Chân ướt chân ráo bước vào thị trường xe điện Mỹ, VinFast đã vấp phải cuộc chiến giành thị phần gay gắt

Giá cổ phiếu của một số nhà sản xuất xe điện mới nổi đã tăng vọt trong thời gian qua, do các nhà đầu tư tìm kiếm công ty tiếp theo có tiềm năng làm rung chuyển thị trường xe hơi nói chung và xe điện nói riêng. 

Tuy nhiên, những tháng gần đây thì có vẻ như tất cả đều gặp khó khăn, bao gồm cả Tesla của Elon Musk cũng vậy, theo CNN.

Các công ty xe điện mới nổi lần lượt gặp khó

Công ty sản xuất xe điện Lucid bắt đầu giao dịch trên sàn Nasdaq vào tháng 7/2021 sau một thỏa thuận với SPAC mới đây đã chia sẻ một tin vui khi chiếc xe đầu tiên của hãng giành được danh hiệu xu hướng của năm.

Tuy nhiên, công ty cũng đã tiết lộ rằng họ phải đối mặt với trát đòi hầu tòa từ Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC), đồng thời cổ phiếu những ngày gần đây đã giảm đáng kể so với mức đỉnh ngày 16/11.

Nhà sản xuất xe tải điện Rivian cũng đã thành công vang dội với đợt IPO vào tháng 11, và hãng cũng giành được danh hiệu tương tự như Lucid. Rivian đã giành chiến thắng trong cuộc đua trở thành chiếc bán tải chạy hoàn toàn bằng điện đầu tiên có mặt trên thị trường. Cổ phiếu đã tăng 29% so với giá IPO vào ngày giao dịch đầu tiên và tăng thêm 71% trong tuần tiếp theo.

Chỉ trong thời gian ngắn, Rivian đã trở thành nhà sản xuất ô tô có giá trị đứng thứ 3 trên toàn thế giới, chỉ sau Tesla và Toyota. Song, khi công ty báo cáo doanh số bán hàng đầu tiên vào ngày 16/12, họ đã không đạt được kỳ vọng ban đầu. 

Lý do công ty đưa ra là vì cuộc khủng hoảng chip và phụ tùng ảnh hưởng đến ngành công nghiệp ô tô nói chung. Vào cuối tuần trước, cổ phiếu phiên giao dịch cuối ngày của công ty giảm tới 44% so với mức báo cáo trước đó.

Ngay cả Tesla, công ty đầu năm nay vừa trở thành công ty thứ 6 trên thế giới đạt giá trị thị trường 1.000 tỷ USD cũng gặp phải những rắc rối gần đây. Cổ phiếu đã giảm tới 27% từ mức cao nhất mọi thời đại được thiết lập vào ngày 4/11 đến hết đầu tuần trước và chỉ tăng trở lại tổng vốn hóa trên 1.000 tỷ USD sau phiên cuối tuần nhưng vẫn thấp hơn 13% so với mức cao nhất mọi thời đại của nó.

Các ông lớn sản xuất ô tô truyền thống không còn chịu ngồi yên

Một phần của vấn đề gần đây đối với hoạt động kinh doanh và cổ phiếu xe điện là sự sụp đổ của dự luật Build Back Better (Xây dựng lại tốt hơn) của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden. 

Trước đó, dự luật này vốn mang lại một số lợi ích cho ngành xe điện, bao gồm tín dụng thuế tăng cường cho người mua, điều này sẽ cho phép các nhà sản xuất ô tô tính phí nhiều hơn cho phương tiện này. 

Build Back Better cũng bao gồm tiền chi cho một mạng lưới các trạm sạc nhanh, có thể giải đáp những lo lắng của người mua xe điện tiềm năng về việc hết năng lượng khi đang trên đường.

Ông Dan Ives, nhà phân tích công nghệ của Wedbush Securities cho biết: "Việc dự luật sụp đổ là một cú đấm mạnh đối với các nhà sản xuất EV. Đối với nhu cầu xe điện được dự đoán sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2022 và tương lai, các khoản tín dụng thuế EV có thể là một yếu tố ảnh hưởng tới 15% nhu cầu".

Tuy nhiên, phần lớn tác động tiêu cực được cho là do liên tục có thông báo từ các nhà sản xuất ô tô lâu đời như Volkswagen, Toyota, Ford và GM về kế hoạch đầu tư bổ sung vào xe điện. 

Điều đáng lo ngại là ngay cả khi sở thích của người tiêu dùng và các quy tắc môi trường khắc nghiệt hơn sắp tạo ra một sự thay đổi lớn từ các phương tiện chạy bằng xăng sang điện, các công ty EV độc lập khó có thể hoàn toàn tự tin giành chiến thắng trong cuộc chiến.

Cuộc chiến giành thị phần trên thị trường xe điện tại Mỹ

Ông Ives nói: "Sẽ có những kẻ thua cuộc trong cuộc chiến giành thị phần xe điện. Rivian mạnh lên qua một đợt giao hàng ngắn hạn, nhưng điều đó không thể xảy ra vào thời điểm tồi tệ nhất. Đó là một đám mây đen đối với các nhà sản xuất EV thuần túy. Các nhà đầu tư ít kiên nhẫn hơn với bất kỳ sai lầm nào về chính sách và chiến lược phát triển thị trường".

Tesla đã phát triển đến mức có lãi và đủ lớn để phát triển ngay cả khi đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các nhà sản xuất ô tô lâu đời. Công ty dự báo tăng trưởng doanh số 50% hoặc tốt hơn trong năm nay và hơn thế nữa. Hầu hết cổ phiếu cũng đã có khả năng phục hồi nhanh chóng và tính tổng thể thì vẫn tăng 51% cho đến nay trong năm 2021.

Mặc dù con số đó không đáng kể trong mức tăng 743% mà cổ phiếu Tesla đạt được vào năm 2020, nhưng nó tốt hơn hầu hết các nhà sản xuất ô tô lâu đời khác ngoài Ford, có cổ phiếu tăng 131% trong năm nay sau khi công bố mức tăng đáng kể trong nỗ lực phát triển thương hiệu xe điện của riêng mình.

Hai cổ phiếu EV gặp khó khăn nhất - Nikola và Lordstown Motors của Mỹ đã lần lượt mất 27% và 80% giá trị cho đến cuối tuần vừa qua, mặc dù cổ phiếu của Nikola đã tăng lại 18% sau khi thông báo rằng họ cuối cùng đã thực hiện giao xe tải đầu tiên.

Tuy nhiên, hồi đầu tuần, Nikola đã buộc phải nộp phạt tới 125 triệu USD để giải quyết các cáo buộc với người sáng lập và cựu CEO Trevor Milton vì tội lừa dối các nhà đầu tư. Người sáng lập và CEO của Lordstown cũng bị buộc phải từ chức và công ty không rõ họ có thể tiếp tục hoạt động kinh doanh hay không.

Những xu hướng như vậy cho thấy thị trường xe điện ở hiện tại và tương lai có thể cạnh tranh hơn bao giờ hết và ngay đến Tesla cũng cần chuẩn bị nhiều chiến lược hiệu quả nếu không muốn bị bỏ lại.