Cuộc săn lùng những Grab, Gojek tiếp theo

COVID-19 đã tiếp thêm năng lượng cho hệ sinh thái khởi nghiệp Đông Nam Á khi ngày càng có nhiều startup tiệm cận đến cột mốc trở thành kỳ lân hoặc ấp ủ kế hoạch IPO béo bở.

Thực tế này khiến nhiều nhà đầu tư mạo hiểm đang đẩy mạnh quá trình tìm kiếm thế hệ startup tiếp theo với tiềm năng trở thành những Grab và Gojek trong tương lai, theo Nikkei.

Trong lúc này, một nhà đầu tư khu vực đã khởi động chương trình đầu tư đặc biệt, trong đó nó hợp tác với khoảng 20 doanh nhân trong khu vực để đi tìm các công ty trẻ hứa hẹn nhất.

Monk's Hill Ventures (Singapore) mới đây đã triển khai một chương trình có tên Venture Scouts. Ở chương trình này, Monk's Hill Ventures cho phép các doanh nhân đối tác dùng tiền của mình để triển khai các dự án startup.

Trong khi hỗ trợ các doanh nhân nổi tiếng khởi nghiệp, chương trình này cũng có mục tiêu xây dựng quan hệ với các doanh nhân chưa được biết đến nhiều. Monk's Hill Ventures tham vọng có thể thực hiện 50 khoản đầu tư mới trong hai năm tiếp theo.

Chuyến đi săn các kỳ lân

Được thành lập vào năm 2014, Monk's Hill Ventures đã đổ tiền vào nhiều startup thành công trong khu vực, trong đó có Ninja Van - startup vừa chốt được vòng đầu tư lên tới 578 triệu USD. Trong danh mục của quỹ này còn có Elsa, ứng dụng học tiếng Anh có trụ sở tại Mỹ, của một CEO người Việt.

"Chúng tôi từng có một mạng lưới mà chúng tôi biết tất cả mọi người đang khởi nghiệp", ông Peng T. Ong, đồng sáng lập và đối tác điều hành Monk's Hill Ventures, chia sẻ. "Quy mô mạng lưới tại Đông Nam Á từng không quá lớn. Nhưng trong 4 năm qua, mọi thứ bùng nổ. Tôi nhận ra rằng có những startup mới nổi mà chúng tôi không biết", ông Ong nói.

Một trong những doanh nhân đối tác của Monk's Hill Ventures là Achmad Zaby, đồng sáng lập và cựu CEO của sàn thương mại điện tử Indonesia Bukalapak.

Các khoản đầu tư thông qua Venture Scout của Monk's Hill Ventures thường nhỏ hơn 100.000 USD, theo ông Ong. Số tiền đầu tư này là đủ để các doanh nhân bắt đầu triển khai ý tưởng và xây dựng đội ngũ.

Các doanh nhân đối tác thường dùng cả tiền vốn của mình và tiền đầu tư của Monk's Hill Ventures để triển khai. Vì thế, cả các doanh nhân đối tác và Monk's Hill Ventures đều là cổ đông của startup mới, dù vậy cổ phần sẽ do các doanh nhân đối tác kiểm soát, bao gồm cả vấn đề quyền biểu quyết và thời gian được bán cổ phần. Sự tự do này giúp các doanh nhân đối tác hào hứng hơn trong giai đoạn đầu khởi nghiệp.

"Tôi hy vọng sẽ có 50 thương vụ từ nhóm doanh nhân đối tác trong hai năm tới hoặc tương tự như vậy", ông Ong chia sẻ.

Chương trình Venture Scouts có thể sẽ mang đến cho Monk's Hill Ventures lợi thế lớn so với các nhà đầu tư đối thủ khi nó mang đến "ít nhất là một mối quan hệ gián tiếp" với các doanh nhân mới, ông Ong nói thêm. Ông nhấn mạnh mối quan hệ cá nhân có tầm quan trọng lớn ở lĩnh vực đầu tư mạo hiểm.

Venture Scouts cũng thể hiện sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp Đông Nam Á. Khu vực này hiện có nhiều doanh nhân thành công với khả năng tài chính tốt. Ông Ong nói Venture Scouts chắc chắn không thể triển khai được vào thời điểm 7 năm trước khi Monk's Hill Ventures thành lập.

Đông Nam Á hút vốn đầu tư startup

Kể từ khi đại dịch bùng nổ, startup Đông Nam Á bắt đầu thu hút sự chú ý trên toàn cầu. Sea, một công ty Internet của Singapore hiện đã niêm yết trên sàn Mỹ, trở thành công ty đại chúng giá trị nhất khu vực.

Trong khi đó, GoTo (pháp nhân sau sáp nhập Gojek và Tokopedia) và Grab đều đang sẵn sàng IPO. Bên cạnh đó, nhiều startup Đông Nam Á cũng đạt được cột mốc kỳ lân trong năm nay, bao gồm sàn thương mại điện tử xe trực tuyến Singapore Carro.

Ông Ong cho rằng đại dịch đã thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp tại Đông Nam Á. "COVID khiến nhiều người suy nghĩ rõ ràng về điều mình cần làm khi buộc phải ở nhà vì đại dịch", ông nói. Theo ông Ong, nhiều người Đông Nam Á ở độ tuổi 20 – 30 đang cùng có suy nghĩ "cần khởi nghiệp vào một khoảng thời gian nào đó trong đời".

Các công ty đầu tư mạo hiểm thực hiện nhiều thương vụ đầu tư startup Đông Nam Á kỷ lục trong nửa đầu năm 2021. Dù vậy, giá trị các thương vụ lại có xu hướng giảm do các nhà đầu tư quan tâm đến nhiều startup ở giai đoạn đầu.

Trong nửa đầu năm 2021, 393 thương vụ đầu tư đã được thực hiện ở Đông Nam Á, cao hơn kỷ lục trước đó là 375 thương vụ ghi nhận vào nửa đầu năm 2019, theo Cento Ventures.

Tổng vốn gọi tuy nhiên chỉ đạt 4,4 tỷ USD, giảm xuống từ 5,8 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái. Sự sụt giảm này một phần đến từ việc các startup lớn như Grab đang chuẩn bị IPO thay vì gọi vốn thêm ở thị trường tư nhân.

Quy mô đầu tư trung bình theo thương vụ cũng giảm xuống 11,2 triệu USD so với con số 17,7 triệu USD hồi năm ngoái vì các nhà đầu tư chú trọng các startup giai đoạn đầu. Chỉ chưa đến 10% số lượng thương vụ được thực hiện ở Series C trở đi. Trong khi đó, phần lớn thương vụ thuộc về vòng Series B, Series A hoặc Pre-Series A.