Cuộc điều tra thịt heo của Trung Quốc là 'cú đấm bồi' với nông dân EU

Theo Bloomberg, Trung Quốc, nước tiêu thụ thịt heo lớn nhất thế giới, tuần này đã công bố một cuộc điều tra về hàng nhập khẩu từ EU, điều này có thể dẫn đến việc áp thuế như một phần của đòn trả đũa thương mại. 

Các nhà xuất khẩu thịt hàng đầu của khối - như Tây Ban Nha và Đan Mạch - cảnh báo rằng bất kỳ khoản thuế nào từ Trung Quốc sẽ ảnh hưởng lớn đến doanh số bán hàng ở nước ngoài vốn đã giảm trong vài năm, gây tổn hại cho toàn bộ chuỗi cung ứng từ nông dân đến nhà chế biến.

EU đã mất ngôi vị nhà xuất khẩu thịt heo số 1. Sau khi được hưởng lợi từ nhu cầu ở Trung Quốc khi dịch tả heo châu Phi tàn phá đàn gia súc, các lô hàng châu Âu gặp khó khăn khi sản lượng của Trung Quốc phục hồi và khối này cũng có đợt bùng phát dịch bệnh riêng. Lợi nhuận của nông dân cũng bị giảm do chi phí thức ăn và năng lượng cao hơn. Đồng thời, người tiêu dùng ăn ít thịt heo hơn, khiến các nhà chế biến phải cắt giảm việc làm , đóng cửa các lò mổ và nhắm tới nhiều thị trường nội khối hơn.

Cuộc điều tra thịt heo là đòn trả đũa mới nhất trong căng thẳng thương mại giữa Trung Quốc và EU. Nếu thuế quan được áp dụng, các nhà cung cấp thịt heo của EU cũng có thể khó tìm được thị trường mới cho một số sản phẩm chẳng hạn như tai heo.

“Chúng tôi đang trở thành con tin trong một cuộc chiến thương mại mà chúng tôi thậm chí không thực sự tham gia. Chúng tôi đã phải trải qua quá nhiều khó khăn và nếu Trung Quốc áp thuế sẽ là vấn đề hàng đầu. ”, ông Torben Farum, nông dân chăn nuôi heo Đan Mạch nói.

Dữ liệu hải quan cho thấy, Trung Quốc đã nhập khẩu 930.000 tấn thịt heo và các sản phẩm nội tạng heo – trị giá 1,86 tỷ USD – từ khắp thế giới trong 5 tháng đầu năm. Tây Ban Nha, Đan Mạch và Hà Lan là những nhà cung cấp lớn nhất.

Trong khi tổng xuất khẩu thịt heo của châu Âu giảm trong những năm gần đây, Trung Quốc vẫn là khách hàng quan trọng của EU với tư cách là thị trường thịt lớn nhất ở nước ngoài. Nhưng nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc ngày càng ít hơn khi đàn heo của nước này phục hồi, trong khi mức tiêu thụ chậm chạp trong bối cảnh kinh tế suy thoái. Điều này làm trầm trọng thêm tình trạng dư cung tại quốc gia này.

Hiện tại, các sản phẩm thịt heo và nội tạng từ châu Âu đang được thông quan một cách bình thường, theo các nguồn tin trong ngành đang theo dõi chặt chẽ tình hình. Mặc dù vậy, một số thương nhân ở Trung Quốc hiện đang tích trữ sản phẩm thịt heo đông lạnh tại cảng và kho trong bối cảnh lo ngại rằng bất kỳ biện pháp thương mại nào trong tương lai đối với các lô hàng của EU có thể đẩy giá các sản phẩm đó tăng cao, các nguồn tin trong ngành cho biết.

Nếu Trung Quốc quyết định áp thuế sau khi hoàn tất điều tra (kéo dài tối đa 1 năm), điều đó có thể mang lại lợi ích cho các nhà xuất khẩu đối thủ như Mỹ và Brazil, những nước có nguồn cung cạnh tranh ở Trung Quốc. Tổng lượng xuất khẩu của Mỹ vào năm 2024 được dự báo sẽ ngang bằng với EU.

Không rõ cuộc điều tra của Trung Quốc sẽ tiến triển nhanh đến mức nào. Anne Richard, giám đốc hiệp hội công nghiệp Pháp Inaporc, cho biết các công ty xuất khẩu phải gửi hồ sơ tới chính quyền Trung Quốc và họ có thể phải trả lời thẩm vấn cho cuộc điều tra. 

“Hiện tại, chúng tôi đang chờ đợi thêm thông tin. Để tìm thị trường thay thế Trung Quốc rất phức tạp bởi đây là thị trường xuất khẩu số 1 của chúng tôi” bà Anne Richard nói. 

Một phát ngôn viên của Bộ Thương mại hôm thứ Năm cho biết Trung Quốc có quyền triển khai các biện pháp chống bán phá giá sau khi công bố kết quả sơ bộ, phù hợp với các quy định liên quan của Tổ chức Thương mại Thế giới và trong nước.

Trung Quốc đã từng nhắm mục tiêu thương mại nông nghiệp. Họ đã dỡ bỏ thuế quan trừng phạt đối với xuất khẩu rượu vang của Australia trong năm nay, báo hiệu sự kết thúc của chiến dịch gây áp lực thương mại kéo dài ba năm đối với Canberra, bao gồm cả lúa mạch. Nước này cũng áp đặt các hạn chế kéo dài đối với gia cầm của Mỹ, ảnh hưởng đến các công ty như Tyson Foods Inc. và Pilgrim's Pride Corp., trước khi dỡ bỏ lệnh cấm vận chuyển vào năm 2019.

Tìm kiếm thị trường mới

Ông Miguel Angel Higuera, giám đốc tập đoàn chăn nuôi heo Anprogapor của Tây Ban Nha, cho biết mối quan tâm chính của nhiều nhà cung cấp châu Âu là tìm kiếm thị trường thay thế để xuất khẩu các loại thịt vụn như thịt chân, mõm, tai và thịt đầu.

Theo Hội đồng Nông nghiệp và Thực phẩm Đan Mạch, năm ngoái, Trung Quốc chiếm 65% trong số phụ phẩm trị giá 3,2 tỷ kroner (460 triệu USD) mà Đan Mạch xuất khẩu.

“Khi những con heo của tôi đến lò mổ, chúng sẽ được cắt ra và sau đó thịt xông khói sẽ đến Anh, giăm bông sẽ đến Italy, mõm, tai và đuôi sẽ đến Trung Quốc, và chúng tôi sẽ ăn thịt heo nướng ở Đan Mạch,” Farum nói.

Việc bán những sản phẩm thích hợp đó cho các quốc gia như Trung Quốc giúp các nhà chế biến châu Âu giảm chi phí bằng cách dàn trải chi phí trên toàn bộ thân thịt. Rupert Claxton, giám đốc thịt và chăn nuôi tại công ty tư vấn Gira cho biết, nếu những sản phẩm cắt giảm đó được bán với giá thấp hơn ở các thị trường châu Á nhỏ hơn hoặc làm thức ăn cho vật nuôi, thì chi phí sản xuất sẽ được chuyển sang những sản phẩm cắt giảm giá cao được bán ở châu Âu.

Bất kỳ sự sụt giảm nào về nhu cầu đều có thể sẽ đẩy giá thịt xẻ xuống. Người ông dân Đan Mạch ông Farum vẫn chưa thấy sự suy giảm, nhưng ông lo lắng về việc cuộc điều tra có thể có ý nghĩa gì đối với ngành của mình.