CIEM dự báo tăng trưởng kinh tế đạt 6,43% năm 2017

Tăng trưởng GDP của Việt Nam 2017 có thể đạt 6-6,7%.. Minh họa: Tiền phong.

Tại Hội thảo Kinh tế vĩ mô và Cải cách thể chế gắn với Hội nhập Kinh tế Quốc tế do Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức chiều ngày 18/1, CIEM đưa ra dự báo tăng trưởng kinh tế đạt 6,43% (thấp hơn mục tiêu của Quốc hội giao là 6,7%).

Ngoài ra, CIEM cũng dự báo mức tăng trưởng xuất khẩu là 7,2%. Thặng dư thương mại đạt 1,8 tỷ USD được giải thích do nhập khẩu tăng trưởng chậm và giá dầu phục hồi.

ThS Nguyễn Anh Dương, Phó trưởng ban Kinh tế Vĩ mô (CIEM) cho biết, việc đưa ra các dự báo kinh tế của CIEM chủ yếu để gợi ý cho công tác điều hành chính sách, bởi rất khó xác định các chỉ số trước những bất định của tình hình kinh tế.

Trước băn khoăn tăng trưởng xuất khẩu thấp đi, thâm hụt ngân sách ít đi, đầu tư ít đi, cơ sở nào để tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu, đại diện CIEM cho rằng, năm 2017 cần thay đổi điều hành chính sách. Nếu vẫn giữ nguyên cách điều hành, giữ nguyên thiếu chuẩn bị... rõ ràng câu chuyện tăng trưởng năm rất khó để đạt các mục tiêu, hoặc chúng ta bỏ qua kỷ luật ngân sách.

"Tạo điều kiện cho khu vực tư nhân phát triển, cải cách khuôn khổ pháp lý... Đây là cách để giải quyết bất định liên quan đến bối cảnh tăng trưởng kinh tế và bất định liên quan đến hội nhập" là câu chuyện mà ThS Dương nhấn mạnh.

Đi sâu vào một số vấn đề cần lưu tâm trong năm 2017, Ths Dương cho rằng có hai vấn đề chính. Vấn đề đầu tiên là nền tảng cho tăng trưởng, nền tảng khu vực công mà tiên quyết nhất là câu chuyện ngân sách và phát hành trái phiếu Chính phủ.

Nhìn lại năm 2016, thâm hút ngân sách rất lớn, ngay cả khi dự báo tăng trưởng thấp, Chính phủ không có biện pháp hữu hiệu để giảm chi ngân sách. Dự toán thu ngân sách không được điều chỉnh dù đầu năm qua nhìn rõ khó khăn của nền kinh tế, hoạt động xuất nhập khẩu, đặc biệt là tình trạng giảm sút của ngành khai khoáng và dầu mỏ.

Đặc biệt, đại diện CIEM cho rằng vấn đề tăng thâm hụt ngân sách "nguy hiểm" khi ảnh hưởng tới nền tảng khu vực công và kéo theo ảnh hưởng tới toàn nền kinh tế. Khó khăn ngân sách, Chính phủ đã phát hành 250.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ đầu, hoàn thành trong 9 tháng, quý IV lại tiếp tục phát hành.

Việc bổ sung trái phiếu trong quý IV làm tăng bất định đối với khu vực tư nhân khi Chính phủ tham gia thị trường vốn cạnh tranh với khu vực này. ThS Dương phân tích: "Trái phiếu Chính phủ "chèn lấn" khả năng tiếp cận vốn trung và dài hạn của khu vực tư nhân. Nếu Chính phủ không tham gia, Ngân hàng Nhà nước vẫn hỗ trợ cho ngân hàng có thể số vốn trái phiếu Chính phủ quý 4 sẽ chạy vào khu vực tư nhân. Đây là cơ hội đã bỏ qua cho khu vực tư nhân và tăng trưởng kinh tế".

"Chính phủ kiến tạo phải là không lãng phú nguồn lực, không cạnh tranh với khu vực tư nhân", đại diện CIEM lưu ý.

Tuy nhiên, đại diện CIEM cũng khuyến cáo: "Nếu phải lựa chọn giữa mục tiêu tăng trưởng kinh tế và mục tiêu giữ thâm hụt ngân sách, nên lựa chọn ưu tiên giữ thâm hụt ngân sách thấp. Không nên chạy theo tăng trưởng". Trong hai vấn đề chính cần lưu tâm trong năm 2017, ông Dương nhấn mạnh cần giảm thâm hụt ngân sách.

Vấn đề lưu ý thứ hai của đại diện CIEM về chính sách tỷ giá. Đại diện CIEM cho rằng không nên đặt mục tiêu quá cứng với điều hành tỷ giá và không đặt mục tiêu tăng xuất khẩu quá cao. ThS Nguyễn Anh Dương dẫn chứng, trong năm 2016, cách tính tăng trưởng xuất khẩu chưa bỏ qua phần tăng giá của đồng USD so với các đồng tiền khác. Khi đó, xuất khẩu của Việt Nam tăng trưởng ở mức 12% (không chỉ 8,4% như kết quả báo cáo). Như vậy, ngân hàng Nhà nước có thêm điều kiện để linh hoạt nhiều hơn với các mục tiêu khác.

Ngoài ra, đại diện CIEM khuyến cáo cần tăng khả năng miễn nhiễm với các tin đồn thất thiệt ảnh hưởng tới tâm lý của nhà đầu tư như kinh nghiệm thông tin đổi tiền thời gian qua.

Viện trưởng CIEM, TS Nguyễn Đình Cung cũng cho rằng điều hành kinh tế năm 2017 cần nhiều "đột phá", đi theo hướng tái cơ cấu kinh tế. Các cách điều hành cũ đã tới hạn, cần thay đổi tích cực hỗ trợ doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh.

Tuy nhiên, ông Cung bày tỏ lo ngại năm 2017 chưa tạo ra được sự thay đổi vì ngay đầu năm Chính phủ đã đánh thuế môi trường (sau khi tăng lên tới 8.000 đồng) vào xăng dầu. Ông Cung cho rằng điều này nhìn vào phía thu ngân sách nhiều, nhìn về phía Chính phủ nhiều hơn việc tạo môi trường kinh doanh thông thoáng.