 với số tiền trên 700 tỷ đồng (cả vay ngắn hạn và dài hạn).

Tính đến tháng 6/2022, tức 6 năm sau, IPA cho CTCP Dịch vụ và Đầu tư Trustlink vay ngắn hạn trong một năm với số tiền hơn 3.672 tỷ đồng, tức hơn 1/3 tổng tài sản của IPA đang dùng để cho Trustlink vay với lãi suất từ 8%/năm đến 11,5%/năm. 

IPA lấy tiền từ đâu để cho Trustlink vay? 

IPA là tập đoàn được ví như đại bản doanh của vợ chồng ông Vũ Hiền và bà Phạm Minh Hương - Chủ tịch HĐQT của Chứng khoán VNDirect, tập trung vào 4 lĩnh vực chính là dịch vụ tài chính, năng lượng, bất động sản, du lịch.

Quy mô nguồn vốn của IPA cũng tăng dần theo thời gian, song hành với số nợ đi vay của công ty cũng lớn dần mà hầu hết là vay thông qua hình thức trái phiếu.

Thống kê trên Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, từ tháng 3/2021 đến tháng 2/2022, IPA đã huy động 3.300 tỷ đồng trái phiếu, không đảm bảo bằng tài sản, không phải khoản nợ thứ cấp, không kèm chứng quyền, không chuyển đổi. 

Một trong các lĩnh vực IPA tập trung là kinh doanh bất động sản thông qua các công ty Bất động sản Anvie, Đầu tư Phát triển Lũng Xuân, Đầu tư và Phát triển Nam Cần Thơ, thế nhưng ghi nhận tại ngày 30/6/2022, chi phí xây dựng dở dang của các dự án chỉ hơn 50 tỷ đồng, tăng 10 tỷ so với ngày đầu năm. 

Tính tại cuối tháng 6, trong 3.810 tỷ đồng cho vay ngắn hạn, IPA đã cho Trustlink vay tới 3.672 tỷ đồng. Tính riêng quý II, IPA thu về 106 tỷ đồng từ tiền gửi và tiền cho vay, gấp 3 lần cùng kỳ.

Khối nợ vay của IPA ngày phình to song hành cùng khoản cho vay với Trustlink cũng ngày càng lớn dần. Dường như khoản huy động hàng nghìn tỷ đồng qua trái phiếu của IPA được tập đoàn dùng để cho Trustlink vay.

IPA và Trustlink có đơn thuần là mối quan hệ chủ nợ - con nợ?

Câu hỏi đặt ra là vì sao IPA lại tin tưởng cho Trustlink vay với số tiền lớn như vậy kéo dài từ năm này đến năm khác?

Theo Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, Truslink được thành lập năm 2009 với vốn điều lệ ban đầu là 50 tỷ đồng, trong đó CTCP Đầu tư Hải Phòng nắm 97% và còn lại hai cá nhân Phạm Quỳnh Nga và Phạm Hồng Hoa. Tuy nhiên hai cá nhân đã chuyển nhượng cổ phần cho nhà đầu tư khác nhưng không được thể hiện rõ.

Cập nhật mới nhất, công ty đã tăng vốn lên 105 tỷ đồng, cơ cấu cổ đông không được công bố. Bà Nguyễn Thị Hiền là Tổng Giám đốc kiêm đại diện pháp luật của công ty.

Nói thêm, Đầu tư Hải Phòng, cổ đông sáng lập nên Trustlink cũng từng là cổ đông của IPA và IPA cũng từng sở hữu cổ phần của Đầu tư Hải Phòng. Năm 2008, IPA cho biết đã bán toàn bộ cổ phần của Đầu tư Hải Phòng.

Ngoài ra, đến nay, trụ sở của Trustlink vẫn đặt tại tầng 3 Tòa nhà Diamond Flower, số 48 Lê Văn Lương, phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội. Đây cũng là phòng giao dịch của Chứng khoán VNDirect – một công ty có quan hệ mật thiết với IPA.

Trustlink đứng ra tài trợ vốn cho loạt doanh nghiệp lớn

Bên cạnh sự hỗ trợ tài chính hàng nghìn tỷ đồng từ IPA hay sự hẫu thuẫn của VNDirect, Trustlink có thể coi là nơi thu xếp vốn cho nhiều doanh nghiệp tên tuổi trên thị trường. 

Chẳng hạn, thể hiện trên báo cáo soát xét năm 2019 của CTCP Hoàng Anh Gia Lai (Mã: HAG), Trustlink đã cho HAGL vay 93 tỷ đồng, được bảo đảm bằng 13,75 triệu cổ phiếu HNG thuộc sở hữu của Công ty Hưng Thắng Lợi. Lãi suất áp dụng 14%/năm.

Trên biên bản họp tháng 9/2021, CTCP Thương mại Dịch vụ Cổng Vàng (Golden Gate) – đơn vị sở hữu chuỗi Gogi House, Kichi Kichi,… đã phê duyệt khoản vay 70 tỷ đồng từ Trustlink với lãi suất 12%/năm với kỳ hạn 1 tháng. Mục đích vay nhằm thanh toán khoản nợ đến hàng của công ty tại Ngân hàng VietinBank. Tài sản thế chấp là 115.000 cổ phần công ty mà CTCP Golden Gate Partners đang nắm giữ. Bên cạnh lãi suất vay, Golden Gate phải chịu thêm phí thu xếp vốn 0,5% giá trị khoản vay, được khấu trừ trực tiếp vào số tiền vay.

Hay tại ngày 30/6/2020, CTCP Kho vận Miền Nam (Mã: STG) có khoản vay ngắn hạn nhằm mục đích tài trợ nhu cầu vốn lưu động có số dư 139,7 tỷ đồng với Trustlink. Khoản vay này đáo hạn vào ngày 31/8/2020, lãi suất 13,5%/năm và được bảo đảm bằng 3,75 triệu cổ phiếu PDN của CTCP Cảng Đồng Nai.

Nhằm nối dài thêm sự bành trướng, hồi tháng 5, HĐQT IPA đã thông qua việc nhận chuyển nhượng cổ Trustlink từ các cổ đông hiện hữu tại đây với mức chuyển nhượng có thể lên đến 99% vốn điều lệ của Trustlink. Mục đích để sau khi nhận chuyển nhượng, IPA sẽ trở thành công ty mẹ của Trustlink. Tính tới cuối quý II, Trustlink vẫn chưa là công ty con của IPA.