Còn tình trạng môi giới BĐS làm ăn 'chụp giật', chỉ tư vấn cho xong để kiếm tiền

Tại dự thảo hồ sơ đề nghị sửa Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (BĐS), Bộ Xây dựng nhận định dịch vụ môi giới BĐS ngày càng phổ biến ở các nước, trong đó có Việt Nam. 

Việc cho phép môi giới BĐS hoạt động đã tạo ra một kênh phân phối BĐS mới, qua đó giúp nhà đầu tư BĐS rút ngắn thời gian thu hồi vốn để tái đầu tư, bảo đảm hiệu quả kinh tế, người tiêu dùng có cơ hội được phục vụ tốt hơn.

Mặt khác, môi giới BĐS còn đóng vai trò phản biện xã hội, đại diện cộng đồng các nhà môi giới tham mưu cho các cơ quan quản lý Nhà nước, các Bộ ngành trong việc xây dựng các cơ chế, chính sách và giải quyết các vướng mắc của các nhà môi giới,…

Bộ Xây dựng thống kê từ báo cáo của một số địa phương, tính từ năm 2008 đến nay có khoảng 32.912 cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS và khoảng 80% BĐS giao dịch thành công thông qua môi giới.

"Có thể nói, lực lượng môi giới đông đảo với chất lượng chuyên môn tốt, được đào tạo bài bản đã góp phần không nhỏ trong việc giải phóng một lượng lớn bất động sản tồn kho trong giai đoạn 2014 - 2019, giúp thị trường phát triển ổn định, lành mạnh. 

Điều này được thể hiện qua lượng giao dịch tính đến thời điểm này 282.139 giao dịch thành công, trong đó Hà Nội có 79.501 giao dịch thành công; TP HCM có 85.074 giao dịch thành công", Bộ Xây dựng cho biết.

Tuy nhiên, Bộ Xây dựng cũng cho rằng hiện các chính sách về kinh doanh môi giới bất động sản (BĐS) vẫn có nhiều bất cập. 

Trong đó, điều kiện để các tổ chức, cá nhân được kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS, được thi sát hạch về trình độ hiểu biết pháp luật, kỹ năng hoạt động môi giới BĐS quá dễ dàng, không quy định buộc phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học thì mới được dự thi lấy chứng chỉ môi giới BĐS.

Chính việc đó dẫn đến tình trạng hiện nay đội ngũ làm môi giới BĐS yếu về chuyên môn, hiểu biết pháp luật hạn chế, chưa có tính chuyên nghiệp, yếu kém về đạo đức kinh doanh, làm ăn "chụp giật". 

"Họ không chịu trách nhiệm, gây thiệt hại cho khách hàng khi tư vấn không đúng, tư vấn cho xong để kiếm tiền, thậm chí còn làm lũng đoạn thị trường, góp phần gây ra những cơn 'sốt ảo' để kiếm lợi", Bộ Xây dựng cho biết.

Bên cạnh đó, pháp luật hiện hành chưa bắt buộc các cá nhân môi giới có trách nhiệm phải báo cáo với cơ quan quản lý Nhà nước về các hoạt động của họ. Do đó, môi giới BĐS hoàn toàn có thể tự do hành nghề ở bất kỳ đâu, có xu hướng ăn theo các sàn giao dịch BĐS để lấy thông tin, làm cộng tác viên hoặc tự đi khai thác nguồn thông tin sản phẩm có nhu cầu bán, chủ yếu là nhà, đất ở có sẵn để môi giới cho khách hàng có nhu cầu mua. 

"Mục tiêu của họ chỉ là làm cách nào để bán được sản phẩm nhanh và hiệu quả nhất và thường không có trách nhiệm với khách hàng, người tiêu dùng đối với các sản phẩm họ đã môi giới", Bộ Xây dựng chỉ ra bất cập.

Cũng theo Bộ Xây dựng, quy định về chế tài xử lý vi phạm đối với hành vi hành nghề môi giới khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề còn quá nhẹ so với hậu quả khi xảy ra sai phạm (phạt tiền 10 - 50 triệu). Mức xử phạt này mới chỉ dừng lại ở mức độ răn đe dẫn đến việc người môi giới không coi trọng chứng chỉ môi giới. 

Hiện nay, bên cạnh những nhân viên môi giới tại các sàn giao dịch BĐS chuyên nghiệp cũng có không ít những người hoạt động môi giới tự do, không có chứng chỉ môi giới BĐS.

Liên quan đến những hành vi của môi giới BĐS Bộ Xây dựng đã chỉ ra, gần đây nhất giữa tháng 9, Sở Xây dựng TP Đà Nẵng có công văn cảnh báo việc nhiều tổ chức, cá nhân môi giới BĐS đã quảng cáo, rao bán căn hộ chung cư tại dự án Khu căn hộ Asiana và dự án Chung cư nhà ở xã hội tại lô B4-1 thuộc dự án Khu đô thị Xanh Bàu Tràm Lakeside khi chưa đủ điều kiện đưa vào kinh doanh.

Sở Xây dựng TP Đà Nẵng đã đề nghị Sở TT&TT kiểm tra, xử lý các hoạt động đăng tải, đồng thời khuyến cáo khi có xảy ra sai phạm các tổ chức, cá nhân phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật.

Trước đó, Công an tỉnh Quảng Ninh có báo cáo hàng trăm doanh nghiệp BĐS, sàn giao dịch hoạt động chui ở TP Hạ Long. Theo Công an, nhiều doanh nghiệp, sàn giao dịch BĐS sai phạm như thành lập doanh nghiệp đăng ký kinh doanh ngành nghề kinh doanh có điều kiện khi không đủ điều kiện hoạt động; hoạt động khi không đủ điều kiện về chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS; đưa lên sàn giao dịch BĐS các sản phẩm không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh,...

Công an tỉnh Quảng Ninh cho biết, công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ BĐS, sàn giao dịch BĐS tại địa phương chưa thực sự chặt chẽ, dẫn đến các sàn giao dịch BĐS có nhiều vi phạm, có hiện tượng câu kết với nhau "làm giá", "tạo sóng", gây "sốt ảo", làm nhiễu loạn thị trường BĐS.

Hồi tháng 4, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cũng có công văn yêu cầu các Sở, ngành, địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát các dự án khu đô thị, khu nhà ở trên địa bàn để kịp thời phát hiện, ngăn chặn hiện tượng tung tin đồn thổi, đầu tư theo tâm lý đám đông,... gây bất ổn cho thị trường. 

Bên cạnh đó, địa phương này cũng yêu cầu xử lý nghiêm các trường hợp môi giới, mua bán, giao dịch BĐS, quyền sử dụng đất có vi phạm pháp luật về đất đai, kinh doanh BĐS và pháp luật có liên quan.