Cuộc khủng hoảng mới trong sản xuất ô tô toàn cầu

Ngành công nghiệp ô tô toàn cầu đang phải đối mặt với tình trạng thiếu chất bán dẫn trầm trọng trong bối cảnh nhu cầu sử dụng chip trong các sản phẩm khác như smartphone hay trạm phát sóng ngày càng tăng, theo Nikkei Asia.

Điều này đã buộc hãng xe Volkswagen của Đức cũng như các nhà sản xuất ô tô của Nhật Bản gồm Toyota, Honda và Nissan phải giảm sản lượng.

Đơn cử, Toyota Motor đã quyết định giảm sản xuất xe bán tải Tundra của mình tại nhà máy ở bang Texas, Mỹ do tình trạng thiếu chất bán dẫn. Công ty chưa tiết lộ thông tin chi tiết liên quan đến việc cắt giảm sản lượng, song cho biết đang xem xét liệu việc thiếu chất bán dẫn có thể ảnh hưởng liên đới tới các dòng xe khác của hãng hay không.

Hồi tháng 12/2020, một đại diện của Toyota đã giải thích với các công ty cung cấp phụ tùng ở Nhật Bản rằng họ vẫn chưa xác định được liệu có đảm bảo đủ chất bán dẫn để tiếp tục sản xuất xe hay không.

Thông thường, Toyota sẽ trình bày kế hoạch sản xuất của mình trong năm mới vào tháng 12 hàng năm. Song cuộc khủng hoảng chip toàn cầu này đã đẩy nhà sản xuất ô tô số 1 Nhật Bản rơi vào thế khó để có thể đưa ra được một bản kế hoạch chính thức.

Trong khi đó, Nissan Motor cho biết sẽ cắt giảm sản lượng khoảng 5.000 mẫu xe chủ lực của mình là Nissan Note trong tháng 1/2021 và mức giảm này có thể sẽ tiếp tục kéo dài qua tháng 2/2021.

Volkswagen thông báo rằng họ sẽ cắt giảm sản lượng sản xuất xe tại Trung Quốc, Bắc Mỹ và châu Âu. Tại thị trường Đức, công ty cũng tạm dừng sản xuất mẫu xe Golf mới, bắt đầu từ tháng 12 năm ngoái và kéo dài đến giữa tháng 1/2021.

Một hãng xe Tây Ban Nha khác là Seat, thuộc Volkswagen, cũng sẽ cắt giảm lượng ô tô sản xuất từ cuối tháng 1/2021 cho đến tháng 4/2021. Tương tự, Honda quyết định cắt giảm 4.000 ô tô mini trong tháng này tại một nhà máy ở tỉnh Mie của Nhật Bản.

Ban lãnh đạo hãng xe Subaru của Nhật Bản cũng tỏ ra thận trọng trước tình trạng thiếu chất bán dẫn.

Theo Nikkei, hầu hết các nhà sản xuất ô tô đang "giành giật" từng lô hàng chất bán dẫn một. Việc giao hàng của các nhà cung cấp phụ tùng ô tô của Đức như Continental và Bosch đã bị trì hoãn do thiếu chip. Các chất bán dẫn được mua từ các công ty lớn như NXP (một liên doanh của Mỹ và Hà Lan), STMicroelectronics có trụ sở tại Thuỵ Sỹ thì đã quá cũ.

Chất bán dẫn ngày càng trở nên quan trọng đối với ngành công nghiệp ô tô khi xe điện và xe tự lái trở nên phổ biến hơn. Theo KPMG Nhật Bản, một chiếc xe điện sẽ sử dụng gấp đôi số lượng chất bán dẫn so với một chiếc ô tô chạy bằng xăng.

Trong bối cảnh ngành công nghiệp ô tô đang chứng kiến sự phục hồi về nhu cầu, thì đại dịch COVID-19 cũng đã thúc đẩy doanh số bán smartphone và máy tính. Các công ty chất bán dẫn đang phải vật lộn để đáp ứng nhu cầu tăng vọt khi các đơn đặt hàng cho các loại chất bán dẫn khác nhau đổ về.

Một nguyên nhân chính của sự tắc nghẽn đến từ cấu trúc ngang của ngành, trong đó sản xuất và phát triển là hai lĩnh vực riêng biệt, mỗi đơn vị sẽ chuyên về một nhiệm vụ vụ thể.

Thay vì tự sản xuất, các nhà phát triển chip thường đặt hàng với các nhà máy theo hợp đồng. Tuy nhiên để sản xuất chip thì cần có thời gian bởi với mỗi loại chip khác nhau cần điều chỉnh dây chuyền phù hợp với các thông số kỹ thuật cho từng loại. Rất khó có thể sản xuất các loại chip khác nhau trong cùng một thời điểm.

Ông Kazuhiro Sugiyama, Giám đốc Tư vấn tại Công ty Nghiên cứu Omdia của Anh, cho biết sự cạnh tranh ngày càng gay gắt. Các đơn đặt hàng tại Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., nhà sản xuất theo hợp đồng lớn nhất thế giới, sẽ bị chậm lại ít nhất trong vòng 6 tháng tới.

Nhà cung cấp phụ tùng ô tô Continental cho biết "có thể sẽ mất nửa năm" để nguồn cung chất bán dẫn dành cho xe ô tô bình thường trở lại.

Các nhà sản xuất xe hơi đã tạm dừng hầu hết sản xuất trong nửa năm đầu 2020 khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Trong khi đó, lượng sản xuất chất bán dẫn dùng trong smartphone và trạm phát sóng lại có xu hướng tăng mạnh.

Sự khan hiếm nguồn cung chip đã trở thành vấn đề mới trong ngành công nghiệp ô tô. Khi ô tô ngày càng trở nên hiện đại và thông minh hơn thì nhu cầu về chất bán dẫn trong ngành này sẽ còn tiếp tục tăng cao.